ข่าวใหญ่มากๆ ของฟุตบอลไทย คือสมาคมฯ จับมือกับ สโมสรบุรีรัมย์ ยูไนเต็ด สร้างโปรเจ็กต์พิเศษ ที่เราเรียกกันว่า แผน "บุรีรัมย์ Blue Lock" ขึ้นมา
รูปแบบมันเป็นอย่างไร แล้วทำไมถึงต้องใช้วิธีนี้ ผมจะไปอธิบายให้เข้าใจง่ายที่สุดนะครับ
ในฟุตบอลทีมชาตินั้น เยาวชนรุ่นที่สำคัญที่สุด ที่จะต่อยอดไปสู่ทีมชุดใหญ่ คือรุ่น u-20 เพราะ ถ้าเด็ก u-20 เก่ง ทีมชาติชุดใหญ่ในยุคต่อมา ก็จะเก่งขึ้นแน่นอน
ตัวอย่างเช่น ในปี 2013 ฝรั่งเศสคว้าแชมป์โลก u-20 ในทีมชุดนั้น มีนักเตะอย่าง พอล ป็อกบา, ซามูแอล อุมติตี้, ฟลอริยง โตแว็ง และ อัลฟอนโซ่ อเรโอล่า ในเวลาต่อมา นักเตะที่กล่าวมา ก็พาฝรั่งเศส คว้าแชมป์เวิลด์คัพปี 2018 ได้ด้วย
ดังนั้น ถ้าคุณจะทำให้ฟุตบอลไทยแข็งแกร่ง มีทรัพยากรป้อนไปสู่ชุดใหญ่ เราก็ต้องให้ความสำคัญกับทีม u-20 มากที่สุด
สำหรับเส้นทางของทีมชาติไทย ในรายการ u-20 จะมี 3 เลเวลดังนี้
เลเวล 1- ศึกชิงแชมป์เอเชีย รอบคัดเลือก
เลเวล 2- ศึกชิงแชมป์เอเชีย รอบสุดท้าย
เลเวล 3- ฟุตบอลโลก u-20
สำหรับทีมชาติไทย ทีม u-20 ก่อนหน้านี้ ถูกคุมโดยบริษัทเอ็คโคโน่ โดยเปลี่ยนโค้ชมาหลายคน คนล่าสุดคือ ซัลบา บาเลโร่ การ์เซีย
ผลปรากฏคือ เขาจอดสนิทตั้งแต่เลเวล 1 เมื่อทำทีมไทยร่วง ศึกชิงแชมป์เอเชีย รอบคัดเลือกในเดือนตุลาคมที่ผ่านมา เราไม่ได้ไปเล่นในรอบสุดท้าย ขณะที่ เวียดนาม และ อินโดนีเซีย สามารถทำได้
นี่เป็นอะไรที่น่าผิดหวังมาก เพราะเป็นการบ่งบอกว่าเด็กไทยของเราล้าหลังกว่าชาติอื่น คือไม่ต้องไปเทียบ ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ ซาอุฯ เราตามไม่ทันอยู่แล้ว แต่ตอนนี้ เด็กรุ่น u-20 ของเวียดนาม และ อินโดฯ ก็ยังแซงเราแล้ว
เมื่อซัลบา ทำทีมตกรอบ เขาก็หมดสัญญากับสมาคมพอดี และแน่นอน ผลงานแบบนี้ใครจะไปต่อสัญญาได้
ฝีมือไม่ถึงก็ส่วนหนึ่ง แต่คำอธิบายที่น่าสนใจจากซัลบาก็คือ ในเมื่อนักเตะเยาวชนไม่ได้เก็บตัวซ้อมกันมากพอ แล้วพอลงแข่งจริงมันจะเล่นดีได้ไง
ด้วยความที่บอลเยาวชน มันบังคับให้ปล่อยตัวไม่ได้ ได้แค่ "ขอความร่วมมือ" จากสโมสร เวลาซัลบา ขอนักเตะเยาวชนมาร่วมซ้อมกับทีมชาติ หลายครั้งก็โดนปฏิเสธ หลายสโมสรบอกว่า ถ้าจะปล่อยไปซ้อมกับทีมชาติ เราเอาเด็กมาซ้อมเองดีกว่า
ตัวอย่างเช่น เนวิน ชิดชอบ เคยบอกว่า มีเด็กบางคนส่งไปซ้อมทีมชาติแค่ 3 วัน แล้วพอเด็กกลับมาสโมสรตรวจพบเจอบุหรี่ไฟฟ้า ทั้งๆ ที่ตอนอยู่กับสโมสรไม่มีปัญหานี้ เนวินบอกว่า "เหมือนเป็นคนละคนกับเด็กที่เราส่งไป" เขาไม่เข้าใจว่า เอ็คโคโน่ดูแลนักเตะกันยังไง ดังนั้นบุรีรัมย์ก็เลยมีแผนที่จะไม่ส่งเด็กไปซ้อมกับทีมชาติอีก
นี่จึงเป็นปัญหาหลัก ที่ทีม u-20 ของไทยไม่ชนะใคร เพราะนักเตะไม่มีทีมเวิร์ก เล่นไม่เข้าใจกัน และไม่ได้ซ้อมด้วยกันอย่างมากพอ พอไปแข่งจริงก็พังพินาศ
หลังจากแยกทางกับซัลบา สมาคมก็ต้องมาพิจารณาว่า โอเค แล้วจะเอาไงต่อ
สมาคมมี 2 ทางเลือก วิธีที่ 1 คือหาโค้ชคนใหม่มาเสียบแทนซัลบา ทำทุกอย่างเหมือนเดิม แค่เปลี่ยนโค้ช
และวิธีที่ 2 คือ รับฟังโปรเจ็กต์แหวกแนวของบุรีรัมย์ ยูไนเต็ด ที่ชื่อ "บุรีรัมย์ Blue Lock"
-----------------------
Blue Lock เป็นการ์ตูนญี่ปุ่นของสำนักพิมพ์โคดันฉะ เนื้อเรื่องเล่าว่า ญี่ปุ่นมีปัญหาอย่างหนักเรื่องการหา "สไตรเกอร์" ระดับโลก ญี่ปุ่นอาจมีตำแหน่งอื่นที่เก่ง แต่ไม่มีกองหน้าที่ปิดสกอร์ได้เฉียบขาด
ดังนั้น สมาคมฟุตบอลญี่ปุ่น จึงจับเอานักเตะอายุ 18 ที่มีพรสวรรค์ทั้งหมด 300 คนทั่วประเทศ เอามากินนอนอยู่ด้วยกัน และดวลกันเอง ใครแพ้คัดออก
ใครฟอร์มดี ค้นหาพรสวรรค์ของตัวเองเจอ ก็อยู่ต่อ ใครอ่อนแอก็ออกจากแคมป์ Blue Lock ไปซะ โดยสุดท้ายก็จะคัดเหลือผู้เล่นแค่หัวกะทิจำนวนหนึ่งเท่านั้น เพื่อให้ก้าวไปสู่ทีมชาติ ทั้งชุด u-20 และ ชุดใหญ่ต่อไป
ไอเดียของบุรีรัมย์ ยูไนเต็ด ที่ยื่นข้อเสนอกับสมาคมก็คือ ในเมื่อประเทศไทยใช้วิธีการเดิมๆ มาหลายปี แต่บอลไทยก็ยังไม่พัฒนาถึงไหน งั้นทำไมไม่ลอง Blue Lock แบบ Buriram Way ดูล่ะ?
วิธีการดังกล่าวคือ บุรีรัมย์จะขอรับผิดชอบทีมชาติชุด u-20 ด้วยตัวเอง จะใช้งบประมาณของสโมสร จ้างเฮดโค้ช จ้างฟิตเนสโค้ชทุกอย่าง โดยบุรีรัมย์นั้นมั่นใจว่า ตัวเองรู้ศาสตร์ในการปั้นเยาวชน ผลงานจากศุภณัฏฐ์ เหมือนตา กับ สุภโชค สารชาติ ก็พอพิสูจน์ได้ ว่าพวกเขารู้วิธี
แต่มีเงื่อนไขสำคัญคือ นักเตะทีมชาติ u-20 ทั้งหมด ต้องมากินนอนอยู่ที่บุรีรัมย์ เป็นเวลา 3 ปี (2023, 2024, 2025)
ส่วนขั้นตอนในการคัดเลือก ทีมชาติ u-20 ทางบุรีรัมย์ก็จะเป็นคนเลือกเอง จะคัดนักเตะอายุ 18 ปีที่เก่งที่สุดในประเทศจำนวน 200 คน มาอยู่ร่วมกัน จากนั้นคัดรอบแรก ตัดออกให้เหลือ 100 คน
จากนั้นเอา 100 คน มาฝึกหนัก กินนอนด้วยกัน 2 สัปดาห์ และคัดออกไปเรื่อยๆ จนเหลือ 20 คนสุดท้าย เป็นผู้เล่นทีมชาติชุด u-20
หลังจากได้ 20 คนแล้ว จะมีการประเมินทุก 3 เดือน ว่าฝีเท้าถึงเกณฑ์หรือไม่ ถ้าใครมีมาตรฐานดร็อป ก็จะถูกตัดทิ้ง แล้วไปเรียกตัวที่สแตนด์บายขึ้นมาเสียบแทน นี่เป็นวิธีการที่จะทำให้นักเตะกระตือรือร้นตลอดเวลา ฟังดูก็เหมือนการ์ตูนเรื่อง Blue Lock อยู่เหมือนกัน
ข้อเสนอของบุรีรัมย์นั้น มีทั้งข้อดี และข้อเสีย
ข้อดี ข้อที่ 1 คือ ถ้านักเตะมารวมตัวกินนอนอยู่ด้วยกัน เรื่องทีมเวิร์กก็จะดีแน่นอน ที่สำคัญปัญหาแบบที่ซัลบาเจอ ที่สโมสรไม่ยอมปล่อยให้มาซ้อมกับทีมชาติก็จะหมดไป เพราะทั้ง 20 คนรวมตัวกันอยู่ที่บุรีรัมย์หมดเลย
ข้อดี ข้อที่ 2 คือ เรารู้กันอยู่แล้วว่า เนวิน ชิดชอบ มีพลังบางอย่างที่คอนโทรลเยาวชนได้อยู่ สังเกตได้ว่า เด็กๆ ในอาณัติของเขาไม่กล้าหือ หรือออกลูกเกเร ดังนั้นถ้านักเตะช่วง 18-20 ปี ที่อยู่ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อ ได้เนวินดูแลอย่างใกล้ชิด อาจมีเพชรเม็ดงามขึ้นมาประดับวงการได้
ข้อดี ข้อที่ 3 คือ Facility ของบุรีรัมย์ ได้ชื่อว่าอยู่แถวหน้าของประเทศ ถ้าเยาวชนจะพัฒนาแบบก้าวกระโดด ทั้งร่างกาย และ Mindset ก็ดูจะไม่มีที่ไหนจะเหมาะเท่าที่นี่อีก
แต่แน่นอน ข้อเสียก็มีเช่นกัน หลักๆ คือสโมสรอื่นๆ เขาจะพอใจได้ไง เพราะเยาวชนของตัวเอง ที่ถูกปลุกปั้นมาก็ต้องปล่อยไปให้บุรีรัมย์ดูแลงั้นหรือ
ยกตัวอย่างเช่น ในทีมชลบุรี เอฟซี มี 3 ดาวรุ่งพุ่งแรง อย่าง ต้นตะวัน ปุนทะมุณี, ศาตรพร สุโสะ และ รัฐธรรมนูญ ดียิ่ง ที่ได้รับการยอมรับเรื่องพรสวรรค์อย่างมาก (ล่าสุดพาทีมชาติชุด u-17 ไปชิงแชมป์เอเชียได้สำเร็จด้วย) โดยทีมฉลามชลก็ดูแลประคบประหงมเด็กพวกนี้อย่างดี ส่งเข้าโรงเรียนท่าข้าม ที่เป็นอะคาเดมี่ของชลบุรี และเตรียม Career Path ให้เด็กๆ เอาไว้หมดแล้ว
แต่ถ้าทำตามแผน Blue Lock เด็กๆ พวกนี้ก็ต้องไปกินนอนอยู่บุรีรัมย์แทน ถ้าไม่ยอมไป ก็หมดสิทธิ์จะติดทีมชาติชุด u-20 กลายเป็นว่าบุรีรัมย์ ยึดอำนาจของทีมชาติไปอย่างสมบูรณ์
ใน Worst Case ถ้าหากเด็กๆ ไปอยู่กับบุรีรัมย์ ได้ใกล้ชิดกับเนวิน ถูกปลูกฝังเลือดความเป็นบุรีรัมย์ ยูไนเต็ดอยู่ในตัว ใครจะไปรู้ว่า พวกเขาอาจเปลี่ยนใจ ฉีกสัญญากับสโมสรเดิม แล้วไปเล่นให้บุรีรัมย์แทนเลยก็ได้ในอนาคต
แล้วอีกมุม สมมุติถ้าเด็กเก่งมากๆ แต่สโมสรไม่ยอมปล่อยให้บุรีรัมย์เอาไปกินนอนอยู่ด้วย เด็กคนนั้นก็จะถูกเมินไปเลยจากทีมชาติชุด u-20 งั้นหรือ คุณไม่เสียดายพรสวรรค์หรือไง
และข้อเสียอีกอย่างคือ วิธีการนี้ มันจะต่างอะไรกับระบบดรีมทีม มันคือเอาเด็กมารวมตัวกินนอนอยู่ด้วยกัน
โอเค คุณบอกว่าจะมีการประเมินผลเพื่อเปลี่ยนผู้เล่นใหม่ ถ้าฟอร์มไม่ถึงเกณฑ์ แต่เอาจริงๆ มันจะโละได้สักกี่คนเชียว ดังนั้นถ้าเลือกวิธีนี้ สมาคมสู้ไปสนับสนุน Youth League ให้เป็นเรื่องเป็นราวไม่ดีกว่าหรือ
ดังนั้น เมื่อมีข้อดีและข้อเสีย นี่เป็นทางเลือกที่สมาคมต้องตัดสินใจ จะใช้วิธีการเดิม ซึ่ง Safe กว่า หรือจะลองวัดใจกับหนทางใหม่
และในที่สุด สมาคมก็ตัดสินใจได้ว่า จะเลือกแผน บุรีรัมย์ Blue Lock
ผมคุยกับผู้บริหารท่านหนึ่งของสมาคม เขาบอกว่า "ถ้าหากเราใช้วิธีการแบบเดิม มันก็อาจมีตอนจบเหมือนเดิม ปัญหามันไม่ถูกแก้ เมื่อสโมสรไม่ปล่อยตัวเยาวชนให้มาซ้อม เด็กๆ ก็ไม่เข้าใจแท็กติก ไปแข่งก็ไม่ชนะ"
"เราไม่รู้ว่าแผนของบุรีรัมย์จะเวิร์กจริงๆ ไหม แต่การลองเปลี่ยนแปลงดู อาจจะนำมาซึ่งผลลัพธ์ที่ดีก็ได้"
เมื่อสมาคมไฟเขียว ทำให้ทางบุรีรัมย์ก็ออกมาอธิบายแผนว่า ได้ทำการจ้างมิลอส เวเลบิต โค้ชชาวเซอร์เบียที่มียูฟ่า โปรไลเซนส์ มาสอนเด็กๆ กลุ่มนี้ และ จ้างสโตยาน วาลาน โค้ชฟิตเนสที่มีชื่อเสียงมาดูแลความฟิตให้เด็กๆ ด้วย โดยตำแหน่งผู้จัดการทีมคือ ชนน์ชนก ชิดชอบ ลูกชายของเนวินนั่นเอง
-----------------------
สำหรับ Timeline ของบุรีรัมย์ Blue Lock จะเป็นแบบนี้ครับ
1) วันที่ 23-25 ธันวาคมนี้ จะเปิดโอเพ่น ให้เยาวชนอายุไม่เกิน 18 ปี มาคัดตัวได้อย่างอิสระ คุณจะอยู่สังกัดไหนก็ได้ หรือจะไม่มีสังกัดก็ได้ และจะคัดให้เหลือ 200 คน
2) ระหว่างปี 2023 จะทำการคัดไปเรื่อยๆ ให้เหลือ 20 คนสุดท้ายในที่สุด และ 20 คนที่ว่านี้ จะกินนอนอยู่ด้วยกัน บุรีรัมย์ได้วางโปรแกรมแข่งไว้หมดแล้ว โดยดีลกับสโมสรในไทยลีก ให้ส่งทีม B มาปะทะกับทีม บุรีรัมย์ Blue Lock เป็นประจำทุกสัปดาห์ ให้มีเกมการแข่งตลอด
3) ในปี 2024 เด็กๆ กลุ่มนี้จะมีโปรแกรมลงแข่ง ฟุตบอลชิงแชมป์เอเชียรอบคัดเลือก เป้าหมายคือไปไกลกว่าทีมของซัลบา คือต้องเข้ารอบให้ได้
4) ในปี 2025 เด็กๆ กลุ่มนี้จะมีโปรแกรม ฟุตบอลชิงแชมป์เอเชีย รอบสุดท้าย และถ้าทำผลงานได้ดี ก็อาจได้โควต้าฟุตบอลโลก u-20 ที่จัดในปีเดียวกันด้วยก็ได้
--------------------------
สุดท้ายนี้ ถามว่าผมเห็นด้วยกับโปรเจ็กต์นี้หรือเปล่า ส่วนตัวแล้วก็มีเรื่องให้ Concern อยู่ แต่ผมรู้สึกว่า หลายปีที่ผ่านมา เราลองวิธีทั่วๆ ไป มาแล้ว และมันก็ไม่ได้ผล
ดังนั้นการลองวิธีใหม่ ลองโยนให้บุรีรัมย์จัดการไปเลย "อาจจะ" เวิร์กก็ได้ คือมันก็ต้องกล้าที่จะเปลี่ยนแปลงนะ ไม่งั้นทุกอย่างก็วนอยู่กับที่นั่นแหละ ลองวิธีนี้ดูสักสามปีก็ได้
แต่จากนี้ไป ความยากที่สุดก็คือ สโมสรอื่นๆ ในไทยลีก เขาจะยอมปล่อยเด็กของตัวเองมาอยู่ที่บุรีรัมย์จริงๆ หรือ? แล้วถ้าไม่ปล่อยล่ะจะทำยังไง บุรีรัมย์ก็จะใช้นักเตะของตัวเองทั้งหมดเลยหรือเปล่า แบบนั้นมันเรียกว่า "ทีมชาติ" ได้จริงๆ หรือ เมื่อไม่ได้รวมผู้เล่น The Best อย่างแท้จริง
เอาจริงๆ นึกไม่ออกเลยนะ ว่าทีมอย่างเมืองทอง ชลบุรี หรือ แบงค็อก ที่เป็นคู่ปรับโดยตรงของบุรีรัมย์ จะส่งเยาวชนของตัวเองไปให้เนวินดูแล 2-3 ปี ใครมันจะไปยอม
ผู้บริหารสโมสรไทยลีกรายหนึ่ง บอกกับวิเคราะห์บอลจริงจังว่า "เด็กวัย 18 ปี นี่จะเข้าสู่ระบบอาชีพแล้วนะ บางคนเป็นตัวสำรองของทีมชุดใหญ่แล้วด้วย แต่พวกเขาต้องไปอยู่บุรีรัมย์เหรอ เพื่อโอกาสติดทีมชาติ? แล้วถ้าเด็กย้ายไป แล้วโดนบุรีรัมย์กล่อม จนเปลี่ยนใจจากเราล่ะ การเอาทีมชาติมามัดมือชก ก็ไม่รู้ว่ามันแฟร์ไหม"
ดังนั้น นั่นคือหน้าที่ของสมาคมที่ต้องประสานงานทุกฝ่ายให้ลงตัว ไม่ให้ทีมอื่นรู้สึกได้ว่าเสียผลประโยชน์ด้วย
คือผมเข้าใจทุกคนจริงๆ สโมสรอื่นๆ ก็ไม่ค่อยสบายใจ เหมือนว่าสมาคมเอาใจบุรีรัมย์มากไปหรือเปล่า ถึงขั้นให้กุมอำนาจทั้งหมด โดยเอาโอกาสติดทีมชาติเป็นตัวประกัน
แต่อีกมุมถ้าไม่เปลี่ยนแปลงวิธีการบ้าง บอลไทยมันก็จะวนอยู่ลูปเดิม ไม่ก้าวหน้าขึ้นสักที
สุดท้ายผมก็พูดได้เพียงว่า เมื่อสมาคมตัดสินใจไปแล้ว แม้จะมีคนไม่เห็นด้วยทั้งหมด แต่ก็ต้องเดินหน้าต่อครับ
ส่วนบุรีรัมย์เองเมื่อแบกหน้ามารับผิดชอบแล้ว ผมคิดว่าพวกเขาคงทุ่มพลังสุดชีวิตแน่ๆ ไม่ให้โดนดูหมิ่นได้ ดังนั้นเป็นกำลังใจให้ในโปรเจ็กต์นี้ผ่านไปได้ครับ
สิ่งที่ผมเชื่อเสมอคือ ทีมชาติใดๆ จะประสบความสำเร็จได้ มันต้องเริ่มจาก u-20 ถ้า u-20 ยังไม่ชนะ อย่าไปหวังว่าจะชุดใหญ่จะไปไกลได้
ดังนั้นลอง บุรีรัมย์ Blue Lock ดูสักตั้ง จะดีจะร้ายเดี๋ยวเราก็คงได้รู้กันครับผม
#projectBLUELOCK
ป.ล. ไว้อนาคตถ้ามีโอกาส อยากเข้าไปดู Facility ของทีมเยาวชนบุรีรัมย์ด้วยตาตัวเองเหมือนกันนะ ถ้าสามารถเปิดให้ชมได้แบบไม่เป็นความลับ ทางบุรีรัมย์พานำไปไกด์ทัวร์สักรอบทีนะครับจะขอบคุณมากๆ เลย