ความเห็นจากคลินิคกฏหมาย มูลนิธิกระจกเงา
หากพบเด็กและเยาวชนที่มีสถานะเข้าเมืองไม่ปกติควรทำอย่างไร ?
✅️ เรื่องการเข้าเมืองผิดกฎหมาย จริง ๆ แล้วก็คือ การเข้าเมืองที่ไม่ได้เข้ามาตามช่องทางปกติ และไม่ได้มีหนังสือผ่านแดน (Border Pass) หรือไม่ได้ขอวีซ่าเข้าเมืองอย่างถูกต้อง (VISA) ซึ่งความผิดแบบนี้เรียกว่า ความผิดที่ไม่ทำตามกติกา และยิ่งเป็นเด็ก ก็ยิ่งไม่มีเจตนาก่ออาชญากรรม จึงเป็นเรื่องที่แก้ไขสถานะเข้าเมืองให้ปกติได้
✅️ เมื่อเป็นเด็กนักเรียนรหัส G คือ เด็กนักเรียนในสถานศึกษาไทยที่รอการพิสูจน์สถานะทางทะเบียนและสัญชาติ โรงเรียนจึงมีหน้าที่ส่งเรื่องให้อำเภอตรวจสอบสถานะ และหากยังไม่สามารถมีหลักฐานหรือพิสูจน์ประเทศต้นทางได้ จะต้องทำบัตรเลข 0 ให้เด็กใช้ถือแสดงตนก่อน แต่หากมีหลักฐานจากประเทศต้นทางโรงเรียนมีหน้าที่ส่งเรื่องขอทำหนังสือผ่านแดน หรือทำหนังสือเดินทางขอวีซ่าให้เด็กเข้าเรียน
✅️ ระหว่างที่รอการแก้ไขปัญหาเอกสารแสดงตัว และเอกสารการเข้าเมืองของเด็ก น้องก็จะมีสถานะ "คนที่รอการส่งกลับ" ตามม.54 พรบ.คนเข้าเมือง พ.ศ.2522 โดยให้น้องได้อยู่เพื่อเรียนก่อนได้ และมีกลไกการแก้ไขปัญหาเอกสารคู่ขนานไป ซึ่งเป็นหลักการปฏิบัติโดยคำนึงถึงประโยชน์สูงสุดของเด็กเป็นสำคัญ (the Best Interest of Child) ข้อ 3 CRC
.
เมื่อเด็กถูกจับกุมแล้วจะทำอย่างไร ?
✅️ จริง ๆ สิ่งที่เกิดขึ้น เมื่อพบตัวเด็กที่มีสถานะการเข้าเมืองไม่ปกติ พวกเขาคือเด็กเปราะบาง ตำรวจมีหน้าที่แจ้งพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พมจ.) เพื่อเข้ามาช่วยเหลือในการแก้ไขปัญหาซึ่งเป็นกลไกตามกฎหมาย ❌️ ไม่ใช่การจับกุมพาเด็กเข้าห้องขัง
✅️ เมื่อพลัดไปถูกจับกุมดำเนินคดี เรื่องนี้ก็จะเข้าไปอยู่ในความดูแลของศาลเยาวชนและครอบครัว ซึ่งศาลก็จะมีกลไกคุ้มครองสิทธิเด็ก โดยสืบเสาะประวัติ และมีคำแนะนำให้ดำเนินการปรับสถานะเข้าเมืองให้ถูกต้อง โดยไม่จำเป็นต้องผลักดันเด็กออกนอกไทยจนทำให้หลุดจากระบบการศึกษา
................
อ้างอิงข้อกฎหมายนโยบายไทยที่ควรรู้ :
1️⃣ มาตรา 4 และมาตรา 54 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (พ.ศ. 2560)
2️⃣ พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 และ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2553
3️⃣ พระราชบัญญัติการศึกษาภาคบังคับ พ.ศ. 2545
4️⃣ มติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม 2548
5️⃣ ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยหลักฐานในการรับนักศึกษาเข้าเรียนในสถานศึกษา พ.ศ. 2548
6️⃣ พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2522

ติดใจข้อติ๊กเขียวข้อ 2 แฮะ ทำไมให้ รร.เป็นคนยื่นเรื่อง ไม่ใช่ อปท. มหาดไทย หรือ พม. ที่ยื่นเรื่องให้ เพราะจริงๆ รร. ก็ควรจะทำแค่รับเด็กมาเข้ารับการศึกษา