Swiss Cheese Model กับความ Failed ของการเมืองไทย
อ้างอิงก่อนเลย
https://en.wikipedia.org/wiki/Swiss_cheese_model
สวิสชีสโมเดล คือแบบจำลองที่ใช้อธิบายความผิดพลาดที่เกิดขึ้นในระบบ สั้น ๆ คือ ถ้าจะเกิดความชิบหายขึ้นกับระบบ มันจะต้องเกิดจากความผิดพลาดของระบบ หลาย ๆ barrier พร้อมกัน ถ้า barrier ใด barrier หนึ่งทำงานได้ปกติ ความชิบหายจะไม่เกิด
โดยให้ลองนึกถึง แผ่นเนยแข็งที่มีรู เอามาวางเรียงกันหลาย ๆ แผ่น ถ้าเราจะเอาไม้ลอดทะลุรูแผ่นเนยแข็งทุกแผ่น (แทนการผิดพลาดของระบบ) รูของเนยแข็งแต่ละแผ่นจะต้องตรงกัน (ลองดูรูปในลิงค์ประกอบ)
คราวนี้ลองมาดูผู้นำคณะบริหารของบ้านเรา เป็นลุงแก่ ๆ จบทหาร (ไม่ได้จบบริหาร การเมืองโดยตรง ) ไม่มีประสบการณ์บริหารองค์กรอะไร (องค์กรที่ ได้ครับพี่ ดีครับนาย อย่าไปนับเลย) และเนื่องด้วยวัฒนธรรมองค์กรที่เคยทำมาทำให้เป็นคนอีโก้ล้นฟ้า ไหนจะระบบการเมืองจากรฐน. ใหม่ ไหนจะองค์กรอิสระ
ลองเอามาเทียบเป็น barrier ของแบบจำลองเนยแข็งดู
Barrier ที่ 1 ความรู้ความสามารถ จบทหารไม่ได้จบบริหาร กฏหมาย หรืออะไรที่เกี่ยวข้องกับการเมือง เทียบได้กับ รับเด็กจบใหม่ เรียนไม่ตรงสายมาทำงานเฉพาะทาง barrier 1 , failed
Barrier ที่ 2 ประสบการณ์การทำงาน ด้วยธรรมชาติของงานที่คำสั่งนายคือที่สุด ห้ามถาม ห้ามสงสัย คิดว่าประสบการณ์พวกนี้ มันจะมีประโยนช์กับตำแหน่งทางการเมืองมั้ย , failed
Barrier ที่ 3 ทัศนคติ คือถ้าเรียนมาไม่ตรงสาย ไม่มีประสบการณ์ ทำงานได้มั้ย ก็พอได้ถ้าทัศนคติดีก็พอสอนงานกันได้บ้าง ภาพตัดมาที่ลุง เนื่องด้วยที่ผ่านมาเวลาทำงาน ออกคำสั่งไปไม่ว่าจะดีจะร้าย ลูกน้อง say yes หมดด้วยธรรมชาติขององค์กร ซึ่งมันบ่มเพาะให้เกิดความมั่นใจผิด ๆ จะเห็นได้จากการสัมภาษณ์ ตัวเองถูกตลอด ทำไมปชช. ไม่เข้าใจที่ผมสั่ง
Barrier 3 , failed
Barrier ที่ 4 ระบบการเมือง นักการเมืองจะดีจะร้าย ยังไงก็ต้องเห็นหัวปชช. บ้าง เค้าไม่พอใจ รอบตั้งรอบหน้าจะสอบตกเอา , แต่ด้วยระบบของรัฐธรรมนูญปัจจุบัน ที่เน้นทำให้การเมืองไม่มีสเถียรภาพ บวกกับอีก 250 เสียงที่มีในมืออยุ่แล้ว ทำยังไงรอบหน้าก็น่าจะได้อีกรอบล่ะ barrier 4 , failed
Barrier ที่ 5 ระบบการตรวจสอบ คือจะทำอะไรก็ต้องกลัวองค์กรอิสระไว้บ้าง ทำไม่คิดเรื่องถึง ปปช. ปปง. กกต. มันจะซวยเอา , แต่เราส่งทีมงานของเราเข้าไปคุมหมดแล้ว failed
จากข้างบน ถ้ามีซัก barrier ที่มันทำงานได้ มันก็คงไม่ชิบหายไปขนาดนี้ แต่ทุกระบบมันพังไปหมดเลยไง ถ้าเทียบกับเนยแข็งนี่ก็แทบจะไม่มีเนื้อเนยแข็งแล้ว ทิ่มตรงไหนก็ผ่านตลอด
เอาจริง ๆ ถ้านับกลไกทั้งหมดจริง ๆ มันมีมากกว่านี้ล่ะ แต่มันก็ failed ไปหมดแทบจะทุกกลไก