นิลพัท บุตรเทพแห่งพระกาฬ คู่ปรับที่หนุมานเอาไม่ลง
หากพูดถึงตำนานทหารเอกของพระรามพระลักษณ์คงหนีไม่พ้นพญาลิงหนุมานชาญสมร ที่มีฤทธิ์เดชระดับสุดยอดของบนๆปิรามิด แต่ในตำนานรามเกียรต์มีอีกหนึ่งพญาลิงทหารเอกแต่เป็นคู่ปรับของหนุมาน เจอกันเมื่อไหร่ใส่กันเมื่อนั้น ใครจะเชื่อว่าระดับหนุมานยังเอาลิงตัวนี้ไม่ลง เดือดร้อนพระรามต้องมาห้ามทัพไม่ให้ตีกันโดยตลอด
พญาลิงตัวนี้ ชื่อว่า นิลพัท
ลักษณะกายภาพ
พญาลิงที่ได้ชื่อว่ามีรูปลักษณ์เหมือนหนุมานเกือบทุกอย่าง กล่าวคือ มีกุณฑล ขนเพชร เขี้ยวแก้ว เวลาสำแดงเดชจะมี ๔ หน้า ๘ มือ สิ่งที่ต่างมีเพียง หนุมานมีกายสีขาว ส่วนนิลพัทจะมีกายสีดำ ทั้งสองต่างเป็นพญาลิงที่มีอิทธิฤทธิ์แกร่งกล้าไม่แพ้กัน แปลงกายได้เหมือนกัน เพียงแต่การกำเนิดต่างกัน (หนุมาน ลูกของเทพแห่งลม นิลภัทลูกของเทพความตาย)
ประวัติความเป็นมามีดังนี้
ท้าวมหาชมพู พญาวานรผู้ครองนครชมพู มีมเหสีชื่อแก้วอุดร แต่ไม่มีโอรสธิดา พระอิศวรจึงประทาน "นิลพัท” ลูกของพระกาฬ ที่ยกให้พระองค์ ไปเป็นบุตรบุญธรรมของท้าวมหาชมพู (บางแห่งก็ว่าให้เป็นหลาน) ท้าวมหาชมพูเป็นเพื่อนรักกับพาลี เจ้าเมืองขีดขิน เป็นผู้ที่มีฤทธิ์มากตนหนึ่ง นอกจากมหาเทพแล้ว ท้าวมหาชมพูก็ไม่ยอมก้มหัวให้ใคร เมื่อพระรามจะเริ่มยกทัพจับศึกกับทศกัณฐ์ ได้มอบหมายให้สุครีพและหนุมานไปเชิญท้าวมหาชมพูมาเข้าเฝ้าเพื่อขอให้เป็นพันธมิตรช่วยรบ แต่ท้าวมหาชมพูไม่สนใจ หนุมานจึงร่ายมนต์สะกดให้หลับแล้วยกทั้งแท่นบรรทมไปถวายหน้าพระราม นิลพัทได้แปลงตัวเป็นแมลงวันตามไปช่วย แต่ถูกหนุมานขวางไว้ ต่อมาเมื่อท้าวมหาชมพูทราบว่าพระรามคือ พระนารายณ์อวตาร จึงยอมสวามิภักดิ์เข้าร่วมทัพด้วย กระนั้นนิลพัทก็ยังผูกใจเจ็บหนุมานตลอดมา คงเป็นเพราะทั้งตนเองและท้าวมหาชมพูต่างก็มีฤทธิ์เดชไม่น้อย แต่ก็ยังถูกหนุมานลูบคมในบ้านตนเอง จึงแค้นใจไม่หาย

ต่อมาเมื่อพระรามสั่งให้สุครีพนำกองทัพลิงไป "จองถนน” สุครีพจึงสั่งให้นิลพัทคุมไพร่พลลิงฝั่งเมืองชมพู ส่วนหนุมานคุมไพร่พลลิงฝ่ายเมืองขีดขิน ผลัดกันรับ-ส่งหินทิ้งลงทะเลเพื่อทำเป็นถนนข้ามไปกรุงลงกา ระหว่างทำหน้าที่ดังกล่าว นิลพัทเห็นเป็นโอกาสที่จะกลั่นแกล้งหนุมานเพื่อแก้แค้น อีกทั้งอยากลองกำลังดูว่าใครเหนือกว่า นิลพัทจึงไปเนินเขาหิมพานต์ แล้วใช้สองเท้าคีบเขาหิมวันต์ และสองมือยกภูเขาใหญ่ เหาะกลับมา แล้วบอกให้หนุมานรับ หนุมานเห็นหินก้อนมหึมาขนาดนั้น จึงบอกให้นิลพัททิ้งหินมาทีละไม่เกินสองก้อน นิลพัทได้ทีจึงร้องเย้ยหนุมานว่า ไหนว่าเก่ง จะทิ้งลงไปกี่ก้อนก็ต้องรับได้ซิ ว่าแล้วก็จงใจทิ้งหินทั้งสี่ก้อนโครมลงไป หวังให้ทับหนุมาน แต่หนุมานสามารถรับไว้ได้ พอถึงคราวหนุมานๆ ก็แกล้งเอาหินผูกขนทุกเส้นในกาย แล้วสลัดลงไปโครมเดียวพร้อมกันบ้าง แต่นิลพัทก็แน่จริง รับไว้ได้หมดเช่นเดียวกัน เพียงแต่ต้องใช้สองเท้าช่วย หนุมานเลยด่าทอว่านิลพัทดูถูกตน ใช้เท้ารับก้อนหิน นิลพัทก็โกรธ ต่างฝ่ายต่างไม่ยอมกัน จึงโจนเข้าโรมรันพันตูต่อสู้กันวุ่นวาย ใครห้ามก็ไม่ฟัง ความทราบไปถึงพระราม แม้จะโกรธพญาลิงทั้งสองตน แต่เมื่อการศึกยังไม่สิ้น อีกทั้งเห็นชอบกับสุครีพที่ขอผ่อนผัน และแนะให้แยกทั้งสองไปทำงานคนละแห่ง ดังนั้น นิลพัทจึงถูกส่งไปเมืองขีดขินเพื่อทำหน้าที่จัดส่งเสบียงให้กองทัพทุกเดือน ส่วนหนุมานก็ถูกสั่งให้จองถนนให้สำเร็จภายใน ๗ วัน โดยมีข้อแม้ว่า หากทั้งสองไม่สามารถทำตามที่กำหนดหรือทำไม่ทัน พระรามก็จะสังหารเสีย ดีที่ต่างก็มิใช่ลิงธรรมดา จึงทำภารกิจได้สำเร็จ
ตามตำนานความเก่งของนิลพัทคือ ภายหลังเมื่อเกิดศึกลงกาครั้งที่ ๒ หรือศึกท้าวจักรวรรดิ นิลพัทได้อาสาเป็นทัพหน้าให้แก่พระพรต และพระสัตรุด โดยได้แสดงความสามารถทอดตัวเป็นสะพานให้กองทัพข้ามไปตีกรุงลงกา และยังได้ช่วยฆ่ายักษ์กระบิลตาย ต่อมายังได้ร่วมกับอสุรผัดทำลายพิธีชุบกระบองของท้าวไวยตาล และฆ่าท้าวไวยตาลได้สำเร็จ เมื่อเสร็จศึกกรุงลงกาครั้งนี้ นิลพัทได้รับการแต่งตั้งให้เป็น "พระยาอภัยพัทวงศ์” อุปราชเมืองชมพู
ปล. นิลพัทด้อยกว่าแค่หนุมานฆ่าไม่ตาย แต่นิลพัทตายได้ ที่เหลือพลังเท่ากันหมดเลย ในการสักยันต์
นอกจากจะนิยมสักหนุมานแล้ว ถ้าไม่อยากสักหนุมานก็จะสักนิลพัทกันครับ เพราะอิทธิฤทธิ์เท่ากัน
ปล.ขอบคุณข้อมูลจากกรมวัฒนธรรม