ชาวต่างชาติอย่างฝรั่งพวก โปรตุเกส ดัตช์ ญี่ปุ่น สเปน มาไกลกว่าจีน เน้นไปกระจายภูมิภาคอื่นมากกว่าต่างจากจีนที่อยู่ใกล้อยุทธยามากกว่า

แต่ ในยุคอยุทธยา นอกจากชาวไทยแล้ว พวกมอญกับเขมรนะจะมาอยู่เยอะกว่าจีน โดยมอญที่อพยพหนีภัยพวกพม่ามานั้น ก็มาอาศัยในอยุทธยาเยอะพึ่งใบบุญ อยู่ทั่วอยุทธยาละ แต่กลมกลืนกว่าจีน และเขมรนั้นก็มีทั้ง การย้ายเข้ามาอยุทธยา ก่อนที่จักรวรรดิเขมรล่มสลาย เนื่องจากภัยธรรมชาติ และปัญหาภายในของเขมรตอนนั้น และกวาดต้อนนยุค เจ้าสามพระยา พระนเรศวร ยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์ก็รับเลี้ยงเชื้อพระวงศ์ อยู่กลมกลืนกับชาวไทยมากกว่าชาวจีน เนื่องจากชาวจีนในอดีตจะยึดติดปรัชญาขงจื้ออย่างมาก แต่ๆ จีนในยุคปัจจุบันนั้น ทางปักกิ่ง ไม่ใช่จีนฮั่นเดิม ไม่เหมือน ชาวจีนแคะ จีนแต้จิ๋ว ที่อยู่ที่ราบจงหยวนตั้งแต่เริ่ม แต่อพยพด้วยภัยสงครามบางส่วน หนีภัยน้ำท่วมเนื่องจากแม่น้ำฮวงโห ช่วงฤดูน้ำหลาก โหดกว่าแม่น้ำเจ้าพระยาหลายเท่าๆ จนได้มีซีรี่ย์ชื่อว่า มหันตภัยแม่น้ำวิปโยค มาอาศัยที่มณฑลกวางตุ้งเพื่อทำการค้าขายทางทะเล พระเจ้าตากสิน เป็นจีนแต้จิ๋ว

จึงทำให้ชาวเขมรกับมอญนั้น อยู่กลมกลืนกับชาวไทยมากกว่า และนับถือศาสนาพุทธเถรวาทเหมือนกัน ฉะนั้นจะบอกว่าชาวมอญกับชาวเขมร อยู่ทั่วอยุทธยากลมกลืนมากกว่าชาวจีน

จากจิตนาการของผม

ชุมชนชาวจีนเขากระจายไปทั่ว เพราะเขามีความสามารถด้าน survival สูงกว่า มีความเป็นยุคเก่ามากกว่าคือไปตรงไหนก็รอดได้ เริ่มจากการสร้างบ้านแบบง่ายๆเครื่องมือแบบง่ายๆแล้วเริ่มหากินทำการค้าซื้อขาย รับจ้างสารพัดก็ทำได้ เริ่มจากเป็นแรงงานได้ ทำให้ไม่อดตาย

ขณะที่ชาวยุโรปสมัยนั้นเริ่มมีความศิวิไลขาดสิ่งอำนวยความสะดวกไม่ได้ และสภาวะสังคมสูงไม่ทำงานบางประเภท

แค่รุ่นปู่ผมที่ฟังมาจากพ่อก็รู้เลยว่าปู่แม่งสู้ชีวิตจนสร้างฐานะให้ตัวเองได้ ไม่หมิ่นเงินน้อยไม่อายทำกิน

ก็จีนมันมีหลายกลุ่ม จีนแต้จิ๋ว จีนฮกเกี้ยน จีนไหลำ แค่นี้ก็3แล้ว

ไม่ใช่แค่ไทยหรอก เขาก็หนีตาย หนีความยากจนไปหมดแหละ ดู ปธน สิงคโปร์สิแหม่

แล้วส่วนใหญ่ไม่ได้มาแบบรวยๆ มันก็ต้องหาที่อยู่กันเอง รับจ้าง ก็เลยกระจายตัว ผิดกับฝรั่งมาอย่างคนรวย

ก็อยู่กันเป็นสังคม

สมัยขุนหลวงนารายณ์ ประเมินกันว่าอยุธยามีประชากร 2 ล้านคน

เป็นหนึ่งในเมืองหลังยุคกลางที่ใหญ่ที่สุด

แล้วด้วยการเปิดการค้าขนาดนั้น ผมว่าคนจีนยังไงก็แห่กันมามหาศาลแน่

ที่น่าคิดคือคนจีนมาอยู่เพื่อค้าขายมากกว่าการแสวงหาอำนาจแบบยุโรปรึเปล่า

ผมว่าเพราะเข้ามาด้วยคนละสาเหตุมากกว่าครับ พวกฝรั่งไม่ได้เข้ามาเพื่อหนีตายหรือหางานหาเงิน แต่เข้ามาแบบคนมีอันจะกิน มียศฐาบรรดาศักดิ์ ได้อาศัยอยู่ในที่ที่ดีพอเป็นชุมชน มันเลยไม่ต้องกระจายตัวไปดิ้นรนแบบคนจีนที่อาจจะหนีตายมา หาที่อยู่ที่กิน เลยต้องดิ้นรนทำงานหาเงินสู้ชีวิต

ใช่ ถึงได้บอกว่าชาวยุโรปมีความศิวิไลมากกว่า พวกเขาร่องเรือไปทั่วเพื่อเปิดเส้นทางการค้า ไม่ใช่ไปตั้งรกราก ถ้ายุโรปโบราณสมัยตั้งรกรากก็คงมีสกิล survival พอๆกับจีนอพยพ

และอีกเรื่องคืออัตลักษณ์ที่แตกต่างกันมาก การตั้งรกรากอาจถูกรังเกียจเดียดฉัน หรือเข้ากับคนยากเพราะรูปลักษณ์ที่แตกต่าง ฉนั้นการจับกลุ่มใหญ่ๆมีโอกาสรอดมากกว่า เน้นทำการค้าขายกันเอง เหมือนชุมนมคนไทยในต่างแดน ถ้าเราเข้าชุมนุมเราจะปรับตัวได้ไวกว่าไปตายเอาดาบหน้าคนเดียว

ผมแค่มองว่า ชาวฝรั่งที่เข้ามาไม่ได้มีความจำเป็นต้องกระจายไปดิ้นรนเฉย ๆ น่ะครับ ไม่ใช่ว่าคนจีนดิ้นรนเก่งกว่าเลยทำให้กระจายไปทั่วกว่า แต่แค่จำเป็นต้องดิ้นรนให้รอดในตอนนั้นเลยเป็นผลพวงทำให้กระจายไปได้ทั่ว

จุดประสงค์ที่ล่องเรือมาต่างกันนี่ครับ ยุโรปนี่มาในลักษณะเป็นองค์กรแล้ว
VOC ญี่ปุ่น อังกฤษ โปรตุเกส เปอร์เชีย ผมว่าเค้าอยู่รวมกันมันง่ายกว่า
ใกล้ท่าเรือก็สะดวกขนสินค้า อยู่เป็นกลุ่มก็จะจัดการเรื่องสินค้าอะไรง่ายกว่า
โกดัง กองกำลัง เรือ ไหนจะเรื่องกฏหมาย ผมว่ามันก็เข้าใจได้นะว่าทำไมถึงเป็นแบบนี้

คนจีนมีหลากหลายกลุ่ม ไม่ใช่ทุกกลุ่มจะมาทำการค้าล่องสำเภา
ไม่จำเป็นต้องอยู่ใกล้ศูนย์การค้าก็ได้ อยู่ได้ก็ ทำมาหากินได้ มันก็เลยกระจัดกระจาย
อีกอย่างมันเยอะด้วยแหละ ทั้งจำนวน ทั้งแต่ละในช่วงเวลา