ขอโทษที่โพสต์ซ้ำเรื่องเดิมจากกระทู้ที่ตกไปครับ อันนี้จะเป็นกระทู้สุดท้ายเกี่ยวกับประเด็นนี้ ถ้าผิดมารยาทยินดีรับเรื้อนครับ
ก่อนอื่น ขอย้ำว่า ผมไม่ได้ติดตามคดีตั้งแต่ต้น แต่เพิ่งอ่านข้อมูลที่ได้รับจากในกระทู้ก่อนหน้าและเอกสารคำพิพากษาในช่วง 2–3 วันนี้ หากมีตรงไหนคลาดเคลื่อน รบกวนผู้รู้ช่วยแก้ด้วยครับ
ข้อเท็จจริงจากคำพิพากษาและข่าว
1. พบเส้นผมประมาณ 40–50 เส้น ในพื้นที่ป่า (กลุ่ม A) อ้างอิงจาก [1 นาทีที่ 48]
2. พบเส้นผม 16 เส้น ในรถจำเลยที่ 1 (กลุ่ม B) [1 นาทีที่ 46–47]
3. ผู้เชี่ยวชาญตรวจพบว่า เส้นผม 2 เส้นในกลุ่ม A และ เส้นผม 1 เส้นในกลุ่ม B มีรอยตัดที่ “เหมือนกัน” [3]
- องศารอยตัดใกล้เคียงกัน (≈ 26 องศา) [2][3]
- หน้าตัด และพื้นผิวด้านข้างก็ใกล้เคียงกัน [3]
- มีร่องรอยการตัดไม่ขาดในครั้งแรก [1 นาทีที่ 49]
- เส้นผม 1 เส้นในรถ
ไม่ใช่เส้นเดียวกับ 40–50 เส้นในป่า
แต่ตรวจพบว่า consistent กับ
2 เส้นจาก 40 เส้นในป่า [1 นาทีที่ 45–49]
4. การตรวจใช้เครื่อง Synchrotron (สร้างภาพ 3D ของรอยตัด) แต่การตัดสินว่า “เหมือนกันหรือไม่” อาจยังอาศัยการพิจารณาด้วยสายตาผู้เชี่ยวชาญ (อนุมานจาก [5], [1 นาทีที่ 46])
5. คำพิพากษาสรุปว่า [3]:
อ้างอิงจาก:
เส้นผมทั้ง 3 เส้นดังกล่าว จึงถูกตัดในคราวเดียวกันด้วยวัตถุของแข็งมีคมชนิดเดียวกัน
ข้อสังเกต / ความเห็นส่วนตัว
1. วิธีการพิจารณาความเหมือนของรอยตัดเป็นแบบ subjective
- คือใช้ “สายตาผู้เชี่ยวชาญ” ตัดสินว่าเหมือนหรือต่าง
- ผู้เชี่ยวชาญ 2 คนสามารถให้ความเห็นต่างกัน
-หรือเมื่อเวลาผ่านไป ผู้เชี่ยวชาญสามารถให้ความเห็นตรงข้ามกับตนเอง
- แตกต่างจาก DNA หรือผลเลือด ที่เป็นรหัสตัวเลขเชิงวัตถุวิสัย (objective metric)
2. ในต่างประเทศมีรายงานจำนวนมากว่า microscopic hair comparison (การวิเคราะห์เส้นผมด้วยการเปรียบเทียบลักษณะทางกายภาพ เช่นรอยตัด ซึ่งคล้ายกับในคดีนี้) เคยถูกใช้เกินจริงและมีความคลาดเคลื่อนสูง [6][7][8] (ลองค้นคำว่า “hair analysis flaw”)
- มีการทบทวนคดีเก่า พบว่า 11% ของผลวิเคราะห์เส้นผม ขัดแย้งกับผล DNA [6]
- ใน 95% ของคดีที่มีการใช้การวิเคราะห์เส้นผม มีการกล่าวเกินจริงถึงระดับความแม่นยำ [6]
- FBI เองออกมายอมรับในปี 2015 ว่าการวิเคราะห์เส้นผมแบบ microscopic hair comparison ที่ใช้ในคดีต่าง ๆ มี 90% จากคดีทั้งหมดมี error อยู่ (อาจเป็นแค่ข้อสรุปเกินจริงเล็กน้อย) [10][11]
ผมจึงกังวลว่า ระบบยุติธรรมไทยอาจยังยึดแนวทางการตีความหลักฐานเส้นผมเหมือนกับที่ FBI เคยทำก่อนปี 2015 โดยยังไม่ได้อัปเดตความรู้ใหม่ ๆ — ซึ่งก็หวังว่าจะไม่ใช่เช่นนั้นครับ
3.การใช้ แสงซิงโครตรอน ได้รับการยอมรับจริงระดับโลก แต่ต้องดูว่าใช้ทำอะไร เช่น ตรวจหาสารพิษบางชนิด [4]
-ส่วนการวิเคราะห์รอยตัดผม แม้ละเอียดขึ้น แต่ผมยังไม่พบข้อมูลวิจัยที่ยืนยันว่าแยก “เหตุการณ์เดียวกัน” ได้จริง
4. ผมเห็นว่า คำว่า
“ถูกตัดในคราวเดียวกัน” เป็นข้อสรุปที่หนักเกินไป สิ่งที่มั่นใจได้คือ “ถูกตัดด้วยของมีคมชนิดเดียวกัน” แต่ไม่ควรสรุปถึง
“เหตุการณ์เดียวกัน”
ข้อที่ยังไม่มั่นใจ
1. ผมไม่มีพื้นฐานด้านนิติวิทยาศาสตร์โดยตรง ข้อมูลที่สรุปมาจากคำพิพากษา/ข่าว/อินเทอร์เน็ต อาจมีข้อผิดพลาด
2. หากข้อสังเกตเหล่านี้ชัดเจน ทำไมฝ่ายจำเลยไม่ยกขึ้นแย้ง? อาจมีเหตุผลด้านกฎหมายหรือประเด็นทางวิชาการที่ผมไม่ทราบ
3. Synchrotron กับ Microscopic Hair Analysis ถือเป็นเทคนิคเดียวกันหรือไม่?
- ความเห็นส่วนตัว: Synchrotron แค่ทำให้ภาพคมชัดขึ้น ลดโอกาสพลาด แต่การตัดสินสุดท้ายว่า “เหมือนกันหรือไม่” ก็ยังคงเป็นการ visual inspection ของผู้เชี่ยวชาญ → ยังเป็น subjective
สรุป
หลักฐานทางวิทยาศาสตร์จากเส้นผม น่าจะบอกได้เพียงว่า “ถูกตัดด้วยของมีคมลักษณะเดียวกัน”
แต่ยังไม่เพียงพอที่จะยืนยันเต็มที่ว่า “ถูกตัดในคราวเดียวกัน” อย่างที่ปรากฏในคำพิพากษา
คำถาม:
ข้อสรุปที่ว่า “เส้นผมทั้ง 3 เส้นดังกล่าว จึงถูกตัดในคราวเดียวกัน” สามารถถือเป็น ข้อสรุปทางวิทยาศาสตร์ ได้จริงหรือไม่?
อ้างอิง