อันนี้ไม่ใช่อยากจะเอาชนะนะครับ
แต่ไม่แน่ใจว่านิยามคำว่า "ความน่าจะเป็น" อย่างไรครับ

คืออย่างนี้ครับ มันไม่เกี่ยวกับอคติ แต่สิ่งที่ที่ท่านถามกับสิ่งที่ท่านสรุป มันคนละอย่างกัน

ท่านเล่า story มา แล้วก็ถามว่าผู้หญิงคนนี้น่าจะเป็นชาติอะไร
คือถ้าท่านถามโดยไม่มีเนื้อเรื่องอะไรนี้เลย ความน่าจะเป็นมันจะคำนวณอย่างที่ท่านพูด

P(ประเทศของผู้หญิงคนหนึ่ง) = [p_จีน, p_ญี่ปุ่น, p_ไทย]
= [683/(683+60+30), 60/(683+60+30), 30/(683+60+30) ]
= [0.89, 0.07, 0.04]

ถ้า ถามว่า ผู้หญิงคนหนึ่งเป็นมีความน่าจะเป็นจะเป็นคนประเทศไหน
ก็ควรจะตอบว่า จีน

แต่สิ่งที่ท่านถาม มันควรจะตีความเป็น

P(ประเทศของผู้หญิงคนหนึ่ง|ผู้หญิงคนนั้นไม่ยอมแซงคิว)

ซึ่งมันต่างจาก
P(ประเทศของผู้หญิงคนหนึ่ง)

การที่มีข้อมูลบางอย่างในที่นี้ มันทำจะให้ความน่าจะเปลี่ยนไป
เรียกว่า ความน่าจะเป็นแบบมีเงื่อนไข (conditional probability)
https://en.wikipedia.org/wiki/Conditional_probability
https://www.ajarnkan.net/attachments/view/?attach_id=390181

เทียบง่ายๆคือ เมื่อท่านรู้ข้อมูลวงใน ท่านจะตัดสินใจเปลี่ยนไปเพราะว่าความน่าจะเป็นมันเปลี่ยนไป

เช่น ความน่าจะเป็นของ คนๆหนึ่งจะเป็นมะเร็งปอดหรือไม่
อาจจะเป็น 1/16

P(lung_cancer) = 1/16

แต่ถ้าท่านมีข้อมูล ว่าคนๆนี้เป็นที่สูบบุหรี่ อาจจะเป็น
P(lung_cancer | smoker) = 1/5

กล่าวคือ
P(lung_cancer) กับ P(lung_cancer | smoker)
ไม่เท่ากัน

สิ่งที่ผมจะบอกไม่ได้บอกว่า
คำตอบเป็นควรคนชาติไหน
เพราะผมไม่มีข้อมูลว่า ถ้าไม่แซงแล้วจะทำให้ความน่าจะเป็นเปลี่ยนหรือไม่

ประเด็นคือ ท่านถาม
P(ประเทศของผู้หญิงคนหนึ่ง|ผู้หญิงคนนั้นไม่ยอมแซงคิว)

แต่สรุปคำตอบของท่านด้วยข้อมูล
P(ประเทศของผู้หญิงคนหนึ่ง)

ไม่ได้อยากเอาชนะเลย
ก็กดดูผลโหวตสิ
คนตอบผิดไม่ใช่คิดไม่ถูกตามตรรกะหรือผิดหลักคณิตศาสตร์อะไร
แต่มันคือความจริง
คำถามเอาความจริงมาเป็นคัวแปร แต่เฉลยคำตอบด้วยการคิดแบบคณิตศาสตร์เพียวๆ ไม่อน่างนั้นจะปั้นเรื่องแซงคิวต่อคิวทำไม ถ้าไม่มีทุกคนตอบจีนอยู่แล้ว

มันตลกมาก clickbait ชัดๆ

ขอบคุณครับ ผมเห็นด้วยนะ

แต่ที่น่าสนใจคือ จำนวนคนตอบญี่ปุ่นพุ่งมาก เพราะคนมีภาพจำว่าคนญี่ปุ่นมีระเบียบ มันแสดงให้เห็นว่าส่วนใหญ่เลือกตอบตามสัญชาตญาณ มากกว่ามองหาหลักการและเหตุผลก่อนจะตอบ (ตอนแรกผมก็ตอบญี่ปุ่นเหมือนกัน)

ผมสนใจปรากฎการณ์ตรงนี้ครับ

ใช่ครับ ผลโหวตยิ่งเป็นการย้ำว่ามนุษย์ส่วนใหญ่ ใช้สัญชาตญาณมากกว่า การคิดหลักการและเหตุผลแค่ไหน

แล้วที่คุณบอกว่า "มันคือความจริง" ความจริงยังไงครับ คนญี่ปุ่นมีระเบียบมากกว่าคนจีนหรอ เคยมีการวิจัยเรื่องนี้แบบจริงจังไหม หรือเป็นแค่อคดิจากการที่ท่านได้ยินมา การเห็นข่าวคนญี่ปุ่นต่อแถวเป็นระเบียบ กับข่าวคนจีนทำตัวสถุนเวลามาเที่ยวไทย ไม่ได้บ่งบอกว่า จำนวนคนจีนที่มีระเบียบ น้อยกว่าคนญี่ปุ่นที่มีระเบียบนะครับ

มันไม่ใช่ความจริงครับ มันคืออคติของคนส่วนใหญ่ (รวมถึงผมด้วย)

แล้วจะสรุปว่าคนจีนทุกคนไม่แซงคิวเหรอ
ประเด็นของโจทย์นี้คือเอาคณิตศาตร์มาปนกับตัวแปรที่ไม่แน่นอน
ผมไม่ได้คิดว่าถูกหรือผิดซะทีเดียว แต่คนทำคอนเทนท์ตงใจเอาตัวแปรมาสอดเข้าไปแล้วตัวเลขคณิตศาสตร์ที่เป็นเรื่องตายตัวมาทำให้ผลผิดจากความคาดหมายของคนทั่วไป

ถึงได้บอกไง ว่าก็ไม่ต้องใส่เรื่องต่อแถวแซงคิวสิ จะใส่ทำไมถ้าไม่มีผล

ไม่เคยบอกว่าคนจีนไม่แซงคิวนะครับ แค่บอกว่าโอกาศเจอคนจีนไม่แซงคิวมีเจอกว่าเจอคนญี่ปุ่นไม่แซงคิว เพราะมีจำนวนมากกว่า

แล้วการที่คำถามมันทำให้คนส่วนใหญ่ตอบผิด (รวมถึงผม) มันก็เป็นการสะท้อนอย่างดี ถึงการที่มนุษย์ใช้สัญชาตญาณมากกว่าใช้เหตุผลในการตัดสินใจ ซึ่งก็ตรงกับสิ่งที่บทความมันต้องการจะสื่อนะครับ

ครับแอดดาเนียล คาห์นเนมัน

ผมว่าช็อยมันทำให้คนเข้าใจคำถามไม่ตรงกับที่จขกท.ถาม

โจทย์ไม่ได้อธิบายว่าแถวมันมีกี่คน แต่ช็อยมันมีแค่ ไทย ญี่ปุ่น จีน มันชวนให้เข้าใจผิดว่าทั้งแถวมีกันแค่ 3 คน คือ คนไทยคนนึง คนญี่ปุ่นคนนึง คนจีนคนนึง

แบบนี้มันก็ไม่ตรงกับเงื่อนไขโจทย์ที่จะถามละ ซึ่งพอมันเหลือแค่ 3 คน มันก็จะกลายเป็นว่า สุ่มหยิบคนจีนมาคนนึง คนญี่ปุ่นมาคนนึง คนไทยมาคนนึง ใครมีโอกาสไม่แซงคิวมากที่สุด แบบนี้ไม่แปลกที่คนจะตอบญี่ปุ่น

ผมว่าที่คนส่วนใหญ่ตอบญี่ปุ่น รวมผมด้วย ไม่ใช่ว่าไม่ใช่เหตุผลนะครับ
ผมว่าใช้เหตุผลเหมือนกัน แต่คนละมุมมองครับ

ตัวอย่างเหตุผลของผมคือ คนญี่ปุ่นมีค่านิยมด้านระเบียบวินัยสูงกว่าจีนและไทย
ซึ่งเป็นมุมมองต่อคนแต่ละประเทศ
และผมไม่ได้นำปัจจัยเรื่องจำนวนประชากรมาคิดด้วย (คิดไม่ถึง)
ทำให้เหตุผลของผมยังไม่ดีพอในการใช้ตอบคำถามนี้

สำหรับเหตุผลของท่าน ท่านคิดแค่ปัจจัยจำนวนประชากรเพียงอย่างเดียว
ซึ่งเป็น fact เชิงสถิติ แต่ท่านกลับไม่ได้คิดถึงปัจจัยด้านอื่นๆ ที่อาจส่งผลต่อพฤติกรรมการไม่แซงคิว
ผมจึงมองว่าเป็นเหตุผลที่ไม่สมบูรณ์เช่นเดียวกันครับ

เหตุผลที่สมบูรณ์กว่าสำหรับใช้ตอบคำถามนี้ ควรคิดถึงปัจจัยให้รอบด้าน เช่น
- ค่านิยมด้านระเบียบวินัยของคนในแต่ละประเทศ
- จำนวนประชากรแต่ละประเทศ
- สถานที่เกิดเหตุการณ์นี้
- อื่นๆ

ผมคิดว่าข้อคิดที่เราจะได้จากบทความ ไม่ใช่ประเด็นว่าคนทั่วไปมักตัดสินด้วยอคติและขาดเหตุผลครับ แต่เป็นประเด็นว่า คนเรามักตัดสินใจโดยไม่ได้พิจารณาปัจจัยให้รอบด้านมากกว่าครับ
การที่แต่ละคนมีมุมมองความคิดแตกต่างกัน จะทำให้เกิดความโน้มเอียงหรืออคติ (bias) ไปสู่คำตอบที่แตกต่างกันได้ครับ

แล้วความจริง "ที่แท้จริง" มันคืออะไรครับ ต้องมานับรายคนถึงจะได้ข้อมูลเชิงประจักษ์

ตลกดี ถ้าใช้เหตุผลแบบนี้ ก็ไม่ต้องดูบริบทหรอก ตอบจีนทุกๆ คำถาม