เราควรจะแนะนำอาชีพให้ลูกยังไงในสถานการณ์บ้านเมืองเป็นแบบนี้ครับ ไม่รู้จะแนะนำให้ไปทำอาชีพไหนดี ค้าขายตอนนี้ก็เงียบจับจิต จะให้ไปเรียนเตรียมทหารก็รู้สึกขัดใจตัวเอง ข้าราชการน่าจะมั่นคงสุดมั้ยครับตอนนี้

นักบิน รวยแน่นอน ไม่ก็วิศวะ

แนะนำว่า ให้ลูกเลือกเอง
เราให้ได้แต่มุมมอง ที่้เราเห็นและรู้เท่านั้น

นั้นแหละครับ ไม่รู้จะให้มุมมองยังไงดี ยากทุกอาชีพเดี่ยวนี้

สนับสนุนในสิ่งที่ลูกชอบ เข้าใจว่าพ่อแม่ทุกคนเป็นห่วงอนาคตลูก แต่เราไม่ได่อยู่กะเขาตลอดชีวิต แค่บอกทำในสิ่งที่รัก แต่ถ้าสิ่งที่รักไม่ทำเงิน งันก้อต้องทำงานหาเงินทำในสิ่งที่รัก ให้สองอย่างมันบาลานซ์กัน

ถ้าลูกยังไม่เจอสิ่งที่ชอบหรือถนัด ก้อต้องให้เวลา แต่ต้องบอกลูกถ้ายังไม่เจอก้อต้องมีงานที่รองรับค่าใช้จ่าย อย่าทิ้งทุกอย่างเพื่อความฝัน ความจริงต้องมาก่อนความฝันเสมอ

ก็ให้ทำสิ่งที่ชอบไปก่อน แต่ก็ต้องบอกสอนเขาด้วยว่าสิ่งที่เขาชอบในอนาคตจะใช้ทำงานหาเงินได้หรือปล่าวหรือทำเพราะแค่ชอบอย่างเดียว เข้าใจว่าทำสิ่งที่ชอบแล้วเราจะทำมันออกมาได้ดี แต่ก็ใช่ว่าสิ่งที่ชอบทำแล้วจะได้ตังเสมอไป

ถ้าไม่ได้จริงๆก็หาอาชีพอื่นที่ทำแล้วได้ตังไปก่อนส่วนสิ่งที่ชอบก็แบ่งเวลามาทำ แล้วถ้าเจอลู่ทางไปต่อค่อยออกจากงานมาทำเต็มตัว

ส่วนแนะนำอาชีพก็ต้องดูว่าลูกเก่งอะไรถนัดอะไร อาจไม่ใด้อาชีพที่ชอบ ก็เอาอันอื่นลองๆลงมาก็ได้

ในฐานะเป็นพ่อลูกอ่อน คุยกับแฟนแล้วว่าไม่อยากบังคับลูกต้องให้เป็นอะไร ทำอะไร แต่จะสนับสนุนสิ่งที่ลูกชอบ เพียงแต่เราก็ต้องพยายามให้เขา หาตัวเองให้เจอ ยิ่งถ้าเจอไว ก็ยิ่งดี

อย่าบอกให้ลูกไปทำสิ่งที่ชอบ มันนามธรรมไป เพราะประเทศนี้ไม่ได้มีพื้นที่ให้ explore ขนาดนั้น บางครั้งสิ่งที่ลูกบอกว่าชอบ เขาก็อาจจะไม่ได้ชอบจริง ๆ ครับ แต่โดนสังคมหล่อหลอม และเขาก็กล่อมตัวเองว่าชอบแบบไม่รู้ตัว?

อย่างผมโตมากับร้านเช่าการ์ตูน (คนละอย่างกับร้านขายนะครับ) ชอบที่เจ้าของร้านได้อยู่ในดงการ์ตูน และดูมีความรู้ที่สามารถแนะนำการ์ตูนได้ มันดูเท่มาก แต่ถามจริงเถอะครับ ว่าคุณจะเลือกทำอาชีพนี้ในยุคนี้เหรอ ?

หรืออีกตัวอย่าง ลูกชอบเล่น football manager มาก อยากเป็นผู้จัดการทีมฟุตบอลในลีคอาชีพ แต่ลูกดันเตะบอลไม่เก่ง บอลกีฬาสียังไม่ได้ลง ในขณะเดียวกันบ้านเราก็ไม่ได้มีระบบ ผจก ทีมที่แข็งแกร่งขนาดนั้น คุณยังจะสนับสนุนให้ลูกได้ทำในสิ่งที่ชอบเหรอครับ? ความจริงกับความฝันมันต่างกัน

อย่างไรก็ตาม คุณยังคงต้องถามว่า "เขาชอบอะไร" "เขาทำอะไรได้ดี" และเพิ่มคำถามอย่างเช่น "ตอนนี้เขามีเป้าหมายอะไร" คำถามพวกนี้มันจะค่อนข้างปลายเปิด และตอบได้กว้างและหลากหลาย ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของเขา และคุณต้องเอาสิ่งที่เขาชอบทั้งหมดมาลองจัดเรียงดูครับ และลองไกด์ว่าสิ่งเหล่านี้เมื่อรวมกันจะเป็นอะไรได้บ้าง การจัดเรียงนี้เรียกว่า Stack talent ครับ คำนี้ถูกคิดโดย Scott Adam (https://youtu.be/PP91WmrgpBE?si=hGopPjDIGV0bRNFA)

อย่าถามลูกว่าอยากทำอาชีพอะไร เพราะคลังอาชีพในหัวของเขามันน้อยมากครับ และมันเป็นคำถามที่ไม่ให้เขามีความคิดสร้างสรรค์

สุดท้ายนี้คำว่าชอบมันนามธรรมไปครับ จนบางทีอาจเป็นประโยคที่คนยุคใหม่ให้ค่านิยมจนลืมมองความจริง

การค้นหาตัวเองก็เป็นทักษะนึงครับ ทุกทักษะฝึกได้ แต่อย่าลืมว่าถ้าเราจะสอนใครสักคน เราต้องมีทักษะนั้น แต่ความจริงมันอาจจะดูโหดร้ายถ้าผมจะถามว่า "แล้วพ่อแม่ค้นหาตัวเองเจอหรือยังก่อนจะไปสอนลูกให้ค้นหาตัวเองหรือทำสิ่งที่ชอบ?" แต่ข่าวดีคือทุกคนเรียนรู้และค้นหาตัวเองได้ตลอดจนวันตายครับ

ผมไม่มีลูกนะ แต่พี่สาวผมให้ลูกลองทุกอย่างที่อยากทำ

พาไปข้างนอกเยอะๆ ไปเที่ยวทุกครั้งที่ว่างยาวๆ ซึ่งมันใช้งบที่สูงมาก

พี่สาวผมบอกว่า ปสก.ในวัยเด็กสำคัญมาก อยากให้เขาเจอสิ่งที่ชอบเร็วๆ และไม่ปิดกั้นความคิด ความเห็นของลูก

นอกนั้นก็เพิ่มสกิลที่จำเป็น เช่น ภาษาที่ 3

พาเค้าไปเวิคชอป หรือคุยกับเพื่อนๆที่ท่านมีในหลายๆอาชีพดูครับ ให้เห็นข้อดีข้อเสียของแต่ละอาชีพที่มันซ่อนอยู่

ผมนึกถึงตอนเลือกมหาลัย เรารู้แค่ว่าอาชีพมันทำประมาณนี้นะ แต่เราไม่รู้ process หรือหน้าที่อื่นๆมากเท่าไหร่ เช่นวิศวะ มันก็มีหลายสาขาอีก ผมเห็นเพื่อนผมวิศวะตามโรงงานงี้ ต้องไปอยู่ตจว ทำโอหนักแต่ได้เงินเยอะ ไม่ค่อยได้ไปไหน แต่รายได้เยอะ

แต่ถ้าที่ผมแนะนำคือให้เลือกเรียนในสาขาอาชีพที่มันสลับสับเปลี่ยนได้
อย่างของผมคือ com sci จะเลือกเขียนโค้ดเป็น dev ก็ได้ถ้าชอบทางนี้ มีให้เลือกทั้ง front back devops tester
หรือถ้าไม่ชอบเขียนโค้ดมาก คุยกับคนเก่ง ก็ไปเป็น ba/pm/sa
หรือจะไปทางศิลป์หน่อย ก็ designer uxui

ส่วนใหญ่ได้ที่เปรียบคือเรียนในสาขาที่เน่้นไปทางตรรกะ การวางแผน เพราะมันต่อยอดไปได้หลายอย่าง

ถ้าเป็น specialist จริงๆเลยในไทยอาจจะมีงานไม่เยอะมากให้่เลือก ต้องพยายามไปตปท ซึ่งก็เป็นทางเลือกที่ดี