เปิดดูคลิปจากเว็บเฟสบุค 

มีใครที่มีชุดความคิดแบบนี้มั๊ยครับ เข้าใจความกลัวนะ แต่สิ่งที่เอามาพูดนี่คือคนที่ไม่รู้อะไรเลย ได้ฟังแล้วต้องส่ายหัวแต่กลับชักจูงคนอีกมากมายให้เชื่อตามตัวเองได้ โดยเฉพาะตัวอุปนายกสมาคมคอกม้าแข่งเองที่บอกว่ามีรายงานว่าจากเดิมม้าไม่ป่วยพอไปทำวัคซีนแล้วป่วยตายเอย หรือที่บอกว่าม้าคุณไม่ป่วยแต่จะมาฉีดยาให้ป่วย ใครจะยอม พูดอีกว่าถ้าคุณไม่ไข้ แต่จะไปฉีดยาให้ไข้ใครจะทำ ทั้งๆที่สิ่งที่เค้าไปทำคือวัคซีน แกไม่เคยทำวัคซีนเลยเหรอเนี่ย

โอเคเข้าใจได้ว่ายังไม่กล้าทำวัคซีนเพราะในไทยเองก็เพิ่งนำเข้ามา คนอาจจะยังไม่มั่นใจ แต่พอบอกให้อยู่แต่ในคอก บอกว่าคนเลี้ยงม้าไม่มีรายได้ ไม่ได้พาออกมาเดินหารายได้ (จุดนี้ผมคิดว่าคือการนำม้ามาหารายได้เลยนะ ไม่ใช่แค่พาม้ามาเดินเล่น) พอให้กางมุ้งก็ไม่ทำอีก บอกม้าหายใจไม่สะดวก


ลองฟังดูละกันนะครับ ไม่แน่ใจมีคนเลี้ยงม้าในนี้ขนาดไหน ถ้าคิดแบบนี้ คุณต้องเข้าใจทั้งคำว่าโรค คำว่าวัคซีน และคำว่าการป้องกันให้ดีกว่านี้ครับ

ผมอยากรู้ผลข้างเคียงของวัควีนก่อนเลย

ผลข้างเคียงของวัคซีนเหมือนกับวัคซีนทั่วไปเลยครับก็คือเกิดอาการแพ้วัคซีน (ถ้ามีนะ) ไล่ตั้งแต่การคัน ปวด ร้อน บวม แดง หายใจลำบาก เป็นผื่น เป็นไข้ แล้วแต่ชนิดของการแพ้ ซึ่งเป็นปกติของทุกวัคซีนที่มีการทำบนโลกนี้ที่ต้องพึงระวังอยู่แล้ว แต่ของโรคนี้ที่กลัวกันก็คือเอาวัคซีนมาทำผิดกับ serotype ของโรคที่กำลังระบาด มันอาจจะทำเกิดการก่อโรคขึ้นมาแทน ของไทยล่าสุดพบว่าเป็น serotype-1 ซึ่งทางกรมเองก็น่าจะสั่งมาตรง type อยู่แล้ว

ที่พบได้คือ อนาไฟแลกซิส ช็อค เป็นอาการแพ้อย่างรุนแรง

ทั่วไปฉีดตามคำแนะนำ อาการแพ้หนักเบา หรือไม่แสดงอาการขึ้นอยู่กับตัวสัตว์

ถ้ากลัวสัตว์ล้มก็ต้องเตรียมอดรีนาลีนเอาไว้รอ

วัคซีนถ้าผ่านการทดสอบตามมาตรฐาน จะไม่เป็นตัวก่อโรคได้เอง

วัคซีนเป็นชนิดไหนครับ เชื้อเป็น เชื้อตายหรือซับยูนิทครับ?

วัคซีนเชื้อเป็น (Live Attenuated Vaccines) ครับ เชื้อตายไม่มีผลิตมานานมากละครับ เพราะมีแค่ sero type 4

งั้นอาการไข้ที่เกิดขึ้นก็อาจมาจากการติดเชื้อก็ได้ซินะครับ เพราะเชื้อเป็นปกติไม่จำเป็นต้องใส่ adjuvant ซึ่งมักเป็นสาเหตุของอาการแพ้ แล้วที่ให้กางมุ้งหลังฉีดวัคซีนนี่เพราะกลัวแมลงมากัดแล้วรับเชื้อไปแพร่ต่อเหรอครับ? ถ้าเป็น stable live attenuated ก็ไม่น่าจะต้องกลัวเรื่องนี้รึเปล่าครับ หรือยังไม่สามารถมั่นใจได้ว่าจะไม่ return to virulence ครับ หรือจริงๆแนะนำให้กางมุ้งทุกกรณีไม่ว่าจะได้รับวัคซีนหรือไม่ก็ตามครับ

โอกาสแพ้มีอยู่แล้วครับ อย่างในเคสที่แกอ้างก็เป็นไปได้ว่าเกิดจากการแพ้ ต้องสืบสวนกันต่อ รวมไปถึงการ turn virulence ก็เป็นเรื่องที่ต้องระวังอย่างที่ท่านว่า แต่สำหรับเรื่องกางมุ้งไม่ใช่การป้องกันติดจากตัวที่ทำวัคซีนแต่เป็นมาตรการการป้องกันการรับเชื้อจากพาหะซึ่งเป็นแมลง อย่างการทำวัคซีนเองยังมีโปรแกรมที่ต้องมากระตุ้นซ้ำ รวมไปถึงระยะเวลาที่ร่างกายจะตอบสนองต่อการสร้างภูมิซึ่งปกติจะใช้เวลาอย่างน้อง 1-2 สัปดาห์อีก(อ้างอิงจากโรคไวรัสทั่วๆไป) ดังนั้นการกางมุ้งจึงต้องทำทุกกรณีอยู่แล้วครับ เคสนี้ผมเข้าใจคนเลี้ยงม้าในกรณีที่ไม่กล้าทำวัคซีนเพราะมันค่อนข้างใหม่ แต่เรื่องอื่นๆควรทำตามมาตรการครับ

มี 2-3 เรื่องที่ต้อง discuss นะครับ เรื่องแรกจากในคลิปที่พูดถึงมีไข้หลังทำวัคซีนเชื้อเป็น ถึงจะเป็นเชื้อเป็นที่อ่อนกำลังแต่ไม่จำเป็นว่าอาการไข้ดังกล่าวจะมาจากการแพ้วัคซีนในลักษณะของ hypersensitivity ก็ได้นี่ครับ เพราะเชื้อเป็นที่อ่อนกำลังยังมีความสามารถในการ infect ได้อยู่ การเกิดไข้อาจเป็น adverse effect จากเชื้อที่มีในวัคซีน ที่เค้าบอกว่าม้าไม่มีไข้จะไปฉีดให้เป็นไข้ทำไมผมว่าเค้าก็ไม่ได้พูดผิดนะครับ อันนี้ขึ้นอยู่กับวิธีการควบคุมและป้องกันโรคที่จะเลือกใช้ครับ

ส่วนเรื่องมุ้งผมเห็นด้วยว่าควรใช้ซึ่งปัญหาเรื่องการระบายอากาศก็เป็นสิ่งที่ต้องไปแก้กันหน้างานเอาเองสำหรับเจ้าของม้าครับ

แต่เรื่องการให้อยู่แต่ในคอกอันนี้ผมว่าต่างคนก็ต่างมีเหตุผลของตัวเองครับ เพราะเท่าที่ผม google มาการให้อยู่แต่ในคอกมันมีผลต่อโครงสร้างและความแข็งแรงของกระดูก cannon bone ทำให้ม้าเกิดอาการบาดเจ็บได้ง่าย แล้วโดยปกติถ้าม้าอยู่แต่ในคอก จะมีปัญหาว่าม้ามีพลังงานที่เหลือมากเกินไปจนมักจะออกกำลังเองในคอกซึ่งไม่เหมาะสมกับการออกกำลัง โอกาสบาดเจ็บก็จะสูงขึ้นเช่นกัน แล้วม้าแข่งพวกนี้ถ้าขาหักก็เท่ากับตายสถานเดียว เพราะงั้นเจ้าของม้าก็ถือว่ามีเหตุผลของเค้าเช่นกันครับ

ปล.แต่ใช้วัคซีนเชื้อเป็นนี่สรุปว่าเราเลือกจะอยู่กับมันตลอดไปแล้วใช่มั้ยครับ สมัยหวัดนกเรายังเลือกทำลายแทนที่จะเอาวัคซีนมาใช้อยู่เลย งี้ก็จะเป็นปัญหาคาราคาซังเหมือน CSF รึเปล่าครับเนี่ย?

ยินดีครับ เริ่มจากประเด็นเรื่องวัคซีนที่เจ้าของจะกังวลผมบอกไปแล้วครับว่าผมเข้าใจตรงนั้น ถ้าบอกว่ากลัวจะมีผลข้างเคียงหรือติดเชื้อขึ้นมาอันนี้เข้าใจได้ แต่คำพูดบางคำพูดแกที่พูดออกมามันผิด เช่น คนเราไม่ไข้จะไปฉีดให้ไข้ทำไม อันนี้ไม่ใช่แล้ว คนเราไปฉีดวัคซีนเพื่อกระตุ้นภูมิ ไข้ถ้าพูดง่ายๆก็คือผลเสียที่อาจจะมีได้ ตรงนี้ต่างหากที่ผมว่าแกยังไม่เข้าใจ ส่วนเรื่องความกลัวละขอไม่ฉีดอันนี้รับได้ครับ ส่วนเรื่องให้อยู่แต่ในคอก อันนี้เค้ากำหนดว่าไม่ให้มาแข่งหรือนำม้ามาใช้งานหรือปล่อยทุ่งนานๆ (จริงๆแล้วการเลี้ยงงม้าที่ดีควรปล่อยแปลงนานมากครับ) เพื่อลดการรับเชื้อ ดังนั้นการนำมาเดินออกกำลังกายบ้าง โดยที่แบ่งช่วงเวลาและมีคนดูแลสามารถทำได้ อีกอย่างที่ทำไม่ได้คือการให้ติดต่อกับบุคคลภายนอก เพราะพาะที่มีเชื้อพวกนี้มันติดมากับยานพาหนะได้ ดังนั้นงดการนำมาใช้งาน(นอกจากฝึกกับบุคคลภายในที่มีการดูแลเรื่องความสะอาด) และงดการรับหรือส่งสัตว์ที่ติดเชื้อได้ในช่วงนี้เป็นสิ่งที่ต้องทำครับ สุดท้ายคือเรื่องกางมุ้ง ก็ยังมีปัญหา ไม่อยากกางมุ้งอีก ซึ่งเป็นอะไรที่ควรทำมากๆเลยนะ
โดยสรุปคลิปนี้ส่วนตัวผมคือการกลัวไม่ผิดครับเฉพาะเรื่องวัคซีนนะ แต่มีบางอย่างที่แกพูดแบบผิดๆผมเลยแย้ง เพราะมันก็เสี่ยงที่ว่าแกจะมีอะไรอีกเยอะที่ไม่เข้าใจแล้วไปบอกกับสมาชิก ส่วนเรื่องอื่นยังไงก็ควรทำตามทั้งหมดครับในส่วนมาตรการป้องกัน ไม่เข้าใจตรงไหนให้ถามหมอเลยครับ ทั้งเรื่องที่ว่าออกมาเดินเล่นได้มั๊ย เพราะม้าไม่ได้ออกกำลังกายเลยมันมีแต่ผลเสียจริงๆ ท่านเข้าใจถูกแล้วครับ

สำหรับเรื่องในปล. อาจจะเป็นแบบนั้นครับ ในต่างประเทศวัคซีนมันเป็น routine vaccine เลยและก็ยังมีถึงทุกวันนี้ ผมคิดว่าคงไม่เหมือนกับไข้หวัดนกหรอกครับ อัตราการ turn virulence น่าจะน้อยมากๆ และในไทยเองผมว่ามันเป็นเรื่องใหม่จริงๆ แถมมูลค่าม้าค่อนข้างสูง เลยต้องเลือกทำวิธีนี้ตามโมเดลของเมืองนอกไปก่อน ตอนนี้คงต้องศึกษากันอีกเยอะครับ ว่างๆ ผมคงต้องขอหาข้อมูลเรื่อง prevalence ของการ turn virulence ของวัคซีนโรคนี้ในต่างประเทศซะก่อนว่ามันเยอะขนาดไหน จะได้มาให้ข้อมูลเพิ่มเติมอีกที

ผมฟังคลิปดูนี่นึกว่าต้องให้กักในคอกตลอดเลยซะอีกนะครับ ถ้าพาออกมาเดินออกกำลังได้จริงๆทางเจ้าของก็ไม่น่าจะต้องมีปัญหาอะไรจริงๆครับ เพราะในสถานการณ์โควิดแบบนี้ยังไงม้าก็แข่งไม่ได้อยู่แล้ว เพียงแต่อาจต้องรักษาสภาพม้าเอาไว้ ส่วนเรื่องวัคซีนในมุมมองผมคือขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของเจ้าของ (หรือทางกรมปศุสัตว์บังคับให้ม้าทุกตัวต้องทำครับ?) ถ้าเค้ากลัวผลข้างเคียงก็แล้วแต่เค้า เพราะเค้าแบกรับความเสี่ยงเอง โดยรวมๆก็คงเป็นปัญหาเรื่องการสื่อสารและประชาสัมพันธ์ของทางกรมฯกับทางผู้เลี้ยงแล้วล่ะครับ เพราะนี่ขนาดอุปนายกสมาคมยังเข้าใจมาตรการคาดเคลื่อนขนาดนี้ก็ไม่รู้ว่าไปสื่อสารกันยังไงล่ะนะครับ

ส่วนในปล.ผมไม่ได้กังวลเรื่อง turn to virulence หรอกครับ แต่ผมกังวลว่าวัคซีนตัวนี้ไม่น่าจะเป็น DIVA vaccine คือน่าจะยังไม่สามารถใช้แยกระหว่างภูมิจากการทำวัคซีนกับภูมิจากการติดเชื้อธรรมชาติได้ แล้วเท่าที่ดูระบาดวิทยาของเชื้อนี้ก็ยังไม่พบเชื้อในทวีปอเมริกาหรือออสเตรเลีย (เห็นว่าเอเชียตะวันออกก็ยังไม่เคยพบนะครับ) การเลือกทำวัคซีนเชื้อเป็นมันจะมีปัญหากับการขนส่งม้าไปยังทวีปที่ว่านั้นรึเปล่าน่ะซิครับ แต่อย่างน้อยน่าจะเบาใจได้ส่วนนึงเพราะคิดว่าเราน่าจะเป็นฝ่ายนำเข้ามากกว่าที่จะส่งออก เท่าที่พอจะนึกได้คงเป็นกรณีขนส่งม้าเพื่อใช้แข่งขันในมหกรรมกีฬาต่างๆแค่นั้น คงไม่ค่อยมีผลกระทบเท่าไรมั้งครับ

มีปัญหาเรื่องการสื่อสารจริงๆครับ ทั้งสองฝั่งเลย ฝั่งกรมก็รีบออกมาประกาศแบบรีบๆเพราะกดดัน ฝั่งคนเลี้ยงก็โวยวายไปก่อน ตอนนี้ที่ตามข่าวล่าสุดเหมือนจะเร่งลงพื้นที่ทำวัคซีน แต่ไม่เจอว่าบังคับต้องทำนะครับ คิดว่าน่าจะคุยกันได้ แต่มาตรการอื่นต้องทำ ส่วนปล.เรื่องวัคซีนก็ตามท่านว่าเลย ตอนนี้เป้าหมายคือแค่สกัดการระบาดในแหล่งหรือเส้นทางการระบาดแค่นั้นเอง เรื่องอื่นๆคงพิจารณาทีหลัง

ปล. ผมเองไม่ใช่หมอกรมนะครับ แต่เห็นคลิปแล้วอยากมาให้คนที่เข้าใจผิดได้เข้าใจด้วย ขอบคุณสำหรับการดิสคัสมากครับ เห็นซักคนสองคนก็ยังดี