อีกคำ ถนัดถนี่ ได้ยินบ่อยมากตอนดูบอลพากษ์ไทย

ย้อนแย้งเป็นคำประดิษฐ์น่าจะใหม่ แต่ก็เห็นมานานเกินสิบปีละครับ
ในพจนานุกรมมีไหม ไม่แน่ใจ

คำว่า ย้อนแย้ง ความหมายมันจริงๆ ถ้าให้ตรงที่สุด คือ ขัดแย้งในตัวมันเอง
ถามว่า แล้วทำไมไม่ใช่คำว่า ขัดแย้ง ไปละ
คือคำว่าขัดแย้ง มันยังไม่ครอบคลุมความหมายของคำนี้โดยตรงครับ
ขัดแย้ง เทียบกับภาษาอังกฤษ คือ conflict มักหมายถึงเรื่องสองเรื่องที่ขัดกันหรือแย้งกัน
หรือคนสองคนที่มีปัญหากัน จากความต้องการที่ตรงข้ามกัน อย่างนั้นเรียกขัดแย้ง
แต่ ย้อนแย้ง ตรงกับภาษาอังกฤษว่า paradox คือภาวะขัดแย้งในตัวมันเอง มันจะแคบลงไปอีก
เช่น พ่อค้าอาวุธคนหนึ่ง ประกาศขายสรรพคุณของหอกที่แหลมคมที่สุดในโลก
หอกเล่มนี้ แทงทุกอย่างทะลุได้หมด ไม่ว่าจะแข็งแกร่งขนาดไหน พออธิบายเสร็จ
ก็หยิบโล่ขึ้นมาแล้วบอกว่า และนี่คือ โล่ที่แข็งแกร่งที่สุดในโลก ไม่มีอาวุธชนิดไหนสามารถแทงทะลุได้

ถ้าหอกนี่คมสุด ก็ต้องแทงทะลุโล่นี้ได้ ซึ่งก็จะทำให้โล่นี้ไม่ได้แข็งแกร่งที่สุดจริง
หรือถ้าโล่นี้แข็งแกร่งที่สุดจริง หอกก็ต้องแทงไม่ทะลุ ก็จะทำให้หอกนี้ไม่ใช่หอกที่แหลมคมที่สุดจริง
อย่างนี้เรียก ย้อนแย้ง ครับ
หรือถ้าจะไม่ใช้คำนี้ ก็ใช้วลีว่า ขัดแย้งในตัวมันเอง ได้ครับ

คำว่า paradox หรือ ย้อนแย้ง ยังเอาไปใช้เกี่ยวกับพวกเหตุการณ์ในหนังประเภท Timeloop
ที่การย้อนอดีต ไปทำให้มีผลต่ออนาคต และทำให้อนาคตมีผลต่ออดีต วนเป็นวงกลมได้อีกเหมือนกัน

ส่วนคำว่า ลักลั่นย้อนแย้ง คำนี้เห็นครั้งแรกจากการ์ตูนหงสาจอมราชันย์ ซึ่งผู้แปลน่าจะเป็นคนแรกๆ ที่ประดิษฐ์คำนี้ขึ้นมา โดยเอาสองคำมารวมกันเป็นคำซ้อนของคำซ้อนอีกที อันนี้เพื่อความสละสลวยของภาษาแปลของเขาเองนั่นแหละครับ

มันต้องดูบริบทอ่ะ เพราะคำนี้มันมาจาก
ภาษาอังกฤษได้หลายคำ ตอนใช้ภาษาอังกฤษ
มันจะเจาะจงกว่า พอเป็นไทยถ้ามาแค่ย้อนแย้ง
เพียวๆ จะไม่รู้ว่าหมายถึง oxymoron paradox
หรือ irony

ถ้าเรียนสายสังคมวิทยามานุษยวิทยาจะเจอจนชินเลยล่ะครับ
น่าจะเกิน 10 ปีนะครับคำนี้ ผมเรียนปี 1 ตอนปี 2553
ก็เจอคำนี้ในงานเขียนในตำราเพียบละครับ
ในทางสังคมวิทยามานุษยวิทยาจะมาจากคำว่า paradox ครับ

ย้อนแย้ง มันเป็นคำเก่า นะ
มีมานานแล้วครับ ผมว่าเคยได้ยินมานานแล้ว
แต่ไม่รู้มีมานานเท่าไร น่าจะเกิน 30-40 ปี

แต่ "ลักลั่น ย้อนแย้ง"
เป็นคำที่ คุณ ม.ประภา (ผู้แปล แปลการตูน เรื่อง หงสาจอมราชัน ) ต้องการหาคำแปลศัพท์ จีน ที่ตรงกับคำว่า paradox จึงไปขอคำแปลจากนักวิชาการภาษาจีนจึงได้คำนี้มา

ซึ่ง ลักลั่นย้อนแย้ง ก็อาจจะมีมานานแล้ว
แต่อาจจะใช้กันเฉพาะวงแคบๆ ในหมู่นักวิชาการหรือเปล่าอันนี้ไม่ทราบเหมือนกัน

คิดถึงหงสาจอมราชันย์เลย

อยากอ่านอีก

พักหลังมาเริ่มใช้กันโดยไม่เข้าใจความหมายกันละ เหมือนเป็นคำเท่ ๆ ใช้แล้วเท่ ไม่ได้ตรงกับสิ่งที่จะต้องสื่อความหมายเลย ตรรกะงี้ ย้อนแย้งงี้ ฯลฯ

เล่มล่าสุดราคา 90 บาท หน้าเท่าเดิมผมนี่ร้องไห้เลย

พบกับผลงานเพลง ฤดูร้อน จากวงย้อนแย้ง