พวกเจ้าแคลงใจนักรือ?เหตุไฉนแมนยูธยาจึงร่ำรวย
ข้ารู้ว่าพวกเจ้าไพร่สามัญชนทั้งหลาย ไม่ว่าจักเมืองน้อยใหญ่ พวกเจ้าต่างสงสัย
ว่าเหตุไฉน เมืองแมนยูธยา ศรีสนามเทพนคร ถึงเป็นเมืองที่ร่ำรวยมั่งคั่งมากที่สุดในโลก
คำตอบนะรึ ข้าจักเล่าให้พวกเจ้าฟัง ความสำเร็จตลอดหลายทศวรรษที่ผ่านมา กลยุทธ์การรบ
ที่ทรงอนุภาพ เป็นที่กล่าวขานไปทั่วทุกมุมโลก
เมืองแมนยูธยา ครองอันดับความร่ำรวยมั่งคั่งมานานหลายปี พึ่งจะเสียเชิงการค้าให้กับ
เมืองราชันชุดขาว มาดริด จากราชอาณาจักรสเปน เมื่อไม่กี่รัชการมานี้เอง
ในรัชสมัยของ เจ้าออกพญา อันเล็ก (ฟันกูสั้น) ทรงนำทัพสร้างความยิ่งใหญ่ เหนือใครใน
ดินแดนบูรพาหลังจากโศกนาฏกรรมมิวนิค ในขณะที่ทั้งเมืองกำลังเปลื้อนไปด้วยคาบน้ำตา
และความสูญเสียบ้านเมืองที่พึ่งฟื้นฟูมาได้ไม่นาน ต่อมาพระองค์สถาปณาตนขึ้นนำทัพเอก
พระองค์ทรงฝึกฝนทหารเอกคู่ใจ จากเด็กหนุ่มชาวบ้านธรรมดา จากทรัพยากรที่แทบจะไม่
อันใดเป็นชิ้นเป็นอันเลยจนก้าวสู่โคตรทหารที่เลื่องชื่อ พระองค์และทหารเอกคู่ใจกลาย
เป็นสัญลักษณ์ของชัยชนะ เหล่าเจ้าขุนบุญนายหรือแม้กระทั่งราชขุนนางทั้งหลาย
ต่างอพยพย้ายถิ่นฐานมาแสวงหาความมั่งมี ทำให้การค้าในรัชสมัยนั้นเฟื้องฟูเป็นที่สุด
เมื่อพระองค์ยกทัพไปรบ ณ ที่แห่งหนเมืองไหน ก็ได้รับชัยมาเสียมาก ข้าศึกต่างยอมยอม
สิโรราบต่อพระองค์ ยอมส่งเครื่องราชบรรณาการ สมบัติเงินทองมากมาย พระองค์ทรงให้
พระญาคลัง เก็บสะสมไว้ที่ท้องพระโรงใต้กรุงมิเคยได้ทำมาใช้เป็นจริงเป็นจังสักครา
จนรัชสมัยเปลี่ยนแปลงไป การศึกสงครามเปลี่ยนจากการใช้กลยุทธเป็นกำลังพลแทน
หากแม้นเมืองใดมีกำลังพลมากก็จักได้รับชัยชนะเสียโดยง่าย สมัยนั้นมีการออกล่า
อาณานิคมใหม่จากผู้นำต่างแดน ต่างใช้เงินส่วนพระองค์มหาศาลซื้อหัวเมืองใหญ่เป็นของ
ตนเอง ดั่งลูกแง้ที่ขอเบี้ยพระบิดามาซื้อลูกอม ชัยชนะจึงเป็นเรื่องง่ายสำหรับพระราชาจาก
ตะวันออกไกล จนไพล่พลประชาชนเรียกรัชสมัยนั้นว่า "ยุคแห่งเบี้ยซื้อชัย" จนทุกหัวเมือง
ต้องออกมาลงนาม ด้วยสนธิสัญญา "เบี้ยซื้อชัย" ว่าด้วยเรื่องการห้ามใช้เงินส่วนพระองค์
เข้ามาจัดการร่วมกับเงินบ้านเงินเมือง
ต่อมาอีกมินาน เจ้าออกพระญา อันเล็ก (ฟันกูสั้น) ทรงสละราชต่ำแหน่งแม่ทัพใหญ่
และทรงเสนอชื่อแต่งตั้ง ออกญามอย ที่ท่านทรงเอ็นดูดั่งพระอนุชา
ขึ้นครองต่ำแหน่งแทน การบริหารบ้านเมืองในสมัยนั้นเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมจนสิ้น
ด้วยการเปลี่ยนพระยาคลัง ตนใหม่ คือ พระยาเอก เสนานุกูลขึ้นทำหน้าที่แทน
พระยาตนนี้ ได้ทำการทูลขอให้เปิดท้องพระคลัง เพื่อดูแลจัดการใหม่ เมื่อเปิด
ท้องพระคลังก็พบว่ามีเงินทองสมบัติมากมายกองสูงยิ่งกว่ายอดเจดีย์ชเว
จนหัวเมืองใหญ่ทั้งหลายที่เริ่มคิดต่อกรด้วยเม็ดเบี้ยจากต่างแดน
ปากสั่นพับๆๆๆ ด้วยความตกใจ พลั้นคิดว่าเงินเบี้ยที่นำมาเป็นเพียงแค่เศษเบี้ยใน
ท้องพระคลังของกรุงแมนยูธยา มากมายเสียจนจักซื้อหัวเมืองน้อยมาทำที่จอดเกวียนยังได้
ออกญามอย เริ่มริเริ่มจักนำเงินส่วนท้องพระคลังนี้ มาใช้เพื่อเสริมทัพปรับแต่ง
แต่ก็มักจะโดนพระยาเอก เสนานุกูลยับยั้งเอาไว้ แต่ก็พลาญไปมิใช่น้อย
ไพร่แมนยูธยาในสมัยนั้น รับไม่ได้กับการที่จะเอาเงินท้องพระคลังมาเสริมทัพ
เพราะตนคิดว่าทัพแมนยูธยาแข็งแกร่ง มิเคยพ่ายแพ้ใครมานานแล้ว
จักเอาเบี้ยไปซื้อชัย เหมือนที่เคยตราหน้าหัวเมืองอื่นได้เยี่ยงใด มันดูจักเป็นการเสีย
ศักดิ์ศรี เหมือนกลืนน้ำลายตนเอง
ออกญามอย ที่ทรงเคยนำแต่ทัพเมืองน้อย กลับประหม่าและนำทัพด้วยกลยุทธ
ที่ผิดพลาด ทำให้แมนยูธยาได้รู้ว่า ยุคสมัยแห่งการล้มสลายกำลังจะเกิดขึ้น
to be number one