ผมสงสัยเผื่อมีคนมีความรู้

เราน้ำท่วมทุกปี บางพื้นที่รับน้ำทุกปี ท่วมยังไงก็ยังงั้น

มองย้อนกลับมาที่บริหารจัดการน้ำ เขื่อนปล่อยน้ำระบายออกมาทำให้น้ำล้นตลอด

แต่ทั้งปีนี่เรากักเก็บน้ำ บริมาณมากตลอดพอหน้าฝนมาน้ำก็ล้นตลอดแบบนี้

หน้าอื่นที่ฝนไม่เยอะเราควรปล่อยน้ำรอหน้าฝนไหมครับแบบนี้ เห็นหน้าฝนทีไรเขื่อนล้นตลอด

ผมก๊อปที่ตัวเองตอบอีกกระทู้มาให้นะครับ

ปัญหาน้ำท่วมมันเกิดขึ้นแล้วมันแก้ยาก เพราะ

1/ ปริมาณน้ำแต่ละปีมันไม่เท่ากัน ปีนี้น้ำเยอะมาก เขื่อนเต็มทุกเขื่อน แทบทุกภาค ขนาดตะวันออกยังเต็ม/ล้นแล้ว ถ้าจะไม่ให้น้ำเหนือเขื่อนล้น/ท่วม ก็ต้องปล่อยออกปลายฝนช่วงนี้ แต่บางปี น้ำก็น้อยมาก การพยากรณ์อากาศเราก็ไม่ได้มีดาต้าย้อนหลังมากพอที่ละเอียดขนาดนั้น

2/ ประเทศไทยยังทำกสิกรรมอยู่มาก ถ้าปล่อยน้ำเยอะช่วงนี้ พอเข้าหน้าแล้ง น้ำก็ไม่พอทำเกษตรอีก ปัญหาเรื่องผลผลิตก็ต่ำลง ราคาข้าวของแพงขึ้น ฯลฯ มันเป็น domino ครับ คิดแค่ตอนนี้ไม่ได้ เพราะถ้าก่อนเข้าหน้าแล้งแล้วไม่มีฝนเลย ถึงตอนนั้นก็ลำบากครับ

3/ เพราะเราขยายเมืองแบบไม่มีผังเมืองที่ดี ไม่ว่าจะกทม.เองหรือตจว. สร้างหมู่บ้านขวางทางน้ำ นิคมอีกล่ะ หรือที่เคยเป็นทุ่งรับน้ำเดิมแถวบางนา ตอนนี้กลายเป็นหมู่บ้านหมดแล้ว ขณะที่ตจว.เองก็มี ดูเชียงรายก็ได้ น้ำมันลงมาจากเขาไม่มีป่าเบรคน้ำแล้ว แถมเมืองก็ขยายแบบไม่มีทิศทาง ทางให้น้ำวิ่งมันก็หายไป ไม่รวมถึงการถางป่าหรือทำเกษตรมากจนน้ำดินมันไม่รับ/อุ้มน้ำได้ดีเหมือนแต่ก่อนแล้ว

4/ ทำเขื่อนเพิ่ม อันนี้ชาวบ้านในพื้นที่หลายๆที่ก็ไม่ชอบ เพราะต้องย้ายถิ่นฐาน คุยกันไม่จบง่ายๆหรอกครับ หรือทาง NGO ก็จะมีปัญหาอีก เพราะระบบนิเวศน์จะเปลี่ยน (มันเปลี่ยนจริงๆนะ เพื่อนผมเป็น NGO มันบอกว่าตั้งแต่จีนสร้างเขื่อน ระบบของแม่น้ำโขงเปลี่ยนไปมาก นก ปลา เปลี่ยนไปเยอะเลย) คือมันเป็นองคาพยพเดียวกัน ที่มันต้องทำงานร่วมกันเยอะมากในการแก้ปัญหาครับ

อันนี้ผมพูดองค์รวมทั้งกทม.และต่างจังหวัดเลยนะ คือเราเอาแต่บอกว่าน้ำท่วมๆ แต่หลายๆคนไม่ได้คิดต่อไปว่า แล้วจริงๆเราเองก็เป็นส่วนนึงที่ทำให้น้ำมันท่วมด้วยมั้ย

น้ำท่วมแก้ยากครับ

เป็นเพราะจีนปล่อยน้ำจากเขื่อนแม่น้ำโขงครับ ช่วยแถให้รัฐบาลแล้ว

ต้องมีเขื่อนขนาดใหญ่เพิ่มภาคละ 2-4 เขื่อน
ระดับความจะต้องระดับหมื่นล้านลูกบาร์ศเมตร

มนุษย์ก็มีส่วนฮะ คนเยอะขึ้น จากที่ที่เป็นธรรมชาติเช่น ลำคลอง แม่น้ำ ตีนเขา ภูเขา

ก็ไปรุกล้ำ ค่อยๆไปเบียดเบียนธรรมชาติ จากแม่น้ำกว้างใหญ่ ก็ทำจนเป็นคอขวด

ตัดไม้จนภูเขาโล้น ไหนจะการก่อสร้างอันสุดชุย ทิ้งปูนลงท่อ ไม่นับขยะ มีเป็น 1,000 ล้านชิ้น
จากความมักง่าย

เราเบียดเบียนเค้ามากเกินไป วันนึง เค้าก็แค่มาทวงคืน สร้างไว้ก็เอาโคลนมาถล่ม
น้ำท่วมจนมิด เซตซีโร่กันไป

ปกติหน้าร้อนเขื่อนจะเก็บน้ำไว้ที่ราวๆ 50% ก่อนที่จะค่อยๆเพิ่มขึ้นตามจำนวนฝนที่ตก

ต้องถามผู้รุ้ ว่าสามารถเก็บต่ำกว่า 50% ได้ไหม ถ้าคาดการ์ณว่าฝนจะตกหนักในปีนี้

ผมก๊อปที่ตัวเองตอบอีกกระทู้มาให้นะครับ

ปัญหาน้ำท่วมมันเกิดขึ้นแล้วมันแก้ยาก เพราะ

1/ ปริมาณน้ำแต่ละปีมันไม่เท่ากัน ปีนี้น้ำเยอะมาก เขื่อนเต็มทุกเขื่อน แทบทุกภาค ขนาดตะวันออกยังเต็ม/ล้นแล้ว ถ้าจะไม่ให้น้ำเหนือเขื่อนล้น/ท่วม ก็ต้องปล่อยออกปลายฝนช่วงนี้ แต่บางปี น้ำก็น้อยมาก การพยากรณ์อากาศเราก็ไม่ได้มีดาต้าย้อนหลังมากพอที่ละเอียดขนาดนั้น

2/ ประเทศไทยยังทำกสิกรรมอยู่มาก ถ้าปล่อยน้ำเยอะช่วงนี้ พอเข้าหน้าแล้ง น้ำก็ไม่พอทำเกษตรอีก ปัญหาเรื่องผลผลิตก็ต่ำลง ราคาข้าวของแพงขึ้น ฯลฯ มันเป็น domino ครับ คิดแค่ตอนนี้ไม่ได้ เพราะถ้าก่อนเข้าหน้าแล้งแล้วไม่มีฝนเลย ถึงตอนนั้นก็ลำบากครับ

3/ เพราะเราขยายเมืองแบบไม่มีผังเมืองที่ดี ไม่ว่าจะกทม.เองหรือตจว. สร้างหมู่บ้านขวางทางน้ำ นิคมอีกล่ะ หรือที่เคยเป็นทุ่งรับน้ำเดิมแถวบางนา ตอนนี้กลายเป็นหมู่บ้านหมดแล้ว ขณะที่ตจว.เองก็มี ดูเชียงรายก็ได้ น้ำมันลงมาจากเขาไม่มีป่าเบรคน้ำแล้ว แถมเมืองก็ขยายแบบไม่มีทิศทาง ทางให้น้ำวิ่งมันก็หายไป ไม่รวมถึงการถางป่าหรือทำเกษตรมากจนน้ำดินมันไม่รับ/อุ้มน้ำได้ดีเหมือนแต่ก่อนแล้ว

4/ ทำเขื่อนเพิ่ม อันนี้ชาวบ้านในพื้นที่หลายๆที่ก็ไม่ชอบ เพราะต้องย้ายถิ่นฐาน คุยกันไม่จบง่ายๆหรอกครับ หรือทาง NGO ก็จะมีปัญหาอีก เพราะระบบนิเวศน์จะเปลี่ยน (มันเปลี่ยนจริงๆนะ เพื่อนผมเป็น NGO มันบอกว่าตั้งแต่จีนสร้างเขื่อน ระบบของแม่น้ำโขงเปลี่ยนไปมาก นก ปลา เปลี่ยนไปเยอะเลย) คือมันเป็นองคาพยพเดียวกัน ที่มันต้องทำงานร่วมกันเยอะมากในการแก้ปัญหาครับ

อันนี้ผมพูดองค์รวมทั้งกทม.และต่างจังหวัดเลยนะ คือเราเอาแต่บอกว่าน้ำท่วมๆ แต่หลายๆคนไม่ได้คิดต่อไปว่า แล้วจริงๆเราเองก็เป็นส่วนนึงที่ทำให้น้ำมันท่วมด้วยมั้ย

น้ำท่วมแก้ยากครับ

จัดการไม่ได้ก็ต้องเขื่อนอย่างเดียวตอนนี้ อย่างน้อยน้ำแล้งๆ ก็มีน้ำใช้

สองเดือนที่แล้ว เขื่อนใหญ่ๆยังแล้งอยู่เลย ใครจะรู้ว่าตอนนี้มันจะล้น มันทำนายยาก ถ้าปล่อยแล้วฝนไม่เข้า ชิบหายกว่าเดิม

คนไปอยู่ทุกที่เกินไป จนไม่สามารถสร้างพื้นที่รับน้ำที่เกมาะสมได้

ปัญหาคือฝนในแถบนี้ คาดเดาไม่ค่อยได้ครับ (เป็นเหมือนกันหมด อย่างอินเดียนี่ก็ท่วมทุกปี ฟิลิปินส์ อินโดก็เหมือนกันครับ) คือข้อมูลเก่าก็น้อย จะทำ predictive model ก็ยาก คนที่จบอุตุฯสายตรงในไทย ไม่น่าจะมีเกิน 20 คนด้วยครับ แล้วไหนจะความปรวนแปรของธรรมชาติอีก

คือพอเราไม่แม่น เราก็เลือกให้ท่วมดีกว่าไม่มีน้ำทำเกษตรหน้าแล้งครับ

เท่าที่ดูคือ ถ้ามี data , predictions + mega project แบบเขื่อนน่าจะแก้ได้

+ คนเพิ่มเข้าไปด้วยทั้งคนแก้ และ คนที่ได้รับผลกระทบต้องช่วยกัน

นี่ผมนึกถึงญี่ปุ่นเลยภัยพิบัติเยอะจัดแต่ละอย่างยากๆทั้งนั้น

แต่ก็ยังเอาอยู่ ถึงป้องกัน และ บรรเทา

บริหารน้ำ มันทำงานกับการคาดการณ์ ถ้าจะวิจารณ์เอาจริงๆปีนี้ ก็บอกได้ว่าบริหารไม่ดีเท่าไหร่ ไม่ได้พร่องน้ำรอไว้ อาจจะเพราะมองว่าฝนควรจะน้อยหรืออะไรก็ตาม กลางๆปีน้ำยังเกิน 50% อยู่เลยสำหรับเขื่อนใหญ่(ปีก่อนหน้ายังพร่องไป 40% ได้) แล้วพอพายุมาเติมเรื่อยๆ งานก็หยาบเลย เพราะน้ำเต็มเขื่อนต้องทยอยปล่อยน้ำออกตลอด

ดังนั้นถ้าวัด KPI ด้วยการต้องจัดการน้ำให้ดี น้ำไม่ควรท่วมขังนาน และมีเพียงพอสำหรับปีถัดไป ผลการทำงานปีนี้คงได้แค่มีน้ำเต็มเขื่อนสำหรับปีหน้า แต่น้ำท่วมเละ เพราะเขื่อนรับน้ำไม่ได้แล้ว ต้องระบายน้ำในปริมาณที่สูงกว่าปีก่อนๆมาตั้งแต่เดือน 9 แล้ว พอมาพฤศจิกายน ปล่อยสูงปรี๊ดเลย เพราะน้ำเต็มเขื่อนแล้ว แต่ฝนยังเติมอยู่

แต่ทั้งหมดทั้งมวลการคาดเดาธรรมชาติมันก็ยากไง

Fun Facts นะครับ (เพื่อนผมเป็นอจ.สอนอุตุครับ เค้าเล่าให้ฟัง)
เรามีการเก็บข้อมูลเชิงสถิติเกี่ยวกับสภาพอากาศแบบจริงจังคือปี 1923
ขณะที่ญี่ปุ่นมีการเก็บแบบเป็นระบบตั้งแต่ปี 1875
นี่คือเอาแค่แบบ”เป็นระบบ”ก็ห่างกันเกือบ 50 ปีแล้วครับ

แต่ถ้าเอาไม่เป็นระบบนะ
เราเริ่มเก็บข้อมูลแบบที่มีบันทึกไว้จริงๆคือสมัย ร.4 (ผมไม่รู้ปี)
แต่ถ้าเทียบกับญี่ปุ่น เค้ามีบันทึกเริ่มต้นย้อนไปตั้งแต่ปี 16xx ครับ

นั่นแหล่ะครับ ทำไมเราถึงไม่เก่งเท่าเค้า แล้วก็เราเริ่มใช้ข้อมูลจากนานาชาติมาประกอบก็ช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง นั่นแปลว่าเราเพิ่งมีข้อมูลที่เป็นระบบและมาตรฐานจริงๆไม่ถึง 100 ปีครับ ขณะที่ญี่ปุ่นก็มีประมาณเกือบๆ 140 - 150 ปี ยังไม่รวมบันทึกเก่าๆอีก

พอ source data มันน้อยกว่า มันก็ทำ prediction ยากไปด้วย

ผมเชื่อว่า ระบบจัดการขยะเราไม่ได้มากกว่า
ประเทศเราค่อนกลางเส้น0สูตรอยู่แล้ว น้ำท่วมไม่นาน ภัยพิบัติไม่หนัก
บริหารจัดการขยะ ตั้งแต่ครัวเรือน-ระดับจังหวัด ลอกท่อลอกคลองทุกเดือน ผมว่าช่วยแล้ว
ส่วนที่จ.จุดรวมน้ำที่หนักๆจริงๆ(อยุธยา-พิษณุโลก-สิงห์บุรี บลาๆ)จะทำเขื่อน ทำฝาย ก็ว่าไป

ปริมาณน้ำในเขื่อนมันต้องเก็บไว้เพื่อใช้ในการเกษตรด้วย มันเลยจะปล่อยหมดเกลี้ยงหรือน้อยเกินไปไม่ได้

เราก็ทำได้แค่ป้องกันนั่นแหละ สร้างแนวเขื่อนริมแม่น้ำให้"แข็งแรง"ตลอดแนว อันนี้ช่วยได้แน่นอน แต่งบก็มหาศาล

ส่วนพื้นที่ราบลุ่มใต้เขื่อน อันนี้ทำเขื่อนกั้นสูงแค่ไหนก็ช่วยยาก