หลังการเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมเยียนราษฎรชายแดนใต้ตั้งแต่ พ.ศ. 2502 เป็นต้นมา โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเพื่อช่วยเหลือราษฎรในพื้นที่ก็ดำเนินมาอย่างต่อเนื่องและมีถึง 398โครงการ คิดเป็นงบประมาณส่วนพระองค์มากถึง 3,700-3,800 ล้านบาท โดยแยกเป็น จังหวัดนราธิวาส 296 โครงการ ใช้งบประมาณไปประมาณ 2,700 ล้านบาท จังหวัดปัตตานี มีอยู่ 62โครงการ ใช้งบประมาณไป 549 ล้านบาท ในขณะที่ จังหวัดยะลา มีอยู่ 40 โครงการ ใช้งบประมาณไป 455 ล้านบาท



ช่วงแรกๆที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 เสด็จพระราชดำเนินไปยังพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนใต้ ชาวบ้านก็แปลกใจและสงสัยกับขบวนรถที่วิ่งผ่านว่าเป็นขบวนรถของใคร คนที่ทราบก็จะตอบว่า เป็นขบวนรถของ รายอซีแย ซึ่งแปลว่าพระราชาของสยาม ในอีกความหมายคือพระราชาของคนภาคกลางนั่นเอง (แสดงให้เห็นถึงความรู้สึกแบ่งแยก)

ภายหลังเมื่อการพัฒนาเกิดขึ้นจนชาวบ้านใน 3 จังหวัดชายแดนใต้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น เมื่อมีขบวนรถวิ่งผ่านและมีคนสงสัยว่าเป็นขบวนรถของใคร ก็จะได้รับคำตอบว่า เป็นขบวนรถของรายอกีตอ ซึ่งแปลว่า พระราชาของพวกเรา

ตลาดตรงที่ทำงานผมมีพระบรมฉายาลักษณ์ของรัชกาลที่ 9 ขนาดใหญ่อยู่

วันนึงทานข้าวเสร็จกำลังเดินกลับออฟฟิศ มีเด็กน้อยคนนึงอยู่กะคุณตา

ยืนพนมมือไหว้ แล้วถอนสายบัว ผมเงยหน้าขึ้นมองพระบรมฉายาลักษณ์ น้ำตาคลอซะงั้น

ผมก็ยังไม่เข้าใจอยู่ดี ว่าทำไม 3 จังหวัดภาคใต้เราถึงมีเรื่องแบบนี้ได้

ความพยายามของพระองค์ก็ต้องมาพังทลายเพราะผลประโยชน์ของคนบางกลุ่ม