"ผู้หญิงขับรถไม่เก่ง"

"ผู้ชายคิดแต่เรื่องเซ็กซ์"

"คนเอเชียคิดเลขเก่ง, กินแต่ข้าว"

"หญิงไทยมีแต่เลดี้บอย"

"นักท่องเที่ยวจีนเสียงดัง"

"คนเยอรมันบ้างาน, ไม่มีอารมณ์ขัน"

หรือ

"คนเอเชียหน้าเหมือนๆ กันหมด"
(จากกรณีของเบนทานคู กับซน)

ฯลฯ

ก่อนอื่น เรามาทำความรู้จักกับ 'ภาพเหมารวม' (stereotype)

ภาพเหมารวมคือความเชื่อว่า สมาชิกส่วนใหญ่ในกลุ่มทางสังคมหนึ่งๆ นั้นมีลักษณะ นิสัยใจคอ พฤติกรรมเป็นอย่างไร โดยความเชื่อนั้นอาจจะเป็นจริงหรือไม่จริงก็ได้ ทั้งนี้เป็นเพราะระบบการรู้คิด (cognition) ของมนุษย์นั้น ได้สร้างทางลัดเพื่อช่วยให้เราประหยัดสมองเวลาที่ต้องพบเจอกับคนในกลุ่มทางสังคมต่าง ๆ

ด้วยความที่ภาพเหมารวมไม่ได้เป็นแค่ความเชื่อของคนเพียงคนเดียว แต่คนจำนวนในสังคมเห็นตรงกัน มันจึงแทรกตัวอยู่กับปฏิสัมพันธ์ทางสังคมในทุกๆ เวลา ราวกับว่ามันอยู่ในทุกอณูของอากาศที่เราหายใจ และความเชื่อเหมารวมนี้ สามารถคุกคามจิตใจและพฤติกรรมของผู้ที่เกี่ยวข้อง นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน (Steele & Aronson, 1997) ที่บัญญัติคำว่า การคุกคามโดยภาพเหมารวม (stereotype threat) จึงเปรียบว่าการคุกคามนี้มันซ่อนตัวอยู่ในอากาศ (A threat in the air)

อ้างอิง:
https://www.psy.chula.ac.th/th/feature-articles/stereotype-threat/

แล้วบานปลายเป็นการเหยียดได้อย่างไร?

เพราะการ stereotype ถูกมองว่าเป็นรูปแบบหนึ่งของ racism



คำว่า racism ถ้าแปลเป็นไทยให้ตรงแก่นมากที่สุด ก็คงต้องเป็น 'การมีอคติเชิงลบต่อชนชาติใดชนชาติหนึ่ง'

แต่มันยาวใช่ไหม เวลาพูดก็ไม่สะดวก

คำที่สั้นกระชับ เรียกง่าย เข้าปากมากกว่าจึงเป็น:

'เหยียดเชื้อชาติ'

จึงเป็นธรรมดาที่คนเล่นมุก stereotype ระดับเชื้อชาติ จะถูกนับว่าเป็นพวก 'เหยียด(เชื้อชาติ)'

อนึ่ง stereotype บางอันอาจฟังแล้วขำขันก็จริง ดูไม่มีพิษภัยก็จริง เช่น 'คนเอเชียเก่งเลข' 'คนเยอรมันบ้างาน' หรือแม้กระทั่ง 'คนเอเชียหน้าเหมือนๆ กันหมด' ซึ่งไม่น่าจะทำร้ายจิตใจใครได้

แต่ในเมื่อโลกรณรงค์ให้เลิกการ stereotype เพราะมันส่งผลเสียมากกว่าผลดี

คงที่ยังพยายามทำอยู่ จะถูกตำหนิก็ไม่แปลก

ปล. คิดว่าไม่ผิดบอร์ดนะ เพราะอธิบายต่อยอดจากกรณีของซนกับเบนทานคู ว่าสังคมโลก sensitive กับ stereotype พอสมควร ถึงบางเรื่องผมจะคิดว่ามันเปราะบางไปหน่อยก็ตาม

ไกลถึง บอลนอก

ถ้าดูตามเนื้อหามันผิดบอร์ดครับ เพียงแค่เอาเคสของนักฟุตบอลมาเป็น Reference

ขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆครับ

จากใจ บางทีมันไปไกล และลึก และ sensitive จนผมเข้าไม่ถึง เพราะปัจจุบันเห็นอะไรนิด อะไรหน่อย ก็บอกว่าเหยียดไปหมดจนงง

ผมอายุเลข 5 แล้ว ก็เข้าไม่ค่อยถึง เพราะในหัวคิดและเข้าใจมาตลอดว่า คำว่าเหยียดคือการดูถูก และมีทัศนคติลบ ในกรณีที่ซนโดนพูดว่า หน้าเหมือนๆกัน ส่วนตัวผม ผมก็ไม่ได้รู้สึกว่ามันเหยียดอะไร เพราะเบนเขาก็ไม่ได้คิดที่จะดูถูกหรือมีอคติอะไร

เมื่อก่อนผมอยู่ ตปท ฝรั่งเขาก็มองว่าคนเอเชียหน้าตาเหมือนๆกัน กลับกัน เราก็มองเขาว่าหน้าตาแมร่งก็เหมือนๆกันเช่นกัน โดยที่ต่างคนก็ไม่มีใครคิดว่า ใครจะเหยียดใคร ถ้าจะมีกรณีที่เหยียดชัดๆ ก็เช่นล้อเลียนเรื่องตาหยี ตาเล็กของคนเอเชียเชื้อสายจีน อะแบบนี้คือเหยียดแน่ๆ มีปัญหาแน่ๆ

ส่วน stereotypes จะเหมารวมว่ามันเป็นการเหยียดก็พูดยากนะสำหรับผม เพราะ stereotype มันไม่ใช่การดูถูกหรือมีทัศนคติทางลบก็เป็นได้ อย่าง stereotypes ที่บอกว่า คนเอเชียเก่งเลข แบบนี้ผมก็ว่ามันก็ไม่ได้เหยียดคนเอเชียตรงไหน

ูวันหลังก็เกริ่นนำชี้เป้ากระทู้ของซนเป็นเมนหลักของเนื้อหาช่วงแรกสิ จะได้มีที่มาที่ไปปูเรื่องก่อนแล้วค่อยเข้าเนื้อหาเควสเสริม มันก็ยัง relate กับบอลอยู่ ไม่ใช่ใส่ซะเต็มข้อแล้วมาซนตอนท้าย คนเขาก็งงๆกัน คนรับแจ้งความอย่างผมก็ยังงง เพราะไม่ได้ตามกระทู้ก่อนหน้านี้และไม่ได้มานั่งไล่อ่านข้อความนี้ทั้งหมด

ก็เอาไว้แบบนี้แหละ ไม่ลบหรอก

ผมเคยทะเลาะกับเมียเรื่องเช็ดก้นลูกเวลาถ่ายอุจจาระ
เมียผมใช้ผมเช็ด ผมบอกตะเองทำสิ เธอเป็นแม่เนี่ย เรื่องของเรื่องผมขี้เกียจน่ะแหละ แม่มขึ้นครับ บอกเรื่องแบบเนี่ยชายหญิงต้องทำเท่ากัน แม่มอ้างเรื่องสิทธิเท่าเทียม
ทีนี้พอหิมะตกหนัก เช้าๆผมต้องออกมาโกยหิมะ ผมก็ไปปลุกเมียมั่ง บอกให้มันลุกมาช่วย ม่างบอกว่า หน้าที่ผู้ชาย เธอทำเองสิ