ยุคผมเรียน ปวศ. การเสียกรุงศรีอยุทธยา โดยพม่า 2 ครั้ง แทบจะไม่เอยเหตุพม่ากดขี่อะไรมากมายหนัก โดยเสียกรุงครั้งแรก ชื่นชมบุเรงนองส่วนใหญ่ เป็นกษัตริย์เป็นทั้งจักรพรรดิราชและทศพิธราชธรรม ในมุมนักเขียนประวัติศาสตร์ชาวไทย ส่วนครั้งที่ 2 ไม่ได้ปกครองอยุทธยายาวๆ เนื่องจากแค่เผากรุงศรีอยุทธยา ต้องไปรบกับต้าหมิงต่อ แต่พระเจ้าตากสินก็มีโอกาสได้รวบรวมกำลังพลได้ไว ระยะเวลาไม่ถึง 1 ปี ซึ่งมักจะเป็นมุมขาดเอกภาพภายในอยุทธยาทำให้กรุงศรีแตก

ส่วนยุคก่อนหน้าที่ผมเรียนไม่ทราบว่าแรงมากขนาดไหน จึงทำให้หลายคนมองว่า ไทยใช้พม่าในการปลูกฝังรักชาติ

ไปทางเขมรนั้น ใช้ไทยในการเป็นศัครูของชาติ ถ้าได้อ่าน วารสาร ธรรมศาสตร์ ก็บอกเลยว่าแรงเอาการละ ที่ช่วงอยุทธยาเข้ามาแทรกแซงการเมืองเขมร แต่อยุทธยาไม่ได้โหดเท่าพม่า กับ ญวน ที่เล่นกวาดล้างชาวมอญกับจามปา ชาวเขมรจะชอบความรุ่งเรืองจักรวรรดิเขมร ที่ชาวเขมรภูมิใจนั้นต้องถึงจุดจบเพราะอยุทธยา

ถ้ามองมุมมองแล้ว การที่ไทยใช้พม่า กับ เขมรใช้ไทย คิดว่าต่างกันไหมครับ ในมุมมองชาตินิยมปลูกฝังรักชาติ

ที่พม่าศัตรูไทยหลักๆก็เพราะครัังที่ 2 หลักๆนะครับผมดูหนังดูอะไรก็มี PR เรื่องทหารรบแบบโจร ทหารปล้นกดขี่ (ความจริงพม่ารีบตีรีบเผาเพราะติดศึกจีน ไม่ได้กะปกครองยาว) เผากรุงศรีกัน บางระจันเรียก ไอพวกพม่ารามัญกัน หลักๆครั้งที่ 2

บุเรงนองเค้าชอบวัดชอบพระอะไรด้วยเลยไม่ได้เผาทำลายมาก ตั้งตัวแทนไปปกครองเฉยๆ

ผมว่าเราก่อน เราก็มีความเกลียดๆพม่าหน่อยๆละครับ

แต่ดีที่ เศรษฐกิจบ้านเรา มันดีกว่า ก็มันจะมีประโยคประมาณว่า เพราะพม่าเผากรุงศรี ก็เลยมีเวรกกรม

ผิดกับเขมร ที่เศรษฐกิจเค้ามันห่วยกว่าเรา ก็เลยต้องหาแพะ เพื่อเป็น Self-healing ตัวเอง

นั้นก็คือ ไทย แล้วก็ เวียดนาม นั้นละครับ แต่ไทยจุดติดง่ายหน่อย

แล้วยิ่งการศึกษาเขมร ผมว่ามีปัญหาแน่ๆ เรื่องการเรียนประวัติศาสตร์ ที่มองแค่ด้านเดียว มันก็เลยจะตาบอดหน่อยๆ

ในขณะที่ยุคหลังๆ ไทยเรานั้น เริ่มมี Critical thinking เรื่องประวัติศาสตร์ ว่าอันไหนบันทึกจริงๆ อันไหนเป็นพงศาวดาร เช่นเรื่อง เทือกเขาอันไต หรือเรื่อง หมู่บ้าน บางระจัน

ไม่ต่างครับเป็นประวัติศาสตร์ชาตินิยมแนวดิ่งเหมือนกันหมด ประวัติศาสตร์ชาตินิยมไทยกับกัมพูชาจะมีแนวคิดเหมือนกันคือเคลมประวัติศาสตร์ในอดีตทั้งหมดเป็นของตัวเองหมด อย่างของกัมพูชาเขาก็จะนับอาณาจักรพระนครหลวง ละแวก ศรีสุนทร อุดง พวกนี้เขาจะนับเป็นกัมพูชาหมด

การเรียนประวัติศาสตร์แบบนี้มันไม่ได้เรียนแล้วเกิดความรู้มันเรียนเพื่อให้เกิดความเกลียดชัง บางเรื่องเกิดตั้งแต่ชาติปางไหนก็ไม่รู้อย่าง สมัยสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 ท่านเสด็จไปเอาเมืองพระนครหลวงได้ทางกัมพูชาก็เอาเรื่องนี้ไปสร้างเป็นประเด็นขัดแย้งทั้ง ๆ ที่เรื่องนี้มันไม่เกี่ยวอะไรกับไทยแล้วก็ไม่ได้เกี่ยวกับกัมพูชาด้วยเพราะมันเป็นคนละอาณาจักรกันมันเป็นเงื่อนไขทางการเมืองในสมัยนั้น

เราไม่ชอบแหละแล้วโตมาก็เข้าใจ ไม่น่ามีใครอยากให้เราไปยึดย่างกุ้งมั้ง

ตอนเสียกรุงครั้งที่สอง เป็นช่วงที่สยามตอนนั้นมีช่วงสงบสุขนานมากประมาณ 25 ปี ซึ่งก่อนหน้านั้นก็มีการแก่งแย่งสมบัติกันและมีการประหารกลุ่มผู้ก่อการที่เป็นนักการทหารไปพอสมควร แต่ดีที่ทางพม่าเองก็มีการล่มสลายของราชวงศ์เดิม และมีการแก่งแย่งอำนาจกันรวมถึงอังกฤษเริ่มที่จะเข้ามามีอิทธิพลด้วยทำให้ไทยสงบสุขนาน อาจจะชะล่าใจในการไม่ป้องกันตัวเองด้วย เปลี่ยนยุคของการปกครองนักการทหารไม่เคยมีประสบการณ์รบจริง...จนช่วงปลายก่อนเสียกรุงก็เป็นเจ้าของพม่าที่รวบรวบพม่าขึ้นมาเป็นหนึ่งเดียวได้และรบกับอังกฤษและชนะ

จึงฮึกเหิมส่งกองทัพออกมาตีกรุงศรีและก็วางแผนมาอย่างดีล้อมอยู่เป็นปี สมัยก่อนอยุธยาจะใช้วิธีป้องกันอยู่ในเมืองแล้วรอฤดูน้ำหลาก คือน้ำท่วมนั่นเองมากวาดผู้รุกรานไป แต่รอบนี้พม่าเตรียมการมาดีถมที่ให้สูงและเข้ามาปลูกข้าวอยู่ยาวๆเลย ส่วนภายในก็วุ่นวายไม่มีแม่ทัพใหญ่ที่จะสั่งการรบให้เป็นอันหนึ่งอันเดียว สุดท้ายก็แพ้ อันนี้คือจากหมายเหตุของทางต่างชาตินะครับ เพราะตอนล้อมเค้าก็ส่งข่าวให้ประเทศแม่ของเค้าจึงค่อนข้างเชื่อถือได้

ส่วนของเขมรนี่น่าจะล่มสลายนานมากแล้วจนกลายเป็นอาณาจักรต่างๆก่อนสุโขทัยอีกมั้งถ้าจำไม่ผิด แต่ปกติทั่วไปอาณาจักรก็เกิดแล้วก็ล่มสลายเป็นเรื่องปกติของมันอยู่แล้ว

แทบไม่ต่างก่อนจะเป็นประเทศ

สมัยก่อนโซน SEA ส่วนใหญ่เป็นนครรัฐ ต่อให้แผ่อำนาจไปเมืองอื่นๆก็ออกแนว ลูกพี่ใหญ่ เก็บค่าคุ้มครอง
ก่อนสมัยที่พวกฝรั่งเข้ามาล่าอณานิคม รวมถึงบังคับรัฐแถวนี้ทำแผนที่ รัฐที่อ่อนแอก็โดนรัฐที่แข็งแกร่งตบหัวทิ่ม

สมัยก่อนทรัพยากรหลักคือคน คนเยอะ = รวย เทพ อำนาจเยอะ
ผมเคยไปฟังนักวิชาการ เขมรเสื่อมเพราะเส้นทางการค้าเปลี่ยน ส่วนใหญ่แถวๆนี้ค้าขายกับจีน-อินเดีย
ถ้าดูแผนที่เขมรมันจะอยู่ไกลสุดเลยจากพวกนี้ถ้าเดินทางบก ส่วนทางทะเลก็โดนหัวเมืองใต้

ทีนี้การค้าไปทางสุโขทัย อยุธยา จริงๆ 2 เมืองนี้เกิดพร้อมๆกัน ตามหลักฐาน อยุธยาน่าจะเก่ากว่า
ความเจริญฝั่งเขมรก็เลยโดนเทมาลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา เพราะค้าขายจีนตอนล่าง จนถึงพวกหัวเมืองเหนือลงมา


พอโลกเริ่มเน้นค้าขายทางเรือ สุโขทัยเริ่มเจ๊ง อยุธยาคุมทางเข้าน้ำได้หมดเลยรวยเละ
รวยจน เสียกรุงรอบ 2 คือขัดผลประโยชน์เรื่องการค้าและสนับสนุนมอญเลยโดนเอาคืน

ส่วนการเรียนการสอน โซน SEA มันสอนให้เกลียดกันอยู่แล้ว
แต่ไทยมันรวมชาติได้ โดย จอมพล ป.นี่แหละ ล้างสมองคนในชาติให้ลืมๆเรื่องเมืองต่างๆไปเกือบหมด(ยกเว้นใต้)

อ่านแล้วงง
เสียกรุงครั้งที่2เกี่ยวอะไรกับบุเรงนอง
ละเกี่ยวอะไรกะต้าหมิง

สมัยเสียกรุง2 มันตรงกะราชวงศ์ชิงป่าวครับ
สมัยจักรพรรดิเฉียนหลงฮ่องเต้

ส่วนมุมมองของไทยใช้พม่า เขมรใช้ไทย…ใช่หรอ ผมไม่แน่ใจ…
ตกลงเรารู้หลักสูตรงานสอนประวัติศาสตร์เขมรแน่นอนแล้วหรอ?
ส่วนตัวผมยังไม่ทราบ
แต่ของไทย…การถ่ายทอดโดยตรงผ่านหลักฐานทางประวัติศาสตร์
ดูเป็นบทสอนเชิงประจักษ์มากกว่าหลักสูตรในตำราเรียน
อย่างน้อยก็ผมคนนึง

และผมค่อนข้างแน่ใจว่าเราไม่ได้ดิสเครดิตกษัตริย์พม่า
โดยเฉพาะกับผู้พิชิต10ทิศอย่างบุเรงนอง
เราให้เครดิตพอสมควรนะครับ การเรียนประวัติศาสตร์ไทยส่วนมากก็เป็นการลำดับเรื่องราวเหตุการณ์ 1-2-3
โดย scope ไปที่กษัตริย์ระดับมหาราชของแต่ละราชวงศ์ และเจาะจงอย่างยิ่งไปถึงรายละเอียดเกี่ยวกับ
ศิลปะวัฒนธรรม ณ ช่วงเวลาดังกล่าว

เอาเท่าที่ผมจำความได้ รายละเอียดวีรกรรมของกษัตริย์พม่านอกจากบุเรงนองก็ไม่เด่นชัดเท่าไหร่
แล้วอย่างนี้เราใช้คำว่า “ไทยใช้พม่า“ ได้หรอ?
ทั้งๆที่ บทของพม่าเหลือสงครามในหลักสูตรเด่นๆแค่2ครั้ง
คือ เสียกรุง1 และสงคราม9ทัพ

คิดไปเองล้วนๆครับ เขมรเสื่อมเพราะขนส่งเกลือได้ไม่สู้สุโขทัย ที่ขอมตีจามปาก็พราะต้องการท่าเรือของจามปา จามปาก็คือคนสุวรรณภูมิล่องเรือมาสร้างสถานีการค้า นั้นหละคือล่องขึ้นมาจาก สุมาตรา มลายู อาณาจักรพระนครรุ่งเรืองขึ้นมาได้ ก็เพราะอาศัยเกลือจากอุดรนี่หละ ริมแม่น้ำสงครามเป็นแหล่งต้มเกลือทุกวันนี้ก้ยังต้มเกลืออยู่ สุโขทัยรุ่งเรืองขึ้นมาได้ก็เพราะอาศัยเกลือจากน่าน ล่องตามแม่น้ำน่านมา แล้วสุโขทัยถึงขนออกไปเมาะตะมะ เกมส์มันมาเปลี่ยนตอนอยุธยาไปขโมยวิธีผลิตเกลือจากจีนมาได้ เลยไม่มีใครสู้อยุธยาได้ แค่นั้นเลย