ไอ้ปุ่มที่ดีเจเค้าบิดๆกันเนี่ย เค้าบิดกันไปทำไม?
ภายใต้แสงเลเซอร์ที่สาดส่อง ภายใต้สปอตไลท์ที่พร้อมใจกันกระพริบ ทุกครั้งที่เสียงซินธิไซเซอร์ค่อยๆดังขึ้นมาพร้อมกับเสียงกลองรัวกระหึ่ม ทุกคนในงานคอนเสิร์ต EDM รับรู้แล้วว่าท่อน drop ที่พวกเขารอคอยอยู่กำลังจะมา โอ้วววว… ใช่เลย… เรารอเวลานี้มานานแล้ว และ มาแล้วโว้ยยย – ตูมมมม!!! – คนดูทั้งฟลอร์กระโดดโลดเต้นไปพร้อมๆกันที่ดีเจกางแขนออก กวักมือเร้าอารมณ์คนดูให้พุ่งถึงขีดสุด – ผมก็เกิดความสงสัยขึ้นมาทันทีว่า เฮ้ย เดี๋ยวนะ ตกลงที่พี่ดีเจกางแขนเนี่ย เค้าไม่ต้องเล่นอะไรเลยเหรอ? หรือเวลาที่เค้าเอามือไปจับๆ หมุนๆ ที่เครื่องเนี่ย เค้าปรับอะไรอยู่วะ? เค้าแค่มายืนๆ แล้วก็กดเพลย์เหมือนเราเปิดเพลงจาก iTune งั้นเหรอ? ทุกอย่างลิปซิงค์หมดเลย หรือว่า เค้ากำลังเลือกเพลงเพื่อเปิดสดๆอยู่ ณ เวลานั้น?
และนั่นก็คือที่มาของเรื่องราวในคราวนี้ – ว่าไอ้อุปกรณ์ที่ดีเจใช้เล่นคอนเสิร์ตสดๆเนี่ย มันทำอะไรยังไงได้บ้าง
ก่อนที่จะลงลึกในรายละเอียด เรามาทราบถึงลักษณะงานคร่าวๆของดีเจกันก่อน DJ ย่อมาจากคำว่า Disc Jockey หรือคนควบ(คุม)แผ่นเสียง เลือกเพลง ตัดต่อท่วงทำนอง ผสมเพลง 2 เพลงเข้าด้วยกัน เพื่อให้ฟลอร์เต้นรำดำเนินต่อไปอย่างไม่บกพร่องทั้งจังหวะและอารมณ์
โดยเพื่อความกระชับเราจะไม่พูดถึงบทบาทเหล่านี้ของดีเจ
1. ดีเจคลื่นวิทยุ : มีหน้าที่เลือกเพลง พูดเข้าเพลง รับสายขอเพลงจากทางบ้าน และ รวมถึงเล่นเกมแจกรางวัล – ระบบงานวิทยุจะเป็นอีกแบบ
2. โปรดิวซ์เซอร์ : ก็คือดีเจเปิดเพลง แล้วผันตัวเองมาทำเพลงอิเล็กทรอนิกส์นั่นแหละ อยู่ในสตูดิโอ หรือ หน้าจอ MacBook เพื่อสร้างซิงเกิ้ลใหม่มาไต่ชาร์ตบิลบอร์ด
แล้วการจะผสมเพลง 2 เพลง (หรือมากกว่านั้น) จะต้องทำอย่างไรบ้าง? // ง่ายที่สุดก็อาจจะต่อแบบ iTune คือ เอาเสียงเพลงที่กำลังจะจบลง แล้วเอาเสียงเพลงใหม่ค่อยๆดังขึ้น ยากขึ้นมาหน่อยดีเจก็จะปรับความเร็วของเพลงให้เท่ากัน จัดจังหวะหนึ่งให้ตรงกันพอดี แล้วกดเพลย์ให้ตรงกันเนียนๆจบปุ๊บต่อปั๊บอารมณ์ไม่ค้าง ยากกว่านั้นอีก ก็อาจจะค่อยๆตัดย่านเสียงทุ้มเพลงเก่าออก ใส่ย่านเสียงทุ้มเพลงใหม่เข้าไป เปิดคู่กันไป แล้วค่อยๆดันเพลงใหม่ให้ดังขึ้นมา ก็จะเรียบเนียนไปจนคนฟังไม่รู้สึกเลยว่า อ้าว… นี่เพลงใหม่แล้วเหรอ? ซึ่งทั้งหมดที่ว่ามามันจะเกี่ยวข้องกับปุ่มต่างๆบน Mixer ที่ดีเจหมุนๆกันเนี่ยแหละ
เข้าเรื่องได้เสียที องค์ประกอบหลักๆที่สุดที่เหล่าดีเจใช้เปิดเพลงเนี่ย มันก็จะมีอยู่สองส่วน
1. เครื่องผสมเสียง หรือ Mixer (ไม่ใช่ น้ำเปล่า โซดา น้ำอัดลม ไม่ใช่แบบนั้น) ซึ่งก็มีหน้าที่ผสมเพลงที่เปิดจาก…
2. เครื่องเล่นเพลง หรือ CDJ อย่างน้อย 2 เครื่อง ซึ่งอาจจะเป็นเครื่องเล่นแผ่นเสียง เครื่องเล่น MP3 iPod iPhone ก็ได้ในบางครั้ง
ซึ่งปุ่มปริมาณมากมายมหาศาลต่างๆก็มีหน้าที่ของมันดังนี้
Mixer
ตัวอย่างที่เอามาให้ดูเป็นรุ่นยอดฮิตสุดทันสมัยของ Pioneer ต่อเครื่องเล่นเพลงได้พร้อมกัน 4 ตัว ซึ่งปุ่มต่างๆก็มีหน้าที่ประมาณนี้
1. Input : ไว้เลือกว่าจะรับสัญญาณเพลงเข้าจากทางไหน CD, Vinyl, ต่อสายตรง
2. Trim หรือ ความดังขาเข้าของเพลง : คุณเคยประสบปัญหานี้หรือไม่? เปิดเพลงฟังอยู่เพลงนึงเบา อีกเพลงดังลำโพงแทบแตก ปุ่ม gain มีไว้เพื่อแก้ปัญหานี้
3. EQ หรือ ความดังของแต่ละย่านเสียง ทุ้ม-กลาง-แหลม : คุณเคยประสบปัญหานี้หรือไม่? เปิดเพลงฟังอยู่เพลงนึงเบสเบา กระเดื่องเบา แต่มาอีกเพลง เบสดังไปถึงบ้านหลังข้างๆ EQ มีไว้แก้ปัญหานี้ และรวมถึงเอาไว้ตัดต่อเสียงของสองเพลงให้เข้ากันได้ เช่น เอาร้องจากเพลงนึง (เสียงกลาง) มาผสมกับเสียงเบสจากอีกเพลง (เสียงทุ้ม) แล้วเล่นไปพร้อมๆกัน
4. Color : ไว้บิดเพื่อใส่เอฟเฟคประกอบเพลงที่กำลังเล่น ปุ่มนี้มักจะโดนบิดอยู่บ่อยๆเพื่อสร้างความเฟี้ยวฟ้าวเร้าใจให้กับมวลชน
5. CUE : อันนี้ปุ่มไม้ตายสำหรับเหล่าดีเจ มันคือปุ่มที่เอาไว้้ลือกฟังเสียงเพลงต่อไปที่กำลังจะเล่น ดีเจฟังคนเดียว คนดูไม่ได้ยิน จะได้เห็นภาพว่า เอ๊ะ เพลงที่กำลังจะเปิดนี่มันพอดีกันหรือยัง เร็วไปไหม ช้าไปไหม ดัง-เบาได้หรือยัง ใครที่สงสัยว่าดีเจเค้าฟังอะไรกันในหูฟัง ก็ดูได้จากปุ่มนี้เนี่ยแหละ
6. Channel Fader หรือ ระดับความดังขาออกของเพลง : คล้ายๆกับ gain แต่มันคือความดังของเพลงหลังจากผ่าน EQ สุดท้ายก่อนที่จะส่งไปลำโพงให้คนได้ฟังกัน
7. Cross-Fader : เอาไว้ลดเสียงของเพลงนึง พร้อมๆกับค่อยๆเพิ่มเสียงของอีกเพลงขึ้นมา เราจะเห็นดีเจที่สแครชเพลงเก่งๆขยุกขยิกกันที่ปุ่มนี้รัวๆเพื่อตัดสลับเพลงทั้งสองเพลงไปๆมาๆ
8. Effect : เอาไว้ทำเสียงเฟี้ยวฟ้าว เสียงสะท้อน เสียงกระตุก และเสียงประกอบต่างๆนานาที่เราคุ้นเคย
9. Mic: เอาไว้พูดบิ้วด์คน คงไม่ต้องอธิบายอะไรมากมาย เอ้วววว “พุท ยัว แฮนด์ ซับ พุท ยัว ฟักกลิ้ง แฮนด์ ซับ”
10. Phone: รูเสียบหูฟัง และความปุ่มดังของเพลงในหูฟัง
11. และอื่นๆ ปุ่มปลีกย่อย ส่วนมากก็ปรับครั้งเดียวก่อนเล่น
CDJ หรือ เครื่องเล่นเพลงนั่นแหละ
อันนี้ก็เป็น CDJ รุ่นยอดฮิตจาก Pioneer เช่นกัน สามารถเล่นเพลงจากซีดี, USB flash drive, หรือ SD Card ก็ยังได้
1. Jog Wheel หรือ แผ่นจานบิน: เป็นถาดกลมๆมีไฟหมุนวนเพื่อจำลองให้ดีเจรู้สึกเหมือนมีแผ่นไวนิลหรือซีดีกำลังหมุนอยู่ หน้าที่ของมันก็ไว้เลื่อนเพลงไปกลับ ขยับยึกๆให้แม่นยำ เพื่อที่เวลากดเพลย์แล้วเป็นจังหวะหนึ่งพอดิบพอดีกับอีกเพลงที่เปิดอยู่ รวมถึงเอาไปดึงความเร็วความช้าได้นิดๆหน่อยๆเพื่อช่วยให้จังหวะที่หนึ่งของทั้งสองเพลงมันมาพร้อมๆกัน อ๋อ บริเวณนี้คือส่วนที่คนอยากมาลองไถเล่นทำท่าทางถูแผ่น selfie ลง IG กันบ่อยที่สุด ซึ่งไอ้การถูแผ่น ขวับๆๆ เค้าก็ทำกันตรงนี้เนี่ยแหละ
2. Tempo Fader: เอาไว้เพิ่มหรือลดความเร็วของเพลง เหมือนที่บอกไว้ตั้งแต่แรก ก็เพื่อให้เพลงสองเพลงเร็วเท่ากัน และฟังเหมือนเป็นเพลงเดียวกัน
3. Track search / Search : ไว้เลือกเพลง เพราะซีดีแผ่นนึง มีหลายเพลง และก็เอาไว้กรอไปข้างหน้า กรอกลับ จบนะ
4. CUE: เอาไว้ลองฟัง และ mark จุดในเพลง เพื่อบอกให้เครื่องรู้ว่า เนี่ย ถ้าเรากดเพลย์แล้ว มันจะเริ่มจากตรงนี้
5. PLAY: คงไม่ต้องอธิบาย
6. Loop: ฟังก์ชั่นยอดฮิตอีกอัน เอาไว้เล่นท่อนที่ต้องการในเพลงให้วนซ้ำไปเรื่อยๆ เช่น สมมตินักร้องร้องว่า “อา” และเราเลือกส่วนนี้ไว้ มันก็จะเล่น “อา – อา – อา – อา – อา” วนไปเรื่อยๆ
7. หน้าจอ: แสดงรายละเอียดของเพลงทั่วไป จะว่าไปก็คล้ายๆหน้าจอเวลาฟังเพลงใน iPhone นั่นแหละ เอาไว้เลือกเพลง บอกชื่อเพลง บอกชื่อศิลปิน อัลบั้ม เพลงยาวกี่นาที เหลืออีกกี่นาทีถึงจะจบ ความเร็วของเพลง บลา บลา บลา…
8. และอื่นๆ ปุ่มปลีกย่อย เช่น ปุ่มปรับความหนืด Jog Wheel ช่องเสียบ USB flash drive, ปุ่มกดเอาแผ่นซีดีออก ปุ่มเพลงแบบย้อนกลับ
เรียบร้อย กับคำอธิบายคร่าวๆวิชา DJ 101 สำหรับคนที่อยากรู้ว่าไอ้ท่าทางเด็ดยอดหญ้าแบบที่เหล่าดีเจชอบทำกันมันทำไปทำไม มันก็เพื่อต่อเพลงนั้น คิวเพลงนี้ ตัดย่านทุ้ม คุมย่านแหลม เอาท่อนนี้มาประกบ ใส่เอฟเฟคต์ เพื่อให้คนดูทุกคน ณ ที่ตรงนั้นสนุกไปพร้อมๆกัน ประมาณนั้น ส่วนไอ้ท่ากางแขน ก็ทำได้ในยามว่างหลังจากต่อเพลงเสร็จเรียบร้อยแล้ว เพื่อให้โชว์สมบูรณ์ทั้งภาพและเสียงนั่นเอง
billboard-thailand
หายงงกันยัง เวลามันบิดๆๆเล่นกัน
: 0 ใบ
: 0 ใบ
My Locker
