เมื่อราวๆหลายปีก่อน มีโอกาสได้รู้จักกับทฤษฎี MBTI 16 Personalities ซึ่งช่วยให้ทำความเข้าใจขั้นต้น เกี่ยวกับประเภทของมนุษย์ที่แบ่งเป็น 16บุคลิก โดยคำว่าบุคลิกในที่นี้มันรวมไปถึง การรับรู้จากโลกภายนอก นำไปสู่กระบวนการคิดและตัดสินใจของมนุษย์ การให้เหตุผลและนำไปสู่ข้อสรุป รวมถึงการสื่อสาร ซึ่งไม่ใช่เรื่องใหม่เลย ในsoccersuck เพราะผมเคยเห็นกระทู้ผ่านตาอยู่เนืองๆตลอด2-3ปีที่ผ่านมา ซึ่งที่หลายๆคนได้รู้จักกับทฤษฎีนี้ เป็นเพราะเคยได้ไปทำบททดสอบกันในลิ้งค์นี้

https://www.16personalities.com/

แต่เชื่อมั้ยครับ ว่าถ้าที่ผ่านมาคุณเคยทำแบบทดสอบด้านนี้เฉพาะแค่ลิ้งค์ดังกล่าว คุณมีโอกาสพอสมควรเลยทีเดียว ว่าผลลัพธ์ที่ได้ คือผลบุคลิกภาพที่ผิด ซึ่งกระทู้นี้จะอธิบายถึงหลักการ ในการค้นหาบุคลิกภาพ ตามหลักการของ Carl Jung (อ่านว่า คาร์ล ยุง) ซึ่งคนคนนี้ถือเป็นนักจิตวิทยาชื่อดัง ที่ค้นพบถึงทฤษฎี Cognitive Functions อันจะทำให้ทุกท่านได้ผลลัพธ์ที่แม่นยำ หรือสะท้อนถึงบุคลิกภาพที่แท้จริงของเรา

เข้าเรื่อง แต่เดิมที่แล้วส่วนใหญ่จะเข้าใจกันว่า การจัดแบ่งมนุษย์ตามMBTIแล้ว เราดูแค่ 4 ปัจจัยหลักๆ คือ ชอบอยู่คนเดียว(Introverted) vs ชอบอยู่กับคนอื่น(Extroverted) / อยู่กับความจริง(Observant) vs ใช้จินตนาการ(Intuitive) / ใช้ตรรกะนำ(Thinking) vs ใช้ความรู้สึกนำ(Feeling) / เป็นแบบแผน(Judging) vs ยืดหยุ่น(Perceiving) ซึ่งอย่างในเว็บไซต์ที่อ้างอิงเมื่อสักครู่ก็ยึดตรงนี้เป็นหลัก แล้วจึงค่อยมาออกแบบคำถาม ซึ่งสุดท้ายผลลัพธ์ที่ได้ ก็มักจะเป็นอะไรเพียงผิวๆ เพราะคำถามที่เว็บนี้ออกแบบมานั้น บางคำถามเราอาจรู้สึกว่าเราเป็นได้หมดทั้ง2ทางเลือกเลย แล้วแต่สถานการณ์ เพราะว่าชุดคำถามตรงนี้ มองข้ามสิ่งที่เรียกว่า Cognitive Functions ซึ่งจากนี้จะขอใช้ตัวย่อว่า "CF" นี่เอง

CF กล่าวโดยย่อ มันคือกระบวนการทางจิตวิทยาที่บุคคลใช้ในการรับรู้ ประมวลผล และตอบสนองต่อสิ่งเร้าที่เกิดขึ้นรอบตัว ถ้าเราบอกว่าMBTIตัดสินคนจากเปลือกหรือปลายทางและผลลัพธ์ของแต่ละบุคคล CFนี่แหละจะเป็นตัวบอกถึงกระบวนการคิดที่ซ่อนอยู่เบื้องหลัง (มันแยกแยะคนได้ในมิติที่ลึกขึ้น เพราะบางคนเลือกกระทำเหมือนกันที่ปลายทาง แต่วิธีคิดที่นำมาสู่การกระทำนั้นแตกต่างกันแบบสุดขั้ว จนทำให้เข้าใจบุคลิกภาพตัวเองผิดไปได้)

ในแง่ของ CF นั้นจะคัดแยกคนทั้งหมด 2 ขั้นตอน
โดยขั้นตอนแรกคือ คัดแยกคน ว่าในแต่หัวเรื่องนั้น เป็นแบบประเภทไหนมากกว่ากัน ระหว่าง

1.การหาข้อสรุป ประเมินผล หรือตัดสินใจ
1.1 Thinking (T) - คิดเชิงตรรกะแบบเป็นเหตุเป็นผล (แต่ละคนจะมี 1 ใน 2ข้อย่อยต่อไปนี้ เด่นชัดกว่าอีกตัว เป็นหลัก)
- Introverted Thinking (Ti) {ใช้เหตุผลและตรรกะที่สังเคราะห์ขึ้นมาด้วยตัวเอง}
- Extraverted Thinking (Te) {ใช้เหตุผลและตรรกะที่เป็นที่ยอมรับจากโลกภายนอก}
1.2 Feeling (F) - ใช้ค่านิยมในการตัดสิน (แต่ละคนจะมี 1 ใน 2ข้อย่อยต่อไปนี้ เด่นชัดกว่าอีกตัว เป็นหลัก)
- Introverted Feeling (Fi) {ในแง่ของการใช้อารมณ์จะมีค่านิยมส่วนตัวเป็นหลัก}
- Extraverted Feeling (Fe) {ในแง่ของการใช้อารมณ์จะมีค่านิยมที่สังคมยอมรับเป็นหลัก}

ก่อนจะงง จะขอสอดแทรกตรงนี้ว่า พาร์ทตรงนี้กล่าวถึงการประเมินผลและตัดสินใจ ว่าใช้เหตุผลนำแล้วค่อยตามมาด้วยอารมณ์(แล้วเหตุผลที่ว่าเป็นเหตุผลแบบไหน ส่วนอารมณ์ที่ตามมา เราอิงจากอะไร) หรือใช้อารมณ์และตามมาด้วยเหตุผล เช่น ถ้าเป็น คนที่ใช้ตรรกะนำ(T)ก็จะประเมินถึงเหตุผลก่อน(ต้องมาดูกันอีก เหตุผลที่ว่านี่อิงจากหลักการที่ยอมรับกันภายนอก หรือ เป็นตรรกะและหลักการที่ค้นพบขึ้นมาด้วยตัวเอง) และ จึงใช้อารมณ์(F)นำไปสู่การตัดสินใจ(เหมือนกันคือ อารมณ์ที่ว่านั้นก็จะต้องมาดูกันว่า ใช้ค่านิยมของสังคม หรือ ค่านิยมส่วนตัว ในการนำพาไปสู่คำตอบหรือการตัดสินใจ) หรืออีกพวกคือสลับกัน ก็จะใช้อารมณ์เพื่อประเมินถึงเหตุผล แล้วจึงค่อยใช้ตรรกะนำพาไปสู่การตัดสินใจ


2.การรับรู้ข้อมูลจากสิ่งต่างๆ
2.1 Intuition (N) - การรวบรวมข้อมูลโดยพยายามหาความเชื่อมโยงของสิ่งต่างๆ (แต่ละคนจะมี 1 ใน 2ข้อย่อยต่อไปนี้ เด่นชัดกว่าอีกตัว เป็นหลัก)
- Introverted Intuition (Ni) {มองทุกสิ่งในภาพที่กว้างที่สุดและซับซ้อนที่สุดเพื่อค้นหาความหมายที่ซ่อนอยู่ของสิ่งต่างๆ}
- Extraverted Intuition (Ne) {หาความเชื่อมโยง ความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆ ในรูปแบบของความสัมพันธ์และความเชื่อมโยงระหว่างกัน}
2.2 Sensing (S) - การรวบรวมข้อมูลโดยอิงถึงประสบการณ์ในอดีตหรือสังเกตุจากโลกภายนอกเป็นหลัก (แต่ละคนจะมี 1 ใน 2ข้อย่อยต่อไปนี้ เด่นชัดกว่าอีกตัว เป็นหลัก)
- Introverted Sensing (Si) {รวบรวมข้อมูลในอดีตจากความทรงจำและประสบการณ์ และจึงนำมาหาความเชื่อมโยงไปสู่อนาคต}
- Extraverted Sensing (Se) {รวบรวมข้อมูลจากโลกภายนอก ผ่านการใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5}

อันนี้จะซับซ้อนหน่อย ซึ่งพาร์ทตรงนี้จะกล่าวถึงกระบวนการรับรู้ข้อมูลจากโลกภายนอก เช่น เดินๆอยู่มีคนแปลกหน้า หันมาด่า - บางคนรับรู้ว่าไอคนนี้อาจจะมีปัญหาที่บ้านมาปะวะ(รับรู้แบบหาความหมาย หาความเชื่อมโยง ก็คือ Intuition(N)) ขณะที่บางคนก็รับรู้ก่อนและเชื่อมต่อกับความทรงจำ ว่ามันน่าจะเป็นคนบ้า ก็จะดูไปทาง Sensing(S)ซะมากกว่า ซึ่งหลักๆแล้ว มนุษย์เราจะรับรู้โดยมีNนำและSตาม หรือ SนำและNตาม ในการรับรู้ข้อมูลจากโลกภายนอกและทำความเข้าใจ ก่อนจะนำไปสู่การตัดสินใจและให้เหตุผลที่จะพูดต่อไป

จากนั้นในขั้นตอนถัดมา เราจะมีการเรียงตำแหน่งของCFทั้งหมดกัน 4 ตำแหน่งในรูปแบบใหม่ หลังจากที่เราสรุปแล้วว่าแต่ละอันย่อยๆเป็นอะไร (เช่น Ni หรือ Ne / Si หรือ Se / Fi หรือ Fe / Ti หรือ Te)
เราจะต้องมาเรียงลำดับกัน ว่าอะไรมาก่อนหลัง N F T S โดยการเรียงCFภายในหมวดเดียวกัน จะเรียงตามแพทเทิร์นดังตัวอย่าต่อไปนี้ เช่นในหมวดการประเมินและตัดสินใจ(TและF)
จะต้องเรียงแบบ T(i vs e)_ _F(i vs e) หรือ _T(i vs e)F(i vs e)_หรือ F(i vs e)_ _T(i vs e) หรือ _F(i vs e)T(i vs e)_
*แล้วถ้าเราเป็นTiแล้วก็จะเป็นFeเสมอ หรือFiแล้วก็จะเป็นTeเช่นกัน กล่าวคือในคู่ของมันตัวหนึ่งเป็นeอีกตัวจะไม่สามารถเป็นeซ้ำได้

ขณะเดียวกันหมวดการรับรู้ ก็มีแพทเทิร์นการเรียงที่มีลักษณะเดียวกัน(NและS)จะต้องเรียงแบบ S(i vs e)_ _N(i vs e) หรือ _S(i vs e)N(i vs e)_ หรือ N(i vs e)_ _S(i vs e) หรือ _N(i vs e)S(i vs e)_

โดยช่องว่างที่เว้นไว้ ไม่ได้หายไปไหน แต่มันคือประกอบร่างระหว่างการประเมินและสรุป กับ การรับรู้นั่นเอง

อาจจะฟังดูงงๆ ผมจะแนบรูปให้ดู


สรุปว่าMBTI หรือ บุคลิกภาพแต่ละแบบนั้น ล้วนแล้วแต่มี CF(กระบวนการรับรู้และตัดสินใจ) กันอยู่แล้ว แต่ในบททดสอบที่นิยมกันมักถามไปที่ผลลัพธ์หรือการตัดสินใจของแต่ละคนมากกว่าการถามเพื่อทำความเข้าใจลำดับของการคิดและตัดสินใจ จนทำให้ผลลัพธ์นั้นอาจจะคลาดเคลื่อนไป และ ทำให้คนคนนั้นสรุปบุคลิกตัวเองผิดไป(Mistyped)

สำหรับคนที่สนใจMBTIมาตั้งแต่แรก ล้วนแล้วแต่อยากทำความเข้าใจตัวเองและคนอื่นให้มากขึ้น กระทู้นี้จึงเป็นแนวทาง ให้เราตั้งข้อสงสัยถึงบุคลิกภาพของตัวเองและคนรอบตัวไปถึงระดับกระบวนการรับรู้และตัดสินใจ ซึ่งจะช่วยให้เราเข้าใจถึงบุคลิกภาพจริงๆได้ พอเราได้Factตรงนี้มาแล้ว เราอยากจะพัฒนาเราเอง ไปสู่การเป็นบุคคลที่ดีขึ้น ก็จะเป็นไปอย่างง่ายมากขึ้น เพราะเราเข้าใจถึงจุดแข็ง และจุดอ่อนตัวเอง สุดท้ายอาจส่งผลให้เราอ่อนโยนต่อตัวเองและคนอื่นมากเช่นเดียวกัน

ซึ่งกระทู้นี้ เป็นเพียงการเขียนอธิบายให้เห็นภาพว่าเขาค้นหากันยังไง แต่เราสามารถไปหาTestดีๆเพื่อค้นหาCFของเราได้ ในที่นี้ผมจะแนบตัวที่ผมชอบมาก เนื่องจากมีการยกตัวอย่างให้ด้วยและใช้เวลาทำไม่นาน แต่ข้อเสียคืออาจจะเป็นภาษาอังกฤษ แนบเอาไว้ให้ทุกท่านที่สนใจ สามารถหาเวลาว่างทำดูได้ครับ https://www.michaelcaloz.com/personality/

คิดเห็นอย่างไร ติชมกันได้ครับผม

ใช้ CF แล้วจะแม่นขึ้นครับ โดยเฉพาะเวลาเดาของคนที่รู้จัก55555555

ใช่ครับ ครั้งแรกซัก 5 ปีก่อนผมรู้จัก MBTI พอเจอไทป์ตัวเองตอนนั้นแล้ว ก็คิดว่าเออ โดยรวมก็เหมือนแฮะ แต่จริงอ่านมากเข้าๆจากหลายแหล่ง มันจะเจออะไรแหม่งๆที่มันไม่ใช่ผมตลอด (ของผมถ้าอิงMBTI คือ เข้าใจว่าตัวเองเป็น S แต่จริงๆเป็น N ตัวอย่างนึง เช่น เวลาทำบทบดสอบเว็บนั้นพอตอบว่าเราไม่ชอบไปMuseum กลายเป็นSไปซะอย่างนั้น ซึ่งตลกมาก) สุดท้ายเพิ่งราวๆปีนึงที่มาทำความเข้าใจเรื่องนี้อย่างจริงจัง จึงได้ค้นพบจริงๆ

เคยมีYoutuber ที่เน้นทำคลิปเรื่องนี้ในเชิงทฤษฎีมากๆช่องนึงบอกว่า คนเรามักไม่เห็นDominant Functionของเรา เพราะมันเป็นปกติของตัวเราจนเราไม่ใส่ใจอะไรกับมัน(ซึ่งค่อนข้างตรงกับผมเลย)

จากความเข้าใจของผม ในแง่วิชาการและวิทยาศาสตร์ mbti ไม่เป็นที่ยอมรับนะครับ
แต่ในหมู่คนทั่วไปเป็นที่นิยมจัดๆ

CFนี่ถือเป็นวิทยาศาสตร์เลยครับ มีการศึกษาถึงขั้นแสกนสมองเพื่อดูเลยว่า แต่ละประเภทใช้สมองส่วนใดในการทำงาน ภายใต้สิ่งเร้าต่างๆ(แต่ต้องไปหาดูครับถ้าอยากทราบรายละเอียด) แล้วก็มีการใช้งานในองค์กรระดับโลกเยอะมากครับ McKinseyก็เป็นหนึ่งในนั้น คือในแง่ทฤษฎี ถือเป็นที่ยอมรับกันแพร่หลายเลยทีเดียวครับ แต่ในหมู่คนส่วนใหญ่จะไม่เข้าใจทฤษฎีระดับCFเท่าไหร่(แต่ปัจจุบันก็แพร่หลายมากขึ้นเรื่อยๆนะ)

ปัญหา ของตรงนี้เป็นเรื่องคำถามมากกว่า ผมเห็นหลายที่พยายามจะถามเอาลึกๆเพื่อให้แม่น ก็กลายเป็นคำถามเยอะ เสียเวลาทำ บางที่กระชับหน่อยก็อาจจะถามไม่กว้างพอ ผลลัพธ์ก็ไม่แม่นอีก เหมือนเป็นtrade off ฮ่าๆ (ซึ่งเอาให้แม่นๆต้องไปแสกนสมองเลยครับ แต่น่าจะแพงแบบจุกอยู่ แล้วไม่รู้มีในไทยรึยังด้วย)

ตัดสินใจยากมาก ข้อ S

แต่ดูแล้วน่าจะเป็น Ne Ti Fe Si = ENTP

3 ตัวแรก ตรงมากๆ ตัว 4 ไม่แน่ใจ

คราวก่อนที่ผมคุยกับท่านผมลองทำ แบบทดสอบชุดนี้

http://www.getrealme.com/test/mbti/

80ข้อ

เห็นว่าละเอียดแต่ไม่แน่ใจว่าความแม่นยำดีมั้ย?

แต่ตัวที่ท่านแนะนำผมยังไม่ได้มีเวลาไปลองเลย 55

ไม่แน่ใจเลยครับ เนื่องจากมันไม่ได้กล่าวถึงcfนัก ผมเองก็อ่านคำถามในลิ้งท่านผ่านๆเห็นพวกคำถามว่าสำหรับเรียงPersonality Traitsได้เช่นว่า ตรรกะก่อนหรืออารมณ์ก่อน แต่ใช้ตรรกะประเภทอะไรผมไม่แน่ใจถามลึกขนาดนั้นมั้ย เพราะหน้าแรกดูไม่ได้พูดถึงcfซะด้วย

คืออย่างที่ท่านบนบอกครับท่าน mbtiเพียวๆ มันสร้างจากความเชื่อ ซึ่งไม่ใช่วิทยาศาสตร์ แต่ทีนี้มันเสริมด้วยcfแล้วมีการทำการศึกษาและทดลองภายหลังร่วม จึงค่อยมีความเป็นวิทยาศาสตร์ตามมา

ดังนั้นถ้าเป็นmbtiเพียวๆไม่ได้น่าเสียเวลาทำนัก(แต่ไม่แน่ใจจริงๆว่าอันนี้เพียวมั้ย ถ้าให้ตัดสินเร็วๆคิดว่าเพียวครับ)

อันนี้ลังเลN vs S หรือSi vs Seครับ

INFP (Te Fi Si Ne ) แต่เชิงลึกที่ผมได้คือ Ti Fi Si Ne เฉียดกันไปคะแนนเดียว

ผลของเว็บนี้กับเว็บ 16 per ของผมใกล้เคียงกัน
ของเว็บนี้จะเป็น intp ของ 16 per จะเป็น intj
แต่ของเว็บ 16 per ผมพอจะรู้นิดหน่อยว่าตอบแบบไหนจะได้ตัวอักษรอะไรผมเลยรู้สึกว่าบางทีมันก็อาจมีไบแอสแบบเราเลือกบุคลิกของเราได้

ของผมเมื่อก่อนทำแต่16 ทำยังไงก็ได้ISTJ แต่นึกสงสัยในใจว่าโคตรจะชอบตั้งคำถามกับกฏเลยมันดูไม่ใช่ จนภายหลังเข้าใจCF เหลืออยู่คำตอบเดียวเลย ฮ่าๆ

แต่INTP INTJ ENTJ มีความคล้าย INTJที่อยู่ตรงกลาง ผิวเผิน4ตัวอักษรต่างกันกับอีก2ไทป์แค่ตัวเดียว แต่CFจะช่วยจับให้ได้ครับ ว่าจริงๆเป็นอะไร ผ่านการเรียงลำดับ กับ เรื่องของความIntroversionและExtraversionของแต่ละตัวย่อยๆครับ

CF ดูจะซับซ้อนมากขึ้นจาก MBTI นะครับ
ผมสนใจศึกษา MBTI มาซักระยะแล้ว ชอบเดารหัสของคนรอบข้าง หรืออย่างเวลาที่ผมดูหนังหรือซีรีย์ ชอบคิดว่าถ้าเราเป็นตัวละครตัวนี้ เราจะเลือกทำแบบนี้รึป่าว แล้วส่วนใหญ่เลยมันจะได้ MBTI ตรงกับผมเลย และผมก็ชอบเดารหัสของตัวละครอื่นๆด้วย ผมเช็คจากเว็บนี้ครับ https://www.personality-database.com/ มีรายละเอียดเยอะทีเดียว ทั้งบุคคลสำคัญ celebrity ตัวละครสมมุติต่างๆ
เผื่อท่านสนใจหรือมีเว็บแนวนี้ ลองแชร์ให้หน่อยนะครับ

ลังเล Si กับ Se ครับ

คะแนนดิบผมเป็น
Te 10 Se 4
Ti 11 Si 10
Fe 2 Ne 9
Fi 8 Ni 6

แบบนี้น่าจะใกล้กับตัวไหนมากกว่ากันครับ