ความสัมพันธ์ราชวงศ์โรมานอฟกับรัชกาลที่5
สยาม-จักวรรดิรัสเซีย
ประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ไทย-รัสเซียเริ่มต้นในปี 2440 โดยมีความสัมพันธ์อันใกล้ชิดเป็นพิเศษระหว่างราชวงศ์จักรีกับราชวงศ์โรมานอฟ โดยเฉพาะความสนิทสนมแน่นแฟ้นระหว่างพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กับ พระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 ของรัสเซียเป็นแกนกลางของการพัฒนาความสัมพันธ์ ไทยได้ถือเอาการเสด็จฯ ประพาสรัสเซียของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (3-11 กรกฎาคม 2440) เป็นจุดเริ่มต้นของความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างกัน และได้แลกเปลี่ยนผู้แทนทางการทูตระหว่างกันในเวลาต่อมา โดยไทยได้แต่งตั้งอัครราชทูตประจำกรุงปารีสเป็นอัครราชทูตประจำนครเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กของรัสเซียเมื่อเดือนตุลาคม 2440 และในปี 2441 รัสเซียได้ส่งเคานท์อเล็กซานเดอร์ โลลารอฟสกี้ มาเป็นกงสุลรัสเซียประจำกรุงเทพฯ
ตามประวัติศาตร์ ไทยกับรัสเซีย ช่วยเหลือกันมาแต่ก่อนอย่างมาก ถึงกับนักประวัติศาสตร์บางท่านระบุว่า ราชวงศ์โรมานอฟมีส่วนอย่างมากที่ทำให้สยามไม่ทำให้ต้องตกเป็นเมืองขึ้นในยุคล่าอาณานิคม
ผมรู้เรื่องนี้ครั้งแรกจากหนังสือวรรณกรรม สี่แผ่นดิน ของ อ.คึกฤทธิ์ ปราโมช
"ศัพท์แสงที่ใช้กันในวัง ซึ่งคนข้างนอกไม่รู้พลอยก็เข้าใจ และใช้ได้ถูกต้อง เป็นต้นว่ามีงานการอย่างใหญ่ ต้องตระเตรียมมาก ก็มักจะพูดกันว่า "ราวกับรับซาเรวิช" ซึ่งพลอยก็เข้าใจว่าเป็นงานใหญ่ โดยไม่ต้องรู้ว่า "ซาเรวิช" นั้นคือ พระเจ้าซาร์นิโคลาสที่ ๒ เมื่อเสด็จเมืองไทย สมัยเป็นมกุฏราชกุมารประเทศรุสเซีย ทางวังเตรียมรับเสด็จกันเป็นการใหญ่ จนกลายเป็นคำพูดติดปาก"
ภาพครั้ง มกุฎราชกุมารทรงพระนามว่าเซอร์เรวิช แกรนด์ ดุ๊ก นิโคลัส(พระเจ้าซาร์นิโคลาสที่ 2) เสด็จเยือนสยาม (องค์ที่สองจากซ้ายแถวหน้าสุด)
คือในสมัยนั้นครั้ง วันที่ 20-24 มีนาคม พ.ศ. 2433 สยามได้รับเสด็จพระเจ้าซาร์นิโคลาสที่ 2 และจัดงานต่างๆอย่างยิ่งใหญ่ทุกประการ ทั้งที่เพื่อเจตนาจะคานอำนาจของ อังกฤษและฝรั่งเศสที่ข่มขู่สยามทุกวิถีทางในขณะนั้น ทำให้มกุฏราชกุมารประเทศรุสเซีย ทรงประทับพระทัยและรักใคร่รัชกาลที่ 5 อย่างมาก
เมื่อพระองค์ทรงขึ้นครองราชสมบัติก็ได้ทรงตอบแทน โดยในวันที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ.2440 พระองค์ทรงเชิญ พระเจ้าแผ่นดินสยามเหยียบย่างประพาศแผ่นดินรัสเซีย รัชกาลที่ 5 พร้อมข้าราชบริพารเสด็จพระราชดำเนินมาถึงกรุงเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก โดยมีพระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 เสด็จฯ มาทรงรับถึงสถานีรถไฟ และได้ทูลเชิญให้ประทับที่พระราชวังฤดูร้อน พระราชวังนอกเมืองที่คนรัสเซียเรียกกันว่า “ปีเตอร์-ฮอฟ”
พระพุทธเจ้าหลวงทรงประทับถึงสิบกว่าวันในอาณาจักรรัสเซียอันยิ่งใหญ่ ได้เสด็จเยือนนครมอสโกเมืองหลวงเก่า และสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ (รัชกาลที่ 6) ซึ่งในขณะนั้นทรงศึกษาอยู่ที่อังกฤษได้ตามเสด็จมาสมทบ และได้เข้าเฝ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 และพระราชวงศ์ ด้วย
.....................................................
อีกเล่มที่ผมอ่านคือ เกิดวังปารุสก์ ครับ ซึ่งเป็นพระประวัติของพระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ ซึ่งเล่าถึงพระองค์ที่ทรงเป็นลูกครึ่งรัสเซีย
เนื่องจากหลังจากการเยือนรัสเซีย พระเจ้าซาร์นิโคลัสฯ จึงได้ทรงชักชวนให้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ ส่งพระราชโอรสไปศึกษาที่ประเทศรัสเซีย ซึ่งพระองค์ยินดีที่จะอุปการะเสมือนสมาชิกราชวงศ์โรมานอฟด้วย
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯครั้งเสด็จเยือนประเทศรัสเซีย
ปี พ.ศ. 2441 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ จึงมีพระราชกระแสรับสั่งให้ส่งสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจักรพงษภูวนารถ กรมขุนพิษณุโลกประชานารถ ซึ่งขณะนั้นทรงศึกษาอยู่ในประเทศอังกฤษอยู่แล้ว ให้เข้าศึกษาในโรงเรียนนายร้อยมหาดเล็กที่รัสเซียตามพระราชประสงค์ของสมเด็จพระเจ้าซาร์นิโคลัส
ในการไปศึกษาของพระองค์ในประเทศรัสเซียคราวนั้น มีผู้ตามเสด็จไปร่วมเรียนด้วยคือ นายพุ่ม สาคร นักเรียนทุนเล่าเรียนหลวงที่สอบชิงทุนได้เป็นครั้งแรก นายพุ่ม สาคร เป็นนักเรียนโรงเรียนมัธยมเทพศิรินทร์ โดยพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดให้นายพุ่มฯ เข้ารับการศึกษาร่วมกับพระราชโอรสด้วย
ด้วยพระวิริยะอุตสาหะ ผลการสอบของพระองค์ในโรงเรียนนายร้อยฯ ปรากฏว่าพระองค์ทรงสอบไล่ได้ที่ 1 นายพุ่มสอบได้เป็นที่ 2
และผลการสอบของพระองค์ในโรงเรียนนายร้อยมหาดเล็กในราชสำนักกรุงรุสเซีย ทรงทำคะแนนได้สูงสุดเป็นประวัติศาสตร์ของโรงเรียน ดังนั้นพระนามของพระองค์จึงได้ถูกจารึกไว้บนแผ่นศิลาอ่อนของโรงเรียนด้วย ทั้งนี้ทำให้พระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 ทรงพอพระทัยยิ่ง ได้ทรงแต่งตั้งให้เป็น นายพันเอกพิเศษในกองทัพบกรัสเซีย และพระราชทานสายสะพายเซนต์อันเดรย์ ซึ่งเป็นตราสูงสุดของประเทศรัสเซียสมัยนั้นอีกด้วย
เจ้าฟ้าจักรพงษภูวนารถ กรมขุนพิษณุโลกประชานารถ ทรงพบรักกับแคทริน พยาบาลสาวชาวรัสเซียและแต่งงานกัน มีบุตรชายหนึ่งพระองค์คือ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์
ที่มา
http://oknation.nationtv.tv/blog/kakalot/2009/11/19/entry-1
http://hotsocialtoday.com/news.php?newsID=233
http://www.thaiembassymoscow.com/sub/politics/politics2.html 
