ตรงตัว 中原 Zhōng yuán ตัวแรกแปลว่า "กลาง" ตัวหลังคือ "พื้นราบ" แปลสวย ๆ ว่า "ที่ราบภาคกลาง" แต่จริง ๆ มันอยู่ทางตอนเหนือของจีนในปัจจุบัน
.
เพราะในอดีตตรงนี้คือจุดเริ่มต้นของอารยธรรมจีน ดินแดนทางตอนใต้ยังเป็นป่าเป็นดงกันอยู่ เพราะฉะนั้นจะเข้าใจว่ามันคือที่ราบภาคกลางก็ถูกแล้ว
.
ที่สำคัญคือตั้งอยู่ในเขตลุ่มแม่น้ำ "ฮวงโห" หรือสำเนียงจีนกลางเรียกว่า "หวงเหอ" 黄河
Huáng hé ก็คือ "แม่น้ำเหลือง" ที่มีคนแปลเป็นภาษาไทย
.
เป็นเขตเพาะปลูกสำคัญในสังคมกสิกรรมแบบดั้งเดิมของชาวจีน ที่ทุกชนเผ่าในอดีตหมายปอง และต่างต้องการยกทัพมายึดครองให้ได้ เพราะมันหมายถึงความกินดีอยู่ดีของเผ่าพันธุ์

เป็นพื้นที่อุดมสมบูรณ์อย่างยิ่ง จึงไม่แปลกใจที่ตลอดประวัติศาสตร์หลายพันปีของจีน มีฮ่องเต้และอ๋องถึง 300 กว่าพระองค์ ใน 20 กว่าราชวงศ์ ตั้งราชธานีในอาณาเขตจงหยวน
.
ในยุคโบราณพื้นที่นอกจงหยวน ถือว่าเป็นบ้านนอก, บ้านป่าเมืองเถื่อน, ที่อยู่อาศัยของคนต่างเผ่าพันธุ์ แต่ในปัจจุบันการแบ่งพื้นที่ประเทศ เป็นไปตามรูปแบบ "รัฐชาติ" แบบตะวันตก











เนื่องด้วยชาวจีนฮากกา มีต้นกำเนิดดั้งเดิมมาจากที่ราบภาคกลางของจีนในยุคโบราณ หรือที่คอหนังกำลังภายในได้ยินบ่อย ๆ ว่า "จงหยวน" 中原 หรือแถว ๆ มณฑลเหอหนานของจีนในปัจจุบัน
.
พูดง่าย ๆ คือชาวฮากกาถือเป็นชนชาวฮั่น (เผ่าพันธุ์ส่วนใหญ่ของจีน) ที่เก่าแก่ แม้แต่ภาษาพูดของพวกเขา นักภาษาศาสตร์ยังระบุว่ามีการออกเสียงใกล้เคียงกับภาษาฮั่นในยุคโบราณเป็นอย่างยิ่ง
.
พวกเขาไม่ใช่ชนเผ่า ไม่ใช่ชนกลุ่มน้อย แต่เป็นคนฮั่น เหมือนกับประชากรส่วนใหญ่ของจีนในปัจจุบัน เพียงแต่มีประวัติศาสตร์ที่พิเศษ นั่นคือเรื่องของการอพยพลงใต้หลายวาระตลอดระยะเวลาพันกว่าปีที่ผ่านมา
.
จากบันทึกระบุว่า การอพยพลงใต้ของชาวฮากกา 5 ครั้ง ครั้งแรกเกิดขึ้นในสมัยปลายราชวงศ์จิ้น หรือราวปี ค.ศ. 311
.
ในตอนนั้นชนเผ่านอกด่านอย่าง "ซงหนู" ได้บุกทะลวงผ่านด่านกำแพงเมืองจีนเข้ามาถึงเมืองหลวงของอาณาจักรคือ "ลั่วหยาง" ส่งผลให้ประชาชนชาวฮั่น (ชาวจีน) ส่วนหนึ่งต้องอพยพครอบครัวลงใต้ เพื่อหนีภัยสงคราม
.
ข้ามแม่น้ำแยงซีเกียงทางตอนกลาง และไปให้ไกลจากความขัดแย้งให้มากที่สุด จนมาถึงพื้นที่ทางฝั่งตะวันออกเฉียงใต้ของจีนในปัจจุบัน แถวมณฑลเจียงซี, ฝูเจี้ยน (ฮกเกี้ยน) และกวางตุ้ง
.
ความจริงแล้วไม่ใช่แค่ชาวจีนกลุ่มนี้เท่านั้นที่อพยพลงใต้ เพียงแต่กลุ่มอื่นได้หลอมรวมกลายเป็นส่วนหนึ่งของชุมชนใหม่ ถูกเรียกว่าเป็นคนแต้จิ๋ว, คนไหหลำ, คนฮกเกี้ยน ตามถิ่นที่อยู่ใหม่
.
แต่กลุ่มชาวฮากกามีความพิเศษ คือการรักษาภาษาพูดและวัฒนธรรมประเพณีดั้งเดิมของตนเอาไว้ ประกอบกับราชสำนักในยุคต่อมา มีการจัดทำทะเบียนราษฎร์ ด้วยการแบ่งแยกกลุ่มคนจีน จากช่วงปีในการอพยพลงมา ใครมาก่อนถือว่าเป็น "เจ้าบ้าน" ที่เรียกว่า "จู่" 主 Zhǔ










เมื่อเราพูดถึง “ชาวแต้จิ๋ว” 潮州人 Cháo zhōu rén (จีนกลาง : เฉาโจวเหริน) หลายคนจะจดจำในฐานะกลุ่มคนจีนที่มีวัฒนธรรมเฉพาะตัว
.
พูดภาษาที่ไพเราะมีทำนอง รักษาขนบธรรมเนียมเก่าแก่ และมีบทบาทสำคัญทั้งในจีนและโพ้นทะเล
.
ปัจจุบันพวกเขาคือ “คนจีนใต้”
.
แต่หากย้อนกลับไปไกลกว่านั้น บรรพบุรุษของชาวแต้จิ๋ว และอีกหลายกลุ่มจีนภาษา แท้จริงแล้วไม่ได้เกิดในแต้จิ๋ว หากมาจาก “ทางเหนือ”
.
บรรพชนของคนแต้จิ๋วเป็นคนเหนือมาก่อน
.
รากเหง้าจากลุ่มแม่น้ำฮวงโห
.
คำว่า “คนเหนือ” ในที่นี้หมายถึงผู้คนในเขตลุ่มแม่น้ำฮวงโห 黄河 Huáng hé หรือจีนตอนเหนือ
.
ซึ่งเป็นศูนย์กลางอารยธรรมจีนเผ่าฮั่นมาแต่โบราณ
.
การอพยพของพวกเขาลงสู่ตอนใต้ไม่ใช่เหตุการณ์เดียว หากเกิดขึ้นเป็นระลอก ๆ ตลอดหลายร้อยปี
.
อันมีสาเหตุมาจากสงคราม การรุกราน จากชนเผ่า และความวุ่นวายทางการเมือง
.
ระลอกแรก คือ “ขุนนางลี้ภัย”

ทำให้ราชสำนักและผู้คนจำนวนมากต้องอพยพข้ามแม่น้ำแยงซีลงสู่ใต้ เรียกปรากฏการณ์นี้ว่า…
.
衣冠南渡
Yī guān nán dù
(อี-กวาน-หนาน-ตู้)
.
“(ขุนนาง) หอบหมวกเสือผ้าหนีลงใต้”
.
การเคลื่อนย้ายครั้งนั้นมิใช่เพียงการหนีภัย แต่ยังนำวัฒนธรรมฮั่น ความรู้และเทคโนโลยีจากภาคเหนือมาสู่ดินแดนภาคใต้ของจีน

ระลอกสาม เป็นการอพยพครั้งใหญ่ที่สุดเกิดขึ้นอีกครั้งในสมัยราชวงศ์ซ่ง (ค.ศ. 960–1279)
.
โดยเฉพาะหลังจากอาณาจักรซ่งเหนือพ่ายแก่ชนเผ่า “จิน” 金 Jīn (คนไทยเรียก “กิมก๊ก“ ในปี 1127
.
ราชสำนักต้องหนีลงใต้ตั้งเมืองหลวงใหม่ที่หังโจว 杭州 และผู้คนจำนวนมากอพยพติดตามไปยังมณฑลฝูเจี้ยน (ฮกเกี้ยน) และกวางตุ้ง
.
แต้จิ๋ว ซึ่งอยู่ในเขตชายฝั่งตะวันออกของกวางตุ้ง จึงกลายเป็นหนึ่งในจุดหมายปลายทางของผู้อพยพเหล่านั้น
.
พื้นที่แถบแต้จิ๋วเดิมเป็นถิ่นของชนพื้นเมืองกลุ่ม “ไป่เยว่” 百越 Bǎi yuè
.
ผู้มีวัฒนธรรมและภาษาต่างจากชาวฮั่น
.
การที่ชาวฮั่นจากเหนือเข้ามาตั้งถิ่นฐานจึงก่อให้เกิดการผสมผสานทั้งในเชิงภาษา ประเพณี และความเชื่อ
.
ชาวฮั่นนำความรู้และระบบสังคมแบบเหนือมาเผยแพร่ ขณะที่ชาวเยว่ก็มอบวิถีชีวิตที่สอดคล้องกับธรรมชาติให้แก่ผู้มาใหม่
.
ผ่านการหลอมรวมยาวนานหลายศตวรรษ กลายเป็นอัตลักษณ์ใหม่ที่เรียกว่า “ชาวแต้จิ๋ว”

















เผลอๆ วัฒนธรรมจีนดั้งเดิมฮั่นแท้ๆ โบราณเลย จะหาดูได้ดีที่สุดคือประเทศไทยนี้ละ ไม่ต้องไปถึงไต้หวันก็ได้ ส่วนหลายคนบอกว่า ไปที่จีนก็ไม่เห็นมีชาวจีนไม่กินเนื้อวัวเห็นกินกันแหลก แต่เพราะถูก เหมา เจ๋อตุง ปฏิวัติวัฒนธรรมไป ทำให้ความเชื่อเรื่องเจ้าแม่กวมอิมนั้นลดความเข้มข้นไป ถ้ามีการเข้าทรงเจ้าก็ผิดกฎหมายแล้ว ส่วนจีนที่ปักกิ่งนั้น เป็นเชื้อผสมไปทั้งนั้น แต่พวกชนกลุ่มน้อยเมื่อเข้ามาจีน ก็ถูกกลืนด้วยวัฒนธรรมฮั่นไป ไม่ว่าจะ แมนจู ซ่งหนู มองโกล ม้ง จ้วง ไท ว้า ฯลฯ

ที่ราบจงหยวนคือต้นกำเนิดอารยธรรมจีน ตั้งอยู่บนลุ่มแม่น้ำฮวงโห(แม่น้ำเหลือง) หรือที่ตั้งมณฑลเหอหนานปัจจุบัน หรือที่ราบตรงกลาง ทำให้ชาวฮั่นเชื่อว่า พื้นที่ตัวเองอาศัยอยู่นั้นคือ ตรงกลางของโลก แต่ที่ราบจงหยวนในอดีตก็ไม่ได้มีแค่ จีนฮากกา(จีนแคะ) หรือจีนแต้จิ๋ว

แต่วัฒนธรรมจีนจะเข้ากับศาสนาได้ดีที่สุดก็เป็นศาสนาพุทธนี้ละ จะพุทธมหายานหรือพุทธเถรวาท ก็เข้ากันได้ ทำให้ประเทศไทยนั้น ถึงแม้จะมีปัญหากับชาวจีนที่อพยพมาบ้าง แต่ก็หล่อหลวมได้ดี โดย จอมพล ป ที่ก็เสี่ยงมีปัญหาระเบิดเชื้อชาติเหมือนกัน แต่ก็สำเร็จได้ในประเทศเรา

ในอดีตชาวจีนเป็นกลุ่มเรียบร้อยนะเหมือนชาวญี่ปุ่น ดูชาวไทยเชื้อสายจีน หรือ ไต้หวันก็ได้ แต่การปฏิวัติวัฒนธรรมของเหมา เจ๋อตุง ทำให้ชาวจีนที่เรียบร้อยกลายเป็นคนดูไม่เรียบร้อย ชาวจีนในมาเลเซียก็ไม่ได้ก่อปัญหาอะไร ที่อยู่ในมาเลเซียมายาวนาน แต่พวกจีนที่เกิดและโตในยุคคอมมิวนิสต์นั้น กลับกล้ามีปัญหากับเจ้าของประเทศทั้งในไทยกับแขกอย่างมาเลเซีย

แต่ด้วยปัญหาการเจอชนกลุ่มน้อย หรือชาวฮั่นมองว่า เป็นพวกป่าเถื่อน นอกกำแพงจีนนั้น เช่นคอยดักปล้นทรัพย์สินมีค่าทางเส้นทางสายไหม รวมทั้งปัญหารุกรานของชนกลุ่มน้อย ทำให้ชาวจีนฮากกา แต้จิ๋วอพยพกันหนีลงใต้ รวมทั้งเมื่อการค้าทางทะเลเป็นยุคใหม่ ทำให้ แห่กันอพยพลงใต้กัน

น่าสนใจประเด็นไม่โดนปฎิรูปวัฒนธรรม
นี่ละ ชอบมีคนพูดว่าจีนในจีนไม่เห็นจะไม่กินเนื้อวัว
ในไทยทำไมมากินเจ อันนี้น่าสนใจเลยที่ว่าไม่โดนเหมากวาดล้าง
เพราะย้ายกันมาไทยก่อน

ผิดหวังมากเลยฮว๊าฟฟฟฟฟฟฟฟ

เรื่องจีนไม่กินเนื้อวัว โคตรจะเฟคนิว หลักฐานคือร้านก๋วยเตี๋ยวเนื้ออออ คนจีนและเครื่องเทศจีนทั้งนั้น

ส่วนคนไทยเชื้อสายจีนที่ไม่กินเนื้อวัวมันก็เพิ่งเป็นมาเมื่อไม่กี่สิบปีนี่เองไม่ใช่เหรอ เพราะว่าละครเจ้าแม่กวนอิมมันฮิตตตต

ประวัติศาสตร์ที่เพิ่งสร้างกันทั้งนั้น

เมืองจีนมีประวัติศาสตร์สี่พันปี แต่พวกคอมมิวนิสต์มีอำนาจไม่ถึงร้อยปี ยังทำให้นิสัยและวัฒนธรรมเปลี่ยนจากหน้ามือเป็นหลังเท้าได้ ไม่อยากจะคิดว่าความเป็นจริงกับตำรามันจะต่างกันมากขนาดไหน

เรื่องไม่กินเจ กินเนื้อวัว เพราะโดนปฏิวัติวัฒนธรรม ผมว่าเป็นเหตุผลที่ค่อนข้างเลื่อนลอย

คนเชื้อสายจีนใน ไต้หวัน ฮ่องกง ก็ไม่ได้กินเจ งดกินเนื้อวัวแบบไทยนะ

มันเป็นค่านิยมเฉพาะของคนจีนกลุ่มนึงมากกว่า ที่ดันมาแพร่หลายในไทย

จีนเป็นประเทศใหญ่มาก ประชากรเยอะ ชาวฮั่นแต่ละพื้นที่ก็ไม่ได้นับถือเจ้าแม่กวนอิมหมด อาเหล่ากงผมก็ไม่กินตั้งแต่อยู่จีนแล้วละ แต่นับถือเจ้าแม่กวนอิมไม่ได้ไม่กินเนื้อทุกคน พี่ชายอาม่าผม ทันตอนอยู่จีน ก็ไม่กินเนื้อวัวอยู่แล้ว รวมทั้งญาติมิตรสหาย เพื่อนใกล้เคียง ที่มาจากจีนก็ไม่กินเนื้อกัน โดยเฉพาะ คนรุ่นอาเหล่ากง อาเหล่าม่า จะเฟคนิวส์ไหม ถ้าเฟคนิวส์ ผมว่าบรรพบุรุษผมโกหกผมแล้วละ หรือผมฟังอาเหล่ากงพูดไม่รู้เรื่อง เพราะแกพูดไทยไม่ได้ เวลาอาม่าผมคุยกับอาเหล่ากง(พ่ออาม่า) ก็พูดแต่จีน หันมาพูดกับลุงผมต้องแปลเป็นไทยอีกที อาม่าผมก็ไม่กินเนื้อวัวเลยนะ

จีนก็พึ่งจะเลิกสูบฝิ่นไม่ถึง 100 ปียังเลิกได้ ระบบเจ้าพ่อ อั้งยี่ แทบไม่มีในจีนแผ่นดินใหญ่

ที่ภูเก็ตกินเจ ม้าทรงเจาะแก้ม เป็นจีนฮกเกี้ยน ในขณะที่เยาวราช เป็นแต้จิ๋ว ไม่มีเจาะแก้ม แล้วม้าทรงไม่ได้พึ่งมามี ตอนอยู่ไทยแน่ๆละ ชาวไทยไม่ได้มีวัฒนธรรมแบบนี้ แต่ปัจจุบันในจีนไม่มีแล้ว แต่สิ่งที่ชาวไทยเชื้อจีนเริ่มทำในไทยคือ นับถือศาสนาพุทธนิกายเถรวาทตามคนไทย

คอมมิวนิสต์อยู่ไม่ถึง 100 ปี ก็มีการปฏิรูปที่ดิน ก็เกิดขึ้น จนทุกวันนี้ที่ดินเป็นของรัฐไป คนจีนในไทยจากมีเงินสกุลยุคสาธารณรัฐจีน ไร้ค่าทันที พอคอมมิวนิสต์ขึ้นมา เป็นกระดาษ จากคนเก่าคนแก่เล่ามา จากมีเงินจนทันที

ชาวจีนที่อพยพมาไทย ส่วนใหญ่มาจาก จีนตอนใต้ ริมชายฝั่งทะเล ส่วนจีนที่เป็นอิสลามอยู่ภาคเหนือไทย เป็นจีนยูนนาน วัฒนธรรมยังแตกต่างกัน ไม่ค่อยมีจีนตอนเหนือ ที่ตั้งกรุงปักกิ่งมาอพยพกัน

ชาวไทยภาคกลางกับชาวไทยอีสานตอนใต้ วัฒนธรรมก็ต่างกันละ บางทีจีนแค่จีนแต้จิ๋วยังคุยกับจีนแมนดารินยังไม่รู้เรื่องเลย ต้องใช้อักษรจีนในการสื่อสารกัน จีนใช้อักษรตัวย่อ ไต้หวันใช้ตัวเต็ม

ปัจจุบันนี้ชาวจีนในแผ่นดินใหญ่ส่วนใหญ่เกิดหลังคอมมิวนิสต์เป็นใหญ่แล้วทั้งนั้น ก็ย่อมไม่ทันยุคจีนปฏิวัติวัฒนธรรม ขงจื้อ ลัทธิเต๋าก็จางไปมากแล้ว

จีนประเทศใหญ่มาก ย่อมมีความเชื่อต่างกัน ในไทยแค่ ไทยภาคกลางกับไทยอีสานใต้ วัฒนธรรมก็ต่างกันละ

ขนาดมาเลเซีย รัฐกลันตัน กับ รัฐปะหัง เป็นมลายูเหมือนกัน ยังนับถือศาสนาอิสลามความเข้มข้นต่างกันเลย รัฐกลันตันยังกับเป็นอาหรับ เคร่งน้องๆ อาเจะห์ เลย

กทม กับ สุพรรณ ห่างกันแค่ 100 กว่ากิโลเมตร สำเนียงการพูดยังต่างกันเลย สุพรรณเหน่อ ราชบุรี นครปฐม ก็เหน่อ ผมยังโดนคน นครนายก แซวเลยว่า พูดเหน่อจัง

บุรีรัมย์ติดกับโคราช วัฒนธรรมก็ต่างกันสุดขั้ว

คนจีนฮั่นแท้ๆควรขอบคุณพวกนอกด่าน แมนจู ถ้าไม่มีพวกนี้ตีเอาดินแดนทะเลทราย ภูเขา ที่ราบโล่งๆ ไม่มีอะไรไว้ให้ ประเทศจีนจริงมีแค่ 1|3 ตอนนี้

ยิ่งถ้าไม่ถูกฝรั่งปล้นดินแดนของราชวงศ์ซิงไป จีนจะยิ่งใหญ่กว่านี้มาก ตะวันตกเลยชินเจียงอุยกูร์ ทะลุเข้าถึงเอเชียกลาง ทางเหนือแมนจูเรียทั้งแคว้น อาณาเขตเลยฮอกไกโดญี่ปุ่นไปอีก ทางใต้เลย12ปันนา ลึกเข้าถึงรัฐฉาน โกก้างในพม่า ทรัพยากรมหาศาลเอาแต่แมนจูเรียกับทะเลญี่ปุ่น น้ำมัน ปลาทะเล เอามาใช้ฟรีไม่ต้องนำเข้า