วันนี้มาเสนอความรู้เล็กๆน้อยๆคับ ในฐานะนักเทคนิคการแพทย์ ที่ีทำงานอยู่ในมุมๆหนึ่งของ รพ. ที่คอยตรวจสิ่งตรวจต่างๆที่คุณหมอสั่งเช่นเลือด ปัสสาวะ อุจจาระ ฯลฯ และอีกงานที่สำคัญก็คือการหาเลือดที่เข้ากับคนไข้เพื่อเติมเลือดให้คนไข้กรณีต่างๆทั้งคนไข้ซีด เสียเลือดจากอุบัติเหตุ คนไข้ธาลัสซีเมีย เป็นต้นคับ

สำหรับบางคนที่รู้แล้วก็เผื่อมีอะไรเพิ่มเติมคับ

บนผิวเม็ดเลือดแดงก็จะมีสารพวกโปรตีนหลายชนิดเกาะติดอยู่ ซึ่งในแต่ละคนอาจจะมีโปรตีนชนิดเดียวกันหรือคนละชนิดก็ได้ โดยขึ้นอยู่กับลักษณะทางกรรมพันธุ์ที่ถ่ายทอดมาจากพ่อแม่

ทางการแพทย์สามารถจัดแบ่งหมู่เลือดได้เยอะแยะนะคับ จากที่ผมเรียนก็มีประมาณ 10 กว่าหมู่เ้ลือด แต่ที่มีความสำคัญ ซึ่งเรามักจะได้ยินและรู้จักกันมีเพียง 2 หมู่ใหญ่ๆ คือ หมู่เลือด ABO และหมู่เลือด Rh+ คับ



ด้านบนนี้จะเป็นรูปหมู่เลือด ABO นะคับ ส่วนที่เกาะที่ผิวเม็ดเลือดจะเรียกว่า แอนติเจน [Antigen] โดยจะมีอยู่ 2 ชนิดคือ A และ B คับ

โดยคนที่มีหมู่เลือด A ก็มีแต่ แอนติเจน A เท่านั้น หมู่เลือด B ก็เช่นเดียวกันคับ
ส่วนคนหมู่เลือด AB ก็จะมี ทั้ง 2 ชนิดเลย และคนหมู่เลือด O ก็จะไม่มีทั้ง แอนติเจน A และ B เกาะคับ

นอกจากนั้นในน้ำเลือดของคนเราก็จะมีสารโปรตีน ซึ่งเรียกว่า แอนติบอดี [Antibody] โดยปกติแอนติบอดีจะ ไม่ทำปฏิกิริยา กับแอนติเจนบนเซลล์เม็ดเลือดแดงของตัวเอง โดย แอนติบอดีที่มีจะมีชนิดแอนติบอดีตรงข้ามกับแอนติเจนที่เกาะบนผิวเม็ดเลือดคับ ก็แสดงว่า

คนหมู่เลือด A จะมี แอนติบอดี B
คนหมู่เลือด B จะมี แอนติบอดี A
คนหมู่เลือด AB จะไม่มี แอนติบอดี A และ B
คนหมู่เลือด O จะมี แอนติบอดี A และ B

ถ้า แอนติเจน กับ แอนติบอดี ที่มีชนิดเดียวกัน อาจจะทำให้เม็ดเลือดแดงแตกได้นะคับ

ดังนั้นการให้หมู่เลือดเพื่อทดแทนสำหรับคนที่มีการเสียเลือดจะเป็นดังนี้คับ



แต่บางคนจะงงว่า อ้าววววววว !!! ไหนบอกว่าถ้าแอนติเจนกับแอนติบอดีชนิดเดียวกันมาเจอกันเม็ดเลือดแดงแตกได้ไง จากรูปทำไมเอาหมู่เลือด O ซึ่งมี แอนติบอดี A ไปให้ คนหมู่เลือด A ได้ เม็ดเลือดแดงในตัวคนหมู่เอจะไม่ทำปฏิกิริยากับแอนติบอดี A เหรอ


ก็จะขออธิบายง่ายๆคับว่า ในเลือดทุกคนที่บริจาคหลังจากเราเก็บใส่ถุงแล้ว
เราจะเอาถุงนั้นมาปั่น ขอเอารูปนี้ยกตัวอย่างนะคับ



มันจะโดนแบ่งเป็น 3 ส่วนนะคับ โดนชั้นบนสุดจะเป็นน้ำเหลือง (plasma) ซึ่งมีแอนติบอดีอยู่ในส่วนนี้ ชั้นกลางขาวๆ จะเป็นพวกเกล็ดเลือดกับเม็ดเลือดขาวคับ และชั้นล่างสุดจะเป็นเม็ดเลือดแดงที่โดนปั่นตกเป็นแพ็คเรียกว่า packed red cells ซึ่งจะมีแต่แอนติเจนหมู่เลือดนั้นๆ ดั้งนั้นเราก็ต้องบีบเอา 2 ส่วนบนออกไปรวมกันอีกถุงนึงก่อน สังเกตตอนเราบริจาคดูก็ได้คับ เห็นมีตั้งหลายถุงเชื่อมกัน แต่ทำไมเอาเก็บแค่ถุงเดียว

เราก็จะได้แต่ส่วนเม็ดเลือดที่มีแอนติบอดีปะปนน้อยมากๆ จึงสามารถนำเลือดจากคนหมู่เลือด O ไปเติมให้หมู่ต่างๆได้นั่นเองคับ


ส่วนหมู่เลือดอีกอันก็คือ หมู่เลือด Rh คับ



เช่นเดียวกับ ABO คับก็จะมีแอนติเจน Rh เกาะอยู่ถ้ามีจะเป็น Rh+ [positive] ถ้าไม่มี ก็เป็น Rh- [negative] ซึ่งในคนไทยเราคับเกือบ 95% ทุกคนเป็น Rh+ และอีก 5% ที่เป็น Rh- ก็จะถือว่ากลุ่มนี้เป็นหมู่เลือดพิเศษคับซึ่งจะหาเลือดยากมาก ตามที่เราได้ยินกันบ่อยๆ หรือดูตามซีรีย์เกาหลีอะไรพวกนี้



เอาไว้แค่นี้ก่อนละกันคับ

หวังว่าคงจะเป็นความรู้ให้ท่านๆ ไม่มากก็น้อยนะคับ

edit : รูปการ์ตูนกรุ๊ปเลือดไม่ออกคับ

อยากกดแผล่บให้นะ แต่มันหมด เอาเป็นโหวตแทนละกัน


อิดิท โหวตก็ไม่ได้ ต้องใช้แผล่บด้วยหรอ

แหะๆ ไม่เป็นไรค้าบบบบ อย่างน้อยก็ดีใจที่มีคนอ่าน

ผมกรุป o ผู้เสียสละ

โหวตไม่เสียแผล่บ แต่ต้องมีแผล่บเหลืออย่างน้อย 1 งงปะ

หมดเลย

ถ้าแผลบเหลือ 1 สามารถโหวตสัก 100 กระทู้ก้ได้แต่ถ้าแผล่บไม่เหลือโหวตไม่ได้เลย

AB พี่นั้นมีแต่ให้

AB รับได้ทุกคน