อย่างเช่นคำถามที่ว่า
"ทำไมคนชั่วถึงไม่ได้รับการลงโทษ ทำไมผู้ถูกกระทำเป็นทุกข์ตลอดชีวิต ผู้กระทำกลับอยู่สุขสบาย หมดอายุขัยสิ้นลมก็ยังไม่ได้รับผลกรรม"

ถ้าถามกับผู้ศึกษาสายพุทธจะได้รับคำตอบว่ามันคือ อจินไตย สิ่งที่เกิดขอบเขตมนุษย์จะรับรู้ได้ ไม่ควรไปคิด ไปค้น เป็นบ้าได้

ถ้าถามว่าพุทธเจ้าเคยตรัสไหม กับคนที่ศึกษาลึกๆในพระไตรปิฎกก็จะได้คำตอบว่า มีอยู่ใน มหากัมมวิภังคสูตร แต่สุดท้ายอ่านก็ไม่ได้คำตอบ

ถามคนศาสนาที่มีพระเจ้าก็ไปทางรอวันพิพากษา

ผมตีความอย่างนี้นะ ว่า "บาปในพุทธ ไม่ได้หมายถึงการทำชั่ว แต่หมายถึงการตอบสนองแต่กิเลส และบุญก็ไม่ได้หมายถึงการทำความดีแต่เป็นการละเว้นการตอบสนองต่อกิเลส ซึ่งทำได้โดยการเจริญสติ ส่วนปลายทางของพุทธคือการทำให้ไม่มีเหตุแห่งกิเลสเลย(จัดการที่ต้นเหตุจนหมดสิ้น)"

ดังนั้น เราตีความแรงของบาป/บุญจากภายนอกไม่ได้ มันอยู่ที่ความเห็นของคนๆนั้น เช่น ผัวตีเมียเพราะโมโห(โทสะกิเลส) เมียเกิดความกลัวจึงยอม(โมหะกิเลส) สองคนนี้บาปทั้งคู่เผลอๆคนโดนตีบาปกว่าเพราะกลัวมาก

บทลงโทษของการตอบสนองต่อกิเลสในทางพุทธตามความเห็นผม ก็ไม่ได้หมายถึงการโดนเวรกรรมลงโทษ(จากบุคคลที่สาม เช่นพวกเทพเจ้า) แต่นิสัยของเจ้าตัวที่เปลี่ยนไปเพราะตอบสนองต่อกิเลสบ่อยๆทำให้มุมมองต่อโลกเปลี่ยนไป ทำให้ค่อยๆ shape คนๆในเจอปัญหาตามเหตุมากขึ้นเรื่อยๆ

เช่น ผมอยากรวยเร็ว(โลภะกิเลส) > แล้วไปเล่นการพนัน > ร่างกายปล่อย dopamine ตอนที่ถูกรางวัล/เล่นชนะ > ผมก็จะเสพติดรางวัลนั้น > ร่างกายหวง dopamine ในตอนที่ไม่ได้เล่น > ตอนไม่ได้เล่นอารมณ์ไม่ดีเพราะ dopamine ต่ำ > สังคมก็จะไม่ชอบผม > สัญชาติญาณการป้องกันตัวทำให้ผมปล่อย adrenaline มากขึ้นและกด serotonin ลง > ทำให้จิตใจไม่สงบ/ไม่มีความสุข > มุมมองผมที่มีต่อสังคมก็ค่อยๆถูก shape ไปในทางเสื่อม > ผมก็จะพาตัวเองไปเล่นพนันมากขึ้น และชีวิตเสื่อมลงไปอีก

กลับกัน สมมติมีคนมาด่าผม > ร่างกายเปิดระบบป้องกันภัยปล่อย adrenaline กด serotonin > แล้วผมเจริญสติจึงไม่ไหลตามความโกรธ > ร่างกายรับรู้ว่าภัยจบแล้วจึงปิดระบบและปล่อย serotonin ทำให้ผมตอบสนองต่อคนที่ด่าได้ด้วยอารมณ์อีกแบบ มันก็จะ shape ผมและเค้าไปในอีกทิศทางนึง

ผมไม่ได้เชื่อเรื่องนรก/สวรรค์ หรือการเวียนว่ายตายเกิดนะ ถึงพุทธจะบอกว่ามี แต่ไม่แน่วันนึงมีข้อมูลมากขึ้นอาจจะเห็นอะไรบางอย่างมากขึ้นก็ได้

กรรมใดใครก่อ ...

ผมไม่ได้ศึกษาหลักอะไรมากมาย แต่ถ้ามองในความเป็นจริง คำว่าบุญหรือกรรม มันก็ไม่ต่างอะไรกับความเชื่อที่พิสูจน์ไม่ได้

มันแค่กุศโลบายเอามาสอนคนให้กลัวการทำผิด ให้หมั่นทำความดี แต่เมื่อมีคนไม่เชื่อ มันก็ทำอะไรเขาไม่ได้ เพราะจริงๆแล้วมันก็แค่ความเชื่อเท่านั้นเอง

เรื่องที่วิทยาศาสตร์พิสูจไม่ได้ไม่ได้แปลว่าไม่มีอยู่จริงเมื่อก่อนพอลมแรงมาก็เรียกเทพเจ้ากำลังโกรธพอวิทย์พิสูจน์ได้ก็เรียกว่าพายุ ถามว่าใครเคยเห็นลมไหม?ไม่เคยแต่มันมีอยู่จริง

ความยุติธรรมมันเป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นมาภายหลังครับ พอมนุษย์อยู่รวมกันเป็นสังคมมากขึ้นโดยเฉพาะยุคที่มนุษย์พัฒนาสังคมเมืองขึ้นมาได้มันก็จำเป็นต้องใช้สิ่งที่เรียกว่าความยุติธรรมมาเป็นตัวช่วยเพื่อให้สังคมมันเดินต่อไปได้เพราะความยุติธรรมมันเยียวยาทุกสิ่ง อย่างพวกกฎแห่งกรรมหรือบทลงโทษหลังความตายพวกนี้คือความยุติธรรมแบบปลอม ๆ ซึ่งก็เยียวยาจิตใจได้แบบความเชื่อพวกชาวพุทธที่เชื่อว่าถ้ามนุษย์ทำผิดจะเกิดกรรมและส่งผลให้เกิดบทลงโทษในอนาคตรวมทั้งหลังความตายด้วย

ผมตีความอย่างนี้นะ ว่า "บาปในพุทธ ไม่ได้หมายถึงการทำชั่ว แต่หมายถึงการตอบสนองแต่กิเลส และบุญก็ไม่ได้หมายถึงการทำความดีแต่เป็นการละเว้นการตอบสนองต่อกิเลส ซึ่งทำได้โดยการเจริญสติ ส่วนปลายทางของพุทธคือการทำให้ไม่มีเหตุแห่งกิเลสเลย(จัดการที่ต้นเหตุจนหมดสิ้น)"

ดังนั้น เราตีความแรงของบาป/บุญจากภายนอกไม่ได้ มันอยู่ที่ความเห็นของคนๆนั้น เช่น ผัวตีเมียเพราะโมโห(โทสะกิเลส) เมียเกิดความกลัวจึงยอม(โมหะกิเลส) สองคนนี้บาปทั้งคู่เผลอๆคนโดนตีบาปกว่าเพราะกลัวมาก

บทลงโทษของการตอบสนองต่อกิเลสในทางพุทธตามความเห็นผม ก็ไม่ได้หมายถึงการโดนเวรกรรมลงโทษ(จากบุคคลที่สาม เช่นพวกเทพเจ้า) แต่นิสัยของเจ้าตัวที่เปลี่ยนไปเพราะตอบสนองต่อกิเลสบ่อยๆทำให้มุมมองต่อโลกเปลี่ยนไป ทำให้ค่อยๆ shape คนๆในเจอปัญหาตามเหตุมากขึ้นเรื่อยๆ

เช่น ผมอยากรวยเร็ว(โลภะกิเลส) > แล้วไปเล่นการพนัน > ร่างกายปล่อย dopamine ตอนที่ถูกรางวัล/เล่นชนะ > ผมก็จะเสพติดรางวัลนั้น > ร่างกายหวง dopamine ในตอนที่ไม่ได้เล่น > ตอนไม่ได้เล่นอารมณ์ไม่ดีเพราะ dopamine ต่ำ > สังคมก็จะไม่ชอบผม > สัญชาติญาณการป้องกันตัวทำให้ผมปล่อย adrenaline มากขึ้นและกด serotonin ลง > ทำให้จิตใจไม่สงบ/ไม่มีความสุข > มุมมองผมที่มีต่อสังคมก็ค่อยๆถูก shape ไปในทางเสื่อม > ผมก็จะพาตัวเองไปเล่นพนันมากขึ้น และชีวิตเสื่อมลงไปอีก

กลับกัน สมมติมีคนมาด่าผม > ร่างกายเปิดระบบป้องกันภัยปล่อย adrenaline กด serotonin > แล้วผมเจริญสติจึงไม่ไหลตามความโกรธ > ร่างกายรับรู้ว่าภัยจบแล้วจึงปิดระบบและปล่อย serotonin ทำให้ผมตอบสนองต่อคนที่ด่าได้ด้วยอารมณ์อีกแบบ มันก็จะ shape ผมและเค้าไปในอีกทิศทางนึง

ผมไม่ได้เชื่อเรื่องนรก/สวรรค์ หรือการเวียนว่ายตายเกิดนะ ถึงพุทธจะบอกว่ามี แต่ไม่แน่วันนึงมีข้อมูลมากขึ้นอาจจะเห็นอะไรบางอย่างมากขึ้นก็ได้

กรรมดอขึ้นสวรรค์

ถ้าคุณเชื่อในหลักเหตุและผล คุณไม่ต้องค้นหาหรอกคับ เพราะมันต้องเป็นอย่างนั้นอยู่แล้วไม่ช้าก็เร็วเท่านั้นเอง

ผมชอบผลงานของ youtube ช่องนี้มากเลยครับ
เขาทำการจำลองสังคม ทดสอบกฏิกาสังคมต่างๆ เพื่อดูผลลัพธ์ทางสถิติ

https://www.youtube.com/@PrimerBlobs

ผลของกรรม ถ้ามองแบบทันสมัยหน่อยอาจจะมองได้
แบบหนึ่งคือผลของการกระทำโดยตรง คือการส่งผลต่อสิ่งอื่น

อีกแบบหนึ่งคือมองเป็นระบบ ผลของการกระทำ ความคิดส่งผลยังไงกับระบบนิเวศน์โดยรวม

ผมไม่คิดว่าเวียนว่ายตายเกิดมีจริง ถ้ามีทำไมประชากรตอนนี้มันมากกว่าเมื่อก่อนเยอะจัง มันต้องพอๆกันสิ ทำดีหวังผลชาติหน้าอย่าเลย บางทีกุศโลบายก็มาพร้อมกับคำว่างมงาย ทำดีทำเพื่อตอนนี้ ชีวิตมีสุขในวันนี้ ถ้าทำชั่วได้รับผลกรรมหมด ทำไมคนสั่งฆ่าประชาชน มีชีวิตดีจัง ตายก็ตายแบบดีๆ ทำดีก็เพราะเราอยากทำ ทำชั่วก็ไม่ได้ผลตอบแทนแย่ๆก็มี ผมว่าตัวอย่างในสังคมจากข่าวเยอะแยะเลย คนมีจิตสำนึกอ่ะลำบากใจแน่ๆไม่ว่าจะทำชั่วแค่ไหนก็เถอะ

ถ้าเวรกรรมมีจริง พรี่ไม่ต้องมี ตำรวจ มีคุก มีศาลหรอกครับ ใครเชื่อนี่อย่างกาว

บางคนหนีตำรวจหนีศาลได้ แต่หนีเวรกรรมไม่ได้
ยกตัวอย่างไอ้ฮุนเซน อย่างเลวแต่ไม่มีใครทำอะไรมันได้
Karma has no menu, you get served what you deserve"
เวรกรรมไม่มีเมนูให้เลือก คุณจะได้รับในสิ่งที่คุณสมควรได้รับ

ผลของกรรมไม่มีใครหนีพ้น: ผลของกรรมจะปรากฏเมื่อถึงเวลาที่เหมาะสม ซึ่งอาจช้าหรือเร็ว ขึ้นอยู่กับกรรมในอดีตที่เคยทำไว้

ขออนุญาตตอบอิงกับความเชื่อทางพุทธ ด้วย Logic ของผมเองนะครับ อาจจะไม่ได้ถูกต้อง 555

ทำไมประชากรตอนนี้มากกว่าเมื่อก่อน

- เพราะ "สัตว์" (สิ่งมีชีวิตที่ต้องเวียนว่ายตายเกิดใน สังสารวัฏ ซึ่งรวมถึงสัตว์เดรัจฉาน มนุษย์ เทวดา และพรหม และในความหมายที่เจาะจงมากขึ้นคือ "ผู้ที่ถูกอำนาจของตัณหาครอบงำ" หรือ "ผู้ที่ยึดติด") เวียนมาเกิดในภพภูมิมนุษย์มากขึ้นครับ จำนวนมนุษย์เลยมากขึ้น
ส่วนสมัยก่อนที่มนุษย์น้อย ก็คือสัตว์ไปเกิดในภพภูมิอื่นกันเยอะ

ถ้าทำชั่วได้รับผลกรรมหมด ทำไมคนสั่งฆ่าประชาชน มีชีวิตดีจัง ตายก็ตายแบบดีๆ

- กรรมไม่ได้ส่งผลในภพชาติเดียวครับ ยังมีชาติถัดๆไป บางทีชาตินี้ยังไม่ทันได้เห็นผล ไม่ได้แปลว่ากรรมจะไม่ส่งผล

ผมเป็นกำลังใจให้ทุกคนที่ทำดี ทำบุญ ทำกุศลครับ ไม่ต้องน้อยใจครับ เหตุดี ผลมันดีแน่
แต่ในทางพุทธนั้น ไม่ได้มอง Scope แค่เฉพาะชาตินี้

ส่วนกรณีที่ไม่ได้เชืิ่อในความเชื่อพุทธว่ามีการเวียนว่ายตายเกิด : ก็ตามนั้นครับ คำอธิบายเรื่องทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว มันจะไม่สมเหตุสมผลทันที เพราะคนทำชั่วบางคน ไม่เห็นได้รับกรรมชั่วเลย

อย่างเพลิน