หลังๆ นี่ผมคิดว่าตัวเองผิดปกติรึเปล่าเหมือนกันนะเพราะถูกปลูกฝัง Mindset ที่ว่า "เราควรส่งเสริมคนทำดี รังเกียจคนทำชั่ว" ผ่านการเลี้ยงดูในครอบครัวที่มีเกียรติและระบบการศึกษา อีกสิ่งหนึ่งที่ครูสอนผมตอน ม.1 แล้วจำขึ้นใจเลยคือ "คนเก่งที่เห็นแก่ตน คือคนชั่วที่คดโกงผู้อื่น" คือมันปลูกฝังจนติดหัวไปแล้ว ไม่นับกับคำขวัญต่างๆ ที่ภาครัฐออกมาส่งเสริมอีกแยะเรื่อง "คนดี-คนชั่ว" บอกตรงๆ ผมไม่กล้าทำชั่วแม้แต่ครั้งเดียวเพราะกลัวรับผลของมันไม่ไหว (อาจถึงขั้นอยู่ในโลกนี้ต่อไปไม่ได้)

แต่พอผมเติบโตมาจนอายุ 35+ แล้วผมคิดว่าสังคมทำไมเพิกเฉยกับเรื่องที่ถูกปลูกฝังมามากขนาดนี้? ทำไมถึงมีวาทะกรรมว่า "เรื่องของเขา.." เพราะแบบนี้ใช่ไหมที่ทำให้สังคมเสื่อมทรามลง?

หรือจริงๆ ผมผิดปกติ(วะ)? ผมไม่รังเกียจถ้าคนทำผิดพลาดได้รับโทษและแก้ไขมาแล้ว แต่..ทำไมพวกเราเพิกเฉย จริงๆ แล้ว "ความดี-ศีลธรรมในชีวิต" เป็นเรื่องที่ควรยึดถือจริงๆ หรือเปล่า? แล้วคนเรามองผลจากการทำชั่วหรือผิดศีลธรรมสั้นเกินไปไหมว่ามันจะก่อผลอะไรตามมาใหญ่กว่านั้น

ผมไม่มั่นใจจริงๆ

คำถามนี้มีหลายมุมครับ สำหรับผม

ขั้นแรกขอตัดประเด็นที่ว่า อะไรคือ ความดี-ชั่ว ออกไปก่อนนะครับ
เอาเป็นว่าเห็นตรงกันไปก่อน

ถ้ามองในมุมส่วนบุคคล ถูกต้องครับ เราควรทำดี รังเกียจความชั่ว

ถ้ามองในมุมของระบบ สังคม เนื่องจากเราไม่สามารถบังคับให้ทุกคนทำดีเหมือนเราได้
เราไม่สามารถเอามาตรฐานของเรา ไปบังคับคนอื่นได้
ระบบปัจจุบัน เป็นระบบพึ่งพาอาศัยกัน มีลำดับขั้น
ถ้าเอาเรือไปขวางน้ำเชี่ยว มีแต่เรือจะแตก
บางคนไม่ได้อยากทำชั่ว แต่ต้องทำเพื่อเอาตัวรอด

ประเด็นคือ ระบบที่ดี จะช่วยกรองให้คนทำความชั่วได้ยากขึ้น ทั้งระบบการป้องกันและปราบปราม ระบบการตรวจสอบ ระบบการถ่วงดุลอำนาจ ระบบยุติธรรม
ทั้งหมดต้องเดินไปอยางเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ

ผมเชื่อในระบบที่ดี จะควบคุมให้คนชั่วทำชั่วได้ยากหรือไม่ทำเลย ได้ครับ

ในโลกนี้เอาจริงๆ ไม่มีใครไม่เคยทำชั่วหรอกครับ แม้แต่คนที่คิดว่าตัวเองดีที่สุดก็เถอะ ผมที่ยึดมั่นในความดีมาตลอดและก็ไม่ได้หวังผลอะไรกับมัน คนยังมองว่าผมไม่ดีเลยเพราะหน้าตาผมมันกวนตีน

เค้าสอนให้คุณทำดี รักษาศีล อยู่ในกรอบกฏหมายเพราะมันปกครอง ดูแลง่ายครับ

เพราะเมื่อเราเข้าไปยุ่งเรื่องของเขา อาจได้กินลูกปืนไง

ผมไม่ใช่คนดีอะ ออกไปทางไม่ดีด้วยซ้ำ อะไรที่ผมเห็นว่ามันผิดแต่ถ้ามันทำให้ผมใช้ชีวิตสะดวก คนรอบข้างสบายผมก็ยินดีทำอะ อย่างค่าน้ำชาตามด่าน เส้นสายในการทำงาน เจ้าเล่ห์ในบางจังหวะ อะไรหลาย ๆ อย่างที่เจอมาแต่เด็กไม่ได้สอนให้ผมเป็นคนดีอะ แต่มันสอนให้ผมเอาตัวรอดให้เป็นมากกว่า

จริงของท่านครับ

แต่ผมเชื่อมั่นว่าผมรักษาความดีและความมีศีลธรรมของตัวเองมาตั้งแต่เด็กจนโต ผมมีโปรไฟล์ที่ดีมาก ไม่ใช่อะไรหรอกครับ ผมกลัว..กลัวว่าวันหนึ่งผมจะกลายเป็นคนชั่วอย่างที่สุดคนหนึ่ง ผมอยากจะเชื่อมั่นว่าในสังคมนี้ คนส่วนใหญ่ยังยึดถือเรื่องนี้อยู่ ขอบคุณครับ

คำถามนี้มีหลายมุมครับ สำหรับผม

ขั้นแรกขอตัดประเด็นที่ว่า อะไรคือ ความดี-ชั่ว ออกไปก่อนนะครับ
เอาเป็นว่าเห็นตรงกันไปก่อน

ถ้ามองในมุมส่วนบุคคล ถูกต้องครับ เราควรทำดี รังเกียจความชั่ว

ถ้ามองในมุมของระบบ สังคม เนื่องจากเราไม่สามารถบังคับให้ทุกคนทำดีเหมือนเราได้
เราไม่สามารถเอามาตรฐานของเรา ไปบังคับคนอื่นได้
ระบบปัจจุบัน เป็นระบบพึ่งพาอาศัยกัน มีลำดับขั้น
ถ้าเอาเรือไปขวางน้ำเชี่ยว มีแต่เรือจะแตก
บางคนไม่ได้อยากทำชั่ว แต่ต้องทำเพื่อเอาตัวรอด

ประเด็นคือ ระบบที่ดี จะช่วยกรองให้คนทำความชั่วได้ยากขึ้น ทั้งระบบการป้องกันและปราบปราม ระบบการตรวจสอบ ระบบการถ่วงดุลอำนาจ ระบบยุติธรรม
ทั้งหมดต้องเดินไปอยางเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ

ผมเชื่อในระบบที่ดี จะควบคุมให้คนชั่วทำชั่วได้ยากหรือไม่ทำเลย ได้ครับ

เพราะประเทศเราคนชั่วมีอำนาจครับ คนเลยไม่อยากยุ่ง

อย่างบิลลี่นั่นไง ตัวอย่างชัดเจนที่สุด ถึงขั้นโดนฆ่าตายเลย

เอาแค่ลูกเมีย พ่อแม่ ดูแลให้ได้ก่อนครับ บางคนดูแลตัวเองยังไม่ได้ กินเหล้ากินเบียร์เมา งานการไม่ทำ เยี่ยวใส่ฝาชักโครกอยู่เลยจะไป ปกป้องประเทศไทย หรือ พิทักษ์โลกแล้ว

ทำดี เพราะ สบายใจ กว่าทำชั่ว

อันนี้ คหสต เพราะผมก็เชื่อว่ามีคนที่สบายใจที่ทำชั่ว และไม่สนใจคนอื่น เช่นกัน

ถ้าคนส่วนใหญ่ยึดในความดียังไงโลกมันก็น่าอยู่กว่ามีแต่คนชั่ว จริงมั้ย

ไม่ต้องสนคนอื่นว่าเขาดีชั่ว เอาแค่เรา ทำดีให้ได้ก่อน ซึ่งบางเหตุการณ์ ก็ดีได้ไม่สุด เหมือนกัน แต่พยายามไว้ก่อนแหละ

เราควรรังเกียจคนทำชั่วครับ นี่คือ อุดมคติเลยนะ
แต่ความเป็นจริง มันมีรายละเอียดมากกว่านั้น
ไม่ใช่ว่า ทุกคนต้องการสังคมอุดมคติเหมือนกัน
..
ในศาสนาผม มีตัวบท บอกชัดเจนว่า ..
"ถ้าเจอคนที่ทำผิดให้ห้ามปราม ด้วยการกระทำ
ถ้าทำไม่ได้ ให้ใช้วาจา ถ้ายังทำไม่ได้ ให้ใช้ใจ"
..
ถ้าตีความตัวบทนี้ ก็เม้คเซ้นนะ สำหรับผม
ควรมีการห้ามปรามในแต่ละระดับ เท่าที่สามารถทำได้
ถ้าทำไม่ได้สุดๆ ให้ใช้ใจ นั่นหมายถึง อย่างน้อยๆ ตัวเรารู้ดีว่า
มันเป็นสิ่งที่ผิด ถึงแม้เราจะห้ามคนอื่นไม่ได้ แต่ก็รู้และห้ามตัวเองได้
..
ตีความอีกแง่นึง คือ ตัวบทมีช้อยส์ให้ทั้ง 3 ระดับขนาดนี้
นั่นหมายถึง บอกเป็นนัยไว้แล้วว่า สิ่งชั่วร้ายบนโลกนี้
ไม่ได้ หมายความว่า จะยับยั้งได้ทั้งหมด อย่างน้อยก็ยับยั้งตัวเอง
..
แต่ก็นั่นแหละ ผมก็ไม่คิดว่า ทุกคนบนโลก จะตระหนักอะไรแบบนี้
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มีผลประโยชน์เข้ามาเกี่ยวข้อง
นำไปสู่กระบวนการคิดในเรื่องของ ส่วนได้-ส่วนเสีย
..
และหลายๆ ครั้ง เมื่อพิจารณาส่วนได้-ส่วนเสียแล้ว
เรา (ผมเองด้วย) เลือกที่จะทำสิ่งชั่วร้าย เพื่อให้ได้มาซื้งอะไรบางอย่าง
เพราะมองว่า สิ่งชั่วร้ายนั้น มันเล็กน้อย เมื่อเทียบกับสิ่งที่จะได้รับ

ถ้าให้ตอบ ผมก็จะตอบว่า คิดดี ทำดี ไม่เบียดเบียนหรือทำให้ใครลำบาก มันก็โอเคแล้วนะ

ถึงแม้จะมีคนมองว่าเห็นแก่ตัวหรืออะไรก็ตามแต่ อย่างน้อยเราก็ไม่ได้ไปทำให้ใครเดือดร้อนนี่

คนดีที่เห็นแก่ตัว เค้าไม่ได้คดโกงผู้อื่นหรอก ต้องถามกลับว่าผู้อื่นต้องการหาผลประโยชน์จากเค้าหรือเปล่า??

ส่วนการทำดีทำชั่วนั้น ผมว่ามันแล้วแต่มุมมองคนเลยนะ ชั่วเค้า เราอาจจะเฉยๆก็ได้ ดีของเราอาจจะเฉยๆของเค้าก็ได้

อยู่ที่มุมมองและการวางตัวของผู้กระทำไง

ในศาสนาผม มีตัวบท บอกชัดเจนว่า ..
"ถ้าเจอคนที่ทำผิดให้ห้ามปราม ด้วยการกระทำ
ถ้าทำไม่ได้ ให้ใช้วาจา ถ้ายังทำไม่ได้ ให้ใช้ใจ"

ผมชอบข้อความนี้มาก และ..ทำทุกข้อแล้ว (ฮา) ก็พยายามปล่อยวางไม่ยุ่ง แต่..คนมันเป็นแบบนั้น ผมก็เลยรังเกียจ

อีกข้อ "อย่างน้อยก็ยับยั้งตัวเอง" อันนถูกต้องเลย พอเห็นสังคมมันเป็นแบบนี้ผมพยายามจะไม่ไหลตามมันไป ผมกลัวว่าด้วยงานผม ถ้าชั่วอาจสร้างความเสียหายกว่าคนทั่วไปได้

แค่เรามั่นใจว่าตัวเราเองทำดีและเป็นคนดีก็พอแล้วครับ อีกอย่างเราไม่สามารถไปบังคับใครได้ ส่วนการเพิกเฉยหรือการไม่ยุ่งเกี่ยวกับพวกคนทำไม่ดี ไม่ได้ผิดแต่อย่างใดเพราะถ้าหากเราเอาตัวไปข้องเกี่ยวแล้วผลที่ตามมามันอาจจะไม่คุ้มกัน คนเราสมัยนี้ภูมิคุ้มกันมันต่ำลง

เอาจริงใครสอนให้คนเป็นคนเลวครับ

ไม่เกี่ยวกับปกครองดูแลง่าย ถ้ามีคนดีเยอะ สังคมก็ดี ทำดี รักษาศีลมันแย่?

ผมขอเป็นกำลังใจให้นะครับ (และทุกคนที่ยึดในความดี)
ผมเอง ก็สับสน น้อยใจ และเสียใจมามาก
..
ขอยกตัวอย่างเรื่อง การขอเบิกโอทีนะครับ
เพื่อนร่วมงานบางคน เลือกที่จะเบิกโอทีแบบผิดๆ (แบบไม่บริสุทธิ์อ่ะ)
ซึ่งทำให้เขาได้มาซึ่งผลตอบแทน เขาก็แฮปปี้
..
แต่ผมไม่กล้าอ่ะครับ รู้สึกผิดในตัวเอง
และกลัวว่า ในอนาคต ผมต้องเจอกับอะไรที่ต้องจ่ายคืน
แต่ก็มีอีกนั่นแหละ คนที่ไม่เชื่อเวรกรรม หรือ อะไรทำนองนี้
เพราะมันพิสูจน์กันไม่ได้ ยิ่งมองด้วยมุมมองที่ต่างกัน
..
อันนี้ที่จริงในศาสตร์ที่ผมเรียนมา ก็บอกว่า "โลกนี้ไม่มีอะไรฟรี"
เป็น Principle ที่ติดหูเลยแหละ แต่อย่างที่บอก มันพิสูจน์ไม่ได้ หรือยากในบางเรื่อง
..
เพื่อนบางคน เล่นพนัน แล้วพอได้มาโม้ผมนู้นนี่
เราก็อยากเล่นบ้าง เพราะอยากได้บ้าง แต่พอมาคิดเรื่องที่ยึดถืออะไรแบบนี้
อย่างน้อยๆ ถึง เราจะไม่ได้ เราก็ไม่เสีย ระงับตัวเองไปเจอความเสี่ยง
กระทั่งเพื่อนเสีย เป็นหนี้ กระวนกระวาย เดือดร้อน
แต่สิ่งนั้น มันไม่เกิดกับเรา ก็รู้สึกว่า ยึดถือไป ก็ไม่ใช่ว่า จะแย่นะ