ผมไม่ได้อะไรนะ แต่เห็นเรื่องแบบนี้สมัยอยุธยาโคตรเยอะ ทำกันบ่อยมาก มีกี่ตระกูล กี่ราชวงศ์ไม่รู้ ทำไมคนถึงพูดกันแต่เคสนี้เคสเดียว  

ผมไม่ได้อะไรนะ แต่เห็นเรื่องแบบนี้สมัยอยุธยาโคตรเยอะ ทำกันบ่อยมาก มีกี่ตระกูล กี่ราชวงศ์ไม่รู้ ทำไมคนถึงพูดกันแต่เคสนี้เคสเดียว  

เอาจริงๆก็คือ ผมว่าเชื่อ ณ ตอนนี้ไม่มีใครหรอก ที่รู้ความจริง แบบจริงแท้แน่นอน

เพราะคนที่รู้จริงๆ น่าจะตายไปเป็นร้อยปีแล้ว อย่าว่าแต่รู้เรื่องจริงทั้งหมดเลย

เอาแค่รู้ว่าสถานการณ์บ้านเมืองตอนนั้นเป็นยังไง ยังไม่มีใครรู้จริงๆหลงเหลืออยู่เลย

เต็มที่ก็เป็นการเล่าต่อกันมา หรือสิ่งที่ถูกบันทึกลงบนกระดาษเท่านั้น ซึ่งมันจะจริงหรือไม่ก็ได้ หรือเป็นแค่ความเห็นของคนกลุ่มนึง

ในหนังสือบางเล่ม กลุ่มคนบางคนก็มีทฤษฎีที่แตกต่าง บางคนก็พอมีหลักฐานบ้าง แต่ก็ไม่เป็นชิ้นเป็นอันอะไร

เพราะงั้น ผมว่าคนจะเลือกเชื่ออะไรแบบไหน ก็คงไม่ผิดอะไร


ส่วนตัวผม เชื่อว่าพระเจ้าตากยอมสละบัลลังเอง เพราะไม่ใช่สิ่งที่ต้องการจริงๆ สิ่งที่ต้องการก็ได้บรรลุไปแล้ว

พระเจ้าตากจึงขอใช้ชีวิตอย่างสามัญชน หรืออาจจะบวชก็ได้ โดยให้ร.1เป็นผู้สืบทอดบัลลังของตนแทน

จบแบบ happy ending  

บันทึกประวัติศาสตร์วันที่ ๖ เมษายน ๒๓๒๕
.

วันจักรี หรือ วันที่ ๖ เมษายนของทุกปี คือวันที่สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกยกทัพจากกัมพูชากลับมาถึงกรุงธนบุรี หลังจากการเกิดจลาจลจากการปกครองของพระเจ้ากรุงธนบุรีหลายประการที่ทำให้เกิดกบฏที่กรุงเก่าซึ่งร่วมมือกับพระยาสรรค์มายึดกรุงธนบุรีได้สำเร็จ แต่ภายหลังพระยาสรรค์ร่วมมือกับขุนนางที่สนับสนุนพระเจ้ากรุงธนบุรีปล่อยพระเจ้าหลานเธอ เจ้ารามลักษณ์ กรมขุนอนุรักษ์สงครามออกจากคุกมาทำศึกกลางเมืองกับพระยาสุริยอภัย (ทองอิน) หลานของสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก สุดท้ายพระยาสุริยอภัยเป็นฝ่ายชนะ

เมื่อสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกกลับมาถึงพระนคร จึงโปรดให้สำเร็จโทษพระเจ้ากรุงธนบุรี แล้วรับคำเชิญให้เสด็จเสวยราชสมบัติต่อเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรี ในวันที่ ๖ เมษายน พ.ศ.๒๓๒๕ คือพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก

.

.

เหตุการณ์เมื่อวันที่ ๖ เมษายน พ.ศ.๒๓๒๕ ปรากฏในหลักฐานประวัติศาสตร์หลายชิ้น ขอยกตัวอย่างหลักฐานเด่นๆ ดังต่อไปนี้

พระราชพงศาวดารฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) ซึ่งชำระใน พ.ศ. ๒๓๓๘ สมัยรัชกาลที่ ๑ ระบุว่า

"ณ วัน ๗ ฯ๙ ๕ ค่ำ เพลาเช้า ๒ โมง เสด็จพระราชดำเนินทัพมาจากเสียมราบ ประทับ ณ พลับพลาหน้าวัดโพธาราม ฝ่ายข้าทูลละออง ฯ ผู้ใหญ่ผู้น้อยพร้อมกันไปเชิญเสด็จลงเรือพระที่นั่งกราบ ข้ามมาพระราชวังสถิต ณ ศาลาลูกขุน มีหมู่พฤฒามาตย์ราชกุลกวีมุขเฝ้าพร้อมกัน จึ่งมีพระราชบริหารดำรัสปรึกษาว่า เมื่อพระเจ้าแผ่นดินอาสัจละสุจริตธรรมเสีย ประพฤติการทุจริตฉะนี้ ก็เห็นว่าเป็นเสี้ยนหนามหลักตออันใหญ่อยู่ในแผ่นดิน จะละไว้มิได้ ขอให้ปริวัตรออกประหารเสีย ฝ่ายทแกล้วทหารทั้งปวงมีใจเจ็บแค้นเป็นอันมาก ก็นำเอาพระเจ้าแผ่นดินและพวกโจทก์ทั้งปวงนั้นไปสำเร็จ ณ ป้อมท้ายเมืองในทันใดนั้น

แล้วสมณะชีพราหมณ์เสนาพฤฒามาตย์ราษฎรทั้งปวง ก็ทูลอาราธนาวิงวอนอัญเชิญเสด็จขึ้นปราบดาภิเษก เป็นอิศวรภาพผานพิภพสืบไป พระเจ้าอยู่หัวจึงไปนมัสการพระแก้วมรกต แล้วเสด็จประทับแรมณพลับพลาหน้าหอพระนั้น"

.

.

พระราชพงศาวดารฉบับสมเด็จพระพนรัตน์ วัดพระเชตุพน ฉบับตัวเขียน มีบานแพนกว่าชำระโดยสมเด็จพระวันรัตน์ วัดพระเชตุพนในรัชกาลที่ ๑ และสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส สันนิษฐานว่าชำระเสร็จในรัชกาลที่ ๓ ขยายความว่า

“ครั้น ณ วันเสาร์ เดือนห้า แรมเก้าค่ำ เพลาเช้าสองโมงเสศ ทับหลวงมาถึงกรุงธนบูรีฟากตวันออก พญาสุริยะอไภยจึ่งให้ปลูกพลับพลารับเสดจ์ริมตพานท่าวัดโพธาราม แล้วให้แต่งเรือพระธินั่งกราบข้ามมาคอยรับเสดจ์ แลท้าวทรงกันดารทองมอญซึ่งเปนผู้ใหญ่อยู่ในพระราชวัง ก็ลงเรือพระธินั่งมาคอยรับเสดจ์ด้วย จึงเสดจ์ทรงช้างพระธินั่งกรีทาพลทับหลวงเข้าใจกำแพงเมือง ดำเนีรพลช้างม้าแลพลเดีรเท้าแห่มาทางถนลหว่างวัดโพธาราม เสดจ์ลงจากช้างหยุดประทับอยู่ ณะ พลับพลาหน้าวัด ท้าวทรงกันดาลกราบถวายบังคมทูลเชีญเสดจ์ลงเรือพระธินั่ง แลพญาสุริยอะไภยกับข้าราชทั้งปวง ก็ข้ามมาคอยรับเสดจ์เปนอันมาก แล้วกราบทูลแถลงข้อราชการแผ่นดินทั้งปวง จึ่งเสดจ์ลงเรือพระธินั่งข้ามไปเข้าพระราชวัง เสดจ์ขึ้นประทับบนศาลาลูกขุนมหาดไท ข้าราชการทั้งหลายก็มาเฝ้ากราบถวายบังคม

ฝ่ายพญาสรรค์แลพักพวกก็กลัวพระเดชาณุภาพเปนกำลัง มิรู้จะหนีจะสู้ประการใด ก็มาเฝ้ากราบถวายบังคมพร้อมด้วยขุนนางทั้งปวง จึ่งตรัสปฤกษาด้วยมุขมนตรีทั้งหลายว่า เมื่อพระเจ้าแผ่นดินเปนอาสัจอธรรมดังนี้แล้ว ท่านทั้งปวงจะคิดอ่านประการใด มุขมนตรีทั้งหลายพร้อมกันกราบทูลว่า พระเจ้าแผ่นดินละสุจริตธรรมเสีย ประพฤทธิการทุจริตฉะนี้ ก็เหนว่าเปนเสี้ยนหนามหลักตออันใหญ่อยู่ในแผ่นดิน จะละไว้มิได้ควรให้สำเรจ์โทษเสีย

จึ่งรับสั่งให้มีกระทู้ถามจ้าวตากสินจ้าวแผ่นดินผู้ทุจริตว่า ตัวเปนจ้าวแผ่นดินใช้เราไปกระทำสงคราม ได้ความลำบากกินเหื่อต่างน้ำ เราก็อุตสาหอาษากระทำศึกมิได้อาไลแก่ชีวิตร คิดแต่จะทำนุกบำรุงแผ่นดินให้สิ้นเสี้ยนหนาม จะให้สมณพราหมณาจาริย์แลไพร่ฟ้าประชากรให้อยู่เยนเปนศุขสิ้นด้วยกัน ก็เหตุไฉนอยู่พายหลังตัวจึ่งเอาบุตรภรรยาเรามาจองจำทำโทษ ด้วยหาความผิดมิได้ กระทำให้แผ่นดินเดือดร้อนทุกเส้นหญ้า ทั้งพระพุทธสาศนาก็เสื่อมทรุดเศร้าหมอง ดุจเมืองมิจฉาทฤษฐิฉะนี้ โทษตัวจะมีเปนประการใดจงให้การไปให้แจ้ง

แลจ้าวตากสินก็รับผิดทั้งสิ้นทุกประการ จึ่งมีรับสั่งให้เอาตัวไปประหารชีวิตรสำเรจ์โทษเสีย เพชฆาฎกับผู้คุมก็ลากเอาตัวขึ้นแคร่หามไปกับทั้งสังขลิกพันธนาการ จ้าวตากสินจึ่งว่าแก่ผู้คุมเพชฆาฎว่า ตัวเราก็สิ้นบุญจะถึงที่ตายแล้วช่วยภาเราแวะเข้าไปหาท่านผู้สำเรจ์ราชการจะขอเจรจาด้วยสักสองสามคำ

ผู้คุมก็ให้หามเข้ามา ได้ทอดพระเนตรเหน จึ่งโบกพระหัตถ์มิให้นำมาเฝ้า ผู้คุมแลเพชฆาฎก็ให้หามออกไปนอกพระราชวัง ถึงหน้าป้อมวิไชยประสิทธิ์ก็ประหารชีวิตรตัดศีศะเสีย ถึงแก่พิราไลย จึ่งรับสั่งให้เอาศภไปฝังไว้ ณะ วัดบางญิเรือใต้ แลจ้าวตากสินขณะเมื่อสิ้นบุญถึงทำลายชีพนั้นอายุศม์ได้สี่สิบแปดปี

ในทันใดนั้น จึ่งท้าวพญามุขมนตรีกระวีชาติแลราษฎรทั้งหลาย ก็พร้อมกันกราบวิงวอนอัญเชีญเสดจ์พระมหากระษัตรศึกขึ้นครองพิภพ เสวยสวรรยาธิปัถถวัลราชดำรงค์แผ่นดินสืบไป ๚ะ๛”

.

จดหมายเหตุความทรงจำกรมหลวงนรินทรเทวี พระกนิษฐาต่างพระชนนีในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ระบุว่า

"๏ ณวัน ๗ ฯ๙ ๕ ค่ำ ลุศักราช ๑๑๔๔ ปีขานจัตวาศกเพลาสองโมงเศษศุขสวัสดิฤกษ เสด็จเข้าพระนครปราบดาภิเศก อดิเรกเฉกชมสมบัติ จักรพรรดิ์ตราพร้อมถวาย ๑๒ พระกำนัล คลัง แล้วมีพระราชโองการรับสั่ง ให้ตั้งกรุงเทพมหานคร ยังฝั่งบุรทิศ พระสุริยทรงกรด ๗ วัน เมื่อตั้งทวาราวดี อุดมโชคเข้าเหยียบกรุงธนบูรี แรกเสด็จยั้งประทับ ณวัดควงไม้พระมหาโพธิ์บันลังก์ ประจญพระยามารด้วยพระบารมี ๓๐ ทัศ เปนประถมกระษัตริย์ สมเด็จเอกาทศรถพระเจ้าปราสาททอง เสด็จข้ามฟากฝั่งมหรณพเฉลิมภพกรุงทวาราวดี"

.

.

จดหมายเหตุของเมอซิเออร์เดส์กูวิแยร์ (M. Descourvieres) เรื่องการสละราชสมบัติและการสำเร็จโทษพระยาตาก (Demission et massacre de Phaja Tak) ลงวันที่ ๒๑ ธันวาคม ค.ศ. ๑๗๖๒ (พ.ศ. ๒๓๒๕) หลังเกิดเหตุการณ์จริง ๘ เดือน รายงานว่า

“คนทั้งหลายคงจะอยากทราบการเกิดขบถขึ้นในเมืองไทย ข้าพเจ้าจะได้เล่าให้ฟังอย่างย่อ ๆ ตามเรื่องที่ข้าพเจ้าได้ทราบมาจากจดหมายที่มีผู้เขียนมาถึงข้าพเจ้าจากเมืองไทยบ้าง ได้ทราบมาจากข้าราชการไทยคน ๑ กับคนเข้ารีดคน ๑ ซึ่งได้มาพักอยู่ที่นี่ได้ เดือน ๑ แล้วบ้าง

เมื่อหลายปีล่วงมาแล้วพระเจ้าตากได้ กดขี่ใต้ฟ้าข้าแผ่นดินและชาวต่างประเทศที่เข้าไปอยู่หรือไปทำการค้าขายในเมืองไทยอย่างสาหัสมาก เมื่อปีกลายนี้พวกจีน ซึ่งเคยได้ไปค้าขายในเมืองไทย ต้องละทิ้งทรัพย์สมบัติหนี ไปหมดด้วยทนความกดขี่ของพระเจ้าตากไม่ไหว มาในปีนี้พระเจ้าตากซึ่งเสียพระสติแล้วนั้น ได้กลับกดขี่ข่มเหงพวกพลเมืองมากกว่าเก่าขึ้นอีกหลายเท่า บางทีก็จับพระสนมหรือพระราชโอรสผู้เปนรัชทายาท หรือข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ จำตรวนเสียบ้าง ลงพระอาญาเฆี่ยนเสียบ้าง แล้วแต่พระทัยจะฉุนเฉียวกลับกลอกอย่างไร ก็ทำเอาตามพระทัยทั้งสิ้น

บางคนก็ถูกบังคับให้รับผิดในสิ่งที่ตัวไม่รู้เรื่องเลยก็มี เพื่อจะได้ปรับผู้นั้นเกินกว่าจำนวนเงินที่ผู้นั้นจะมีให้ได้ บางคนก็ถูกพระเจ้าตากบังคับให้ซัดคนโน้นคนนี้ซึ่งหาความผิดมิได้ แต่เปนคนที่มีเงินเพื่อจะได้ปรับเอาเงินเข้าท้องพระคลังให้มาก ๆข้าราชการ เข้ารีด ๒ คนได้ถูกซัดเช่นนี้ พระเจ้าตากก็ลงพระราชอาญาเฆี่ยน จนคน ๑ ทนความเจ็บปวดที่ถูกเฆี่ยนไม่ไหวก็เลยตาย

การที่พระเจ้าตากทรงประพฤติเช่นนี้ ทำให้ราษฎรพลเมืองตลอดถึงเจ้าพนักงารข้าราชการเกลียดเปนอันมาก ข้าราชการบางคนซึ่งได้รับ ๆ รับสั่งให้ทำการข่มเหงต่าง ๆ ดังที่ข้าพเจ้าได้กล่าวมาแล้วนั้นก็ลงปรึกษากันว่า “เราจะทำอย่างไรดี ถ้าเราไม่ทำตามรับสั่งเราก็จะถึงที่ตาย ถ้าเราคงทำตามรับสั่ง ราษฎรก็จะเกลียดเราเท่ากับที่เขาเกลียดพระเจ้าแผ่นดินอยู่แล้ว และเราก็คงจะไม่พ้นมือพวกราษฎรเปนแน่”

เมื่อข้าราชการได้ปรึกษากันดังนี้แล้ว จึงได้ตกลงกันจะยุให้ราษฎรเปนจลาจลขึ้น เพราะราษฎรก็คอยจะลุกอยู่แล้วและเต็มใจที่จะทำตามคำแนะนำของข้าราชการเหล่านี้

ครั้นเวลา ๒ ยาม ข้าราชการกับราษฎรได้ตรงไปล้อมพระราชวัง และได้พยายามที่จะเข้าไปในพระราชวังให้จงได้ แต่พวกทหารเข้ารีด ๓๖ คนซึ่งมีหน้าที่รักษาพระราชวัง ได้เอาปืนใหญ่ปืนเล็กและอาวุธต่าง ๆ ต่อสู้ และได้ต้านพวกจลาจลไว้จนตลอดสว่าง พวกจลาจลหาเข้าไปในพระราชวังได้ไม่ พวกจลาจลจึงได้ล้อมพระราชวังไว้ มิให้ใครเข้าออกได้

รุ่งขึ้นพระเจ้าตากทรงเห็นว่าจะสู้พวกจลาจลไม่ได้เสียแล้ว จึงได้ทรงขอร้องจะทรงผนวช หัวหน้าพวกขบถก็ยอมให้พระเจ้าตากได้ทรงผนวชตามพระราชประสงค์ พระเจ้าตากจึงได้ปลงพระเกศา ทรงครองผ้าเหลือง แล้วจึงได้ทรงอนุญาตให้พวกขบถเข้าไปในพระราชวังได้

ข้าราชการจึงได้นำความไปแจ้งต่อ ขุนนางสำคัญของเมืองนี้ ๒ คน ซึ่งเวลานั้นกำลังไปทัพทางเมืองเขมรและเมืองญวน ขุนนางทั้งสองนี้พอได้ทราบถึงเรื่องที่เกิดในกรุง ก็ได้จัดทหารและนายทหารให้รีบลงไปที่บางกอกโดยเร็ว พอทหารและนายทหารเหล่านี้ได้ลงมาถึงบางกอก ก็ได้มาเปลื้องผ้าเหลืองออกจากพระองค์พระเจ้าตาก แล้วได้เอาพระเจ้าตากจำตรวนไว้อีกสองสามวัน

ขุนนางที่สำคัญ ๒ คนนั้น คือ อรรคมหาเสนาบดี และ เปนแม่ทัพของกองทัพไทย ก็ลงมาถึงบางกอก ขุนนางทั้งสองนี้ เปนพี่น้องกัน ผู้พี่นั้นเปนอรรคมหาเสนาบดี พอได้มาถึงบางกอก อาณาประชาราษฎรก็ได้อัญเชิญให้เสด็จขึ้นครองราชสมบัติทีเดียว

ต่อมาข้าพเจ้า ได้รับจดหมายมาอีกฉบับ ๑ บอกข่าวมาโดยเฉพาะว่า มีเสียงกล่าวกันว่าพระเจ้าตากต้องสวรรคตลงนั้น เปนเพราะราษฎรมีความโกรธแค้นนัก จึงได้จับพระเจ้าตากฆ่าเสีย

แต่พระเจ้าตากจะสวรรคตด้วยประการใดก็ตาม ก็เปนอันแน่นอนว่า พระเจ้าตากได้ถูกปลงพระชนม์สวรรคต เมื่อวันที่ ๗ เดือนเมษายน ค.ศ. ๑๗๘๒ (พ.ศ. ๒๓๒๕)”

.

.

“ลำดับกษัตริย์กรุงเก่าคำฉันท์” ผลงานประพันธ์ของ พระยาทัศดาจัตุรงค์ ข้าราชการในกรมพระราชวังหลัง บรรยายว่า

ภายหลังท่านผู้ครองภพ เสียจริตคิดคด
บอยู่ในสัตยาธรรม์

เฆี่ยนฆ่าสามารถใจฉกรรจ์ เรียกเงินทองทัณฑ์
ทำโทษพิโรธมุลิกา

เก็บริบทรัพย์สินโภคา ปรับไหมเหลือตรา
ทุกหมู่อำมาตย์มนตรี

สมทรัพย์ใส่คลังมากมี ร้อนทั่วประชาชี
ก็เกิดพิบัติอัศจรรย์

ก่อยุคขุกแข็งขืนขัน ตริเอาเมืองพลัน
ก็ได้ด้วยคิดขับเคี่ยว

เจ้าตากจนใจจริงเจียว สุดคิดจักเหลียว
ก็อ่อนฤทัยทำดี

ท้าวพระยาพระหลวงพราหมณ์ชี กุมเอานฤบดี
ใส่สังขลิกโบยตี

รู้อึงกิตาการมากมี อัญเชิญนฤบดี
ไปผ่านพิภพอยุธยา

พระเสด็จโดยทิศบุรพา ทางสถลมรรคา
ก็ลุนครกรุงไกร

สมณชีพราหมณ์ถวายชัย อุโฆษเกรียงไกร
กรเกียรติพิภพมไหศวรรย์

เกิดวิกลดลจิตประจุบัน ท้าวดับชีวัน
ผ่านภพได้สิบห้าปี  

ถ้าพิมพ์ตามที่คิด คงยิ่งกว่าโดนแบน 555