#การตรวจวินิจฉัยไวรัสอู่ฮั่นตรวจอย่างไรจึงมั่นใจว่าใช่ไม่ใช่

ปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งของความสำเร็จในการควบคุมการระบาดของโรคปอดบวมอู่ฮั่นและการรักษา คือ การตรวจวิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติการ

ผู้ป่วยคนจีนรายแรกที่พบในไทย ตรวจวิเคราะห์โดยกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์และศูนย์ฯจุฬาลงกรณ์ ให้ผลบวกตรงกัน โดยทางจีนให้สายรหัสพันธุกรรมไวรัสอู่ฮั่นมาเป็นตัวเปรียบเทียบ

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์เป็นหน่วยงานเดียวของกระทรวงสาธารณสุขในการตรวจยืนยันการติดเชื้อไวรสอู่ฮั่นหรือโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ใหม่ 2019 (nCoV2019) ที่กำลังระบาดอยู่ในจีนขณะนี้

โดยส่วนกลางตรวจที่สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข (สวส.) สามารถรายงานผลได้ภายใน 3 ชม. หลังจากได้รับตัวอย่างส่งตรวจ

การตรวจใช้เทคนิค Real-time RT PCR หรือการตรวจรหัสพันธุกรรมเฉพาะตัวไวรัสอู่ฮั่น ซึ่งแม่นยำ จำเพาะ เชื่อถือได้ และใช้เวลาไม่นาน

ส่วนภูมิภาค ณ วันนี้สามารถส่งตรวจได้ที่ศูนย์วิทย์เชียงใหม่/ภูเก็ต/สงขลา/ชลบุรี/สุราษฎร์ธานี/นครสวรรค์ อีก 9 แห่งที่เหลือจะพร้อมตรวจได้ภายใน 31 มกราคมนี้ เพื่อสะดวกรวดเร็วในการส่งตรวจ และสนับสนุนระบบการเฝ้าระวังโรคของประเทศ

ไวรัสอู่ฮั่นเป็นอาร์เอ็นเอไวรัสในกลุ่มโคโรนาไวรัส มีระยะฟักตัวในคน 2-7 วัน (แต่อาจนานได้ถึง 14 วัน) เมื่อหายจากโรคแล้วก็จะมีภูมิคุ้มกันในตัวคนนั้นตลอดชีวิตเหมือนไวรัสไข้หวัดทั่วๆไป ผู้ป่วยทุกคนที่วินิจฉัยในไทย ไม่มีใครเสียชีวิต และติดมาจากเมืองอู่ฮั่น

ทุกคนผ่านกระบวนการดูแลและกักบริเวณตามมาตรฐานขั้นสูงสุดทุกรายเพื่อป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ และขณะนี้ยังไม่มีคนไข้ที่ติดต่อจากพื้นที่ในไทย

คนติดเชื้อไวรัสอู่ฮั่น ทั้งที่ไม่มีอาการ หรือ มีอาการเล็กน้อย หรือมีอาการหนักจนปอดบวม เชื้อจะอยู่ในตัวคนได้ราว 7-10 วัน จะถูกกำจัดโดยภูมิคุ้มกันของตัวคนเราเอง

ผลตรวจแล็บผู้ป่วยที่พบในไทย คนที่มีผลบวกพบเชื้อไวรัสอู่ฮั่น ตรวจซ้ำพบว่า ผลเป็นลบในเวลาไม่เกิน 10 วัน

ด้วยเหตุนี้ เมื่อมีผู้ป่วยหรือผู้สงสัยติดเชื้อไวรัสอู่ฮั่น ก็จะต้องกักตัวแยกไว้ดูแลรักษาหรือสังเกตอาการ 14 วัน ถ้าได้ผลตรวจเชื้อเร็ว คนที่ถูกกักตัวเมื่อตรวจแล้วให้ผลลบก็จะได้ไม่ถูกกักยาวนานถึง 14 วัน (การตรวจสารพันธุกรรมเป็นการตรวจตัวเชื้อไวรัส จึงมีความแม่นยำสูง)

สิ่งส่งตรวจเก็บสารคัดหลั่งในลำคอ (Throat swab) เอามาตรวจด้วยเครื่องเพิ่มปริมาณสารพันธุกรรม มีprobe (ส่วนแสดงผลจากการเรืองแสงถ้าใช่ตัวเชื้อ) และ primer เป็นสารพันธุกรรมสั้นๆของเชื้อมาตรฐาน ที่จะกระตุ้นให้เกิดการสร้างสายพันธกรรมจนต่อเชื่อมไปถึงprobeแล้วจะสะท้อนแสงขึ้น จึงสามารถดูได้ทันที วิธีตรวจจึงเรียกว่า Real-time RT-PCR

RT คือ Reverse transcriptase เป็นกระบวนการเปลี่ยนรหัสพันธุกรรมอาร์เอ็นเอ (RNA)ของไวรัสให้เป็นสายคู่แบบดีเอ็นเอ (DNA)ก่อน แล้วจึงเข้าสู่กระบวนการตรวจแบบ PCR (Polymerase chain reaction) ต่อไปจนprobeเรืองแสง แสดงว่า ใช่

Probe กับ Primer จึงเป็นอุปกรณ์สำคัญในการวินิจฉัยเชื้อ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ได้พัฒนาวิธีReal-time RT-PCRโดยออกแบบprimer และ probeที่มีความจำเพาะต่อNovelcoronavirus 2019 (nCoV2019)

กรมให้บริการตรวจวิเคราะห์ตัวอย่างสงสัยติดเชื้อวิธีที่ใช้ตรวจ In-house method ตรวจหาสารพันธุกรรมยีนเป้าหมาย N และ RdRp gene ด้วยวิธีReal time RT-PCR เก็บตัวอย่างจากสารคัดหลั่งจากทางเดินหายใจในคอ (Throat swab)ดังนั้น มีไอหรือไม่ไอ มีน้ำมูกหรือไม่มี ก็สามารถตรวจหาเชื้อได้

การติดเชื้อไวรัสอู่ฮั่น อาจมีอาการ หรือไม่มีอาการก็ได้ ความรุนแรงจึงไม่มาก แต่คนส่วนใหญ่ยังไม่เคยติดเชื้อมาก่อน จึงเกิดการระบาดได้ง่าย และต้องใช้เวลาอีกเป็นปี การระบาดก็จะชะลอตัวลงกลายเป็นโรคประจำถิ่นต่อไป

เมื่อติดเชื้อแต่ไม่มีอาการก็ติดต่อได้แต่คนทั่วไปอาจเข้าใจผิดได้ว่า “โรคนี้รุนแรงมาก จึงติดต่อได้แม้เป็นช่วงระยะฟักตัว” ซึ่งโดยหลักแล้ว โอกาสติดก็จะน้อยมาก เพราะจะติดจากสิ่งคัดหลั่งจากทางเดินหายใจที่ออกมาทางน้ำลายเท่านั้น (ไม่มีอาการ ก็จะไม่มีน้ำมูก ไม่มีเสมหะ)

การป้องกันตนเองและการป้องกันการระบาดจึงมีความสำคัญ แต่ไม่จำเป็นต้องถึงขนาดปิดประเทศหรือห้ามคนจีนเข้าประเทศ จนกระทบต่อเศรษฐกิจและความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ การเฝ้าระวังโรคและการป้องกันตัวเองจึงจำเป็นมากกว่าและได้ประโยชน์มากกว่า

หลักการทั่วไป อยากแข็งแรงก็ต้องออกกำลัง อยากปลอดภัยก็ต้องป้องกัน ไม่อยากกังวลก็ต้องรู้จริง

การป้องกันระดับกว้าง กระทรวงสาธารณสุขได้ทำตามมาตรฐานสากลอย่างเต็มที่ ตามแนวทางขององค์การอนามัยโลกอยู่แล้ว ส่วนข้อมูลที่สื่อสารเกี่ยวกับผู้ป่วย กระทรวงสาธารณสุข ก็ไม่ได้มีการหมกเม็ดปิดปังแต่อย่างใด

อย่าฝันว่าโรคสงบโดยไม่ต้องทำอะไร ทุกอย่างมีการวางแผนและเตรียมการตามหลักการสากลอยู่แล้วครับ

“อย่า”แค่หวัง นั่งรอ ขอจงรู้
“คาดหวัง”สู่ เส้นทาง ทุกอย่างฝัน
“กับ”แผนงาน สานต่อ ก่อชีวัน
“อนาคต” ควรสรรค์ ผลักดันไป
“โดยไม่”หยุด รุดหน้า ต้องกล้าเริ่ม
“ลงทุน”เสริม สร้างกัน มิหวั่นไหว
“กับ”ปัญหา ท้าทาย วุ่นวายใจ
“ปัจจุบัน” บอกไว้ ให้ลงมือ

สิ่งสำคัญคือ การป้องกันตัวเอง ด้วย 3 หลักสำคัญ คือ “กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ” จะช่วยลดการติดเชื้อจากผู้ป่วยทั้งที่มีอาการและไม่มีอาการได้ง่ายจากการสัมผัสน้ำมูก เสมหะ น้ำลายแล้วมาแคะจมูก ขยี้ตาหรืออมนิ้ว สุขอนามัยส่วนบุคคลจึงสำคัญ

ย้ำครับ ไวรัสอู่ฮั่น ไม่ได้ติดต่อทางอากาศ แต่ติดผ่านทางละอองฝอยของสิ่งคัดหลั่งจากเสมหะ น้ำมูก น้ำลาย ซึ่งเป็นอนุภาคที่มีขนาดใหญ่กว่าตัวไวรัสหลายร้อยเท่า การใส่หน้ากากอนามัยธรรมดาจึงกันได้

ส่วน N95 จำเป็นสำหรับคนที่คลุกคลีใกล้ชิดกับผู้ป่วยหรืออยู่ในดงระบาด และใส่แล้วหายใจยาก อึดอัด ถ้าใส่ทั้งวันก็จะไม่สะดวก

อย่าไปกลัวกังวลเรื่องเดินๆอยู่แล้วเชื้อปลิวไวรัสเข้าตา เพราะมันไไม่ติดง่ายขนาดนั้น คนป่วยไวรัสอู่ฮั่น 1 คน มีโอกาสแพร่โรคต่อไปยังคนอื่นได้แค่ 2-3 คน เท่านั้น การใส่หน้ากากอนามัย ลดความเสี่ยงจากละอองฝอยเสมหะจากผู้ป่วยได้

การออกกำลังกายสม่ำเสมอ นอนหลับเพียงพอ กินผักผลไม้ ร่างกายแข็งแรงก็สามารถรับมือกับเชื้อโรคต่างๆได้ หรือ ถ้าป่วยก็ไม่รุนแรงหรือลดภาวะแทรกซ้อนได้

นพ.พิเชฐ บัญญัติ
รองอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์

อีก 1 สิ่งที่ชาวเน็ตเลเวล 1 จะไม่อ่านเพราะยาวไป แล้วก็เลยจะไม่แชร์เพราะไถมือถือข้ามไปเลย

เอ่อ อ่านไม่จบเพราะยาวมาก เป็นเลเวล1เลยเหรอท่าน

อ่านจบ แต่มึนคำศัพท์

คือถ้าไวรัสมันไก่กาอาราเร่ ทำไมหมอที่จีนถึงตายหละ แล้วทำไมพยาบาลที่จีนถึงลงคลิป

บอกว่า พอมันกลายพันธ์แล้วมันจะอันตรายมากๆ ไม่รู้จะเชื่อใครดีว่ามันแรงหรือไม่แรง

คือตื่นตัวได้ครับ แต่อย่าตื่นตูม ไวรัสจะแรงไม่แรง ขึ้นอยู่กับบุคคลที่ได้รับเชื้อด้วยว่าแข็งแรงแค่ไหน

เพราะฉะนั้น ทางที่ดีที่สุดคือรักษาความสะอาด และทำให้ร่างกายแข็งแรง พักผ่อนให้เพียงพอ

ถ้าจำเป็นต้องไปในที่สุ่มเสี่ยงก็ใส่หน้ากากป้องกันไว้ด้วยแค่นั้น

อย่าไปตระหนกอะไรมาก เชื้อไวรัส ร่างกายสามารถป้องกันตัวเองได้ครับ ถ้าเราแข็งแรงมากพอ

มันมีผล .... แล้ว ในจีน แถมหมอเป็นเองด้วย

คำว่า "เชื่อหมอ หมอเรียนมา"

มันเริ่มย้อนเเย้ง ในใจ สรุปคือ น่ากลัวหรือไม่น่ากลัว

หมอก็คนครับ เจ็บป่วยได้เหมือนกัน ยิ่งเป็นหมอที่อยู่ในพื้นที่ระบาดตั้งแต่เริ่ม ก่อนจะรู้ว่าเป็นโรคอุบัติใหม่ก็อาจจะไม่ได้ป้องกันตัวเองเต็มที่ครับ แล้วอยู่ในสถานการณ์ที่ระบาด work load เยอะก็พักผ่อนน้อย พักผ่อนน้อยก็ภูมิคุ้มกันต่ำ แถมหมอคนที่ตายก็อายุ 60 กว่าแล้วนี่ครับ จะมีโรคประจำตัวบ้างก็ไม่แปลกครับ

สรุปสั้นๆ คือ ดูแลตัวเอง ถ้าแข็งแรงรอด อ่อนแอตายสินะ เพราะไวรัสยังไม่กลายพันธุ์ขั้นที่ประเมินว่าน่ากลัว ขั้นนี้ยังคุมอยู่
แต่จีนก็ป้องกันขั้นสุดใช้กลยุทธ์ปิดเมือง ยกเลิกทัวร์ อนุญาติฆ่าผู้ป่วยที่แพร่เชื้อใส่คนอื่นโดยตั้งใจ(ข่าวจริงไหม) เพื่อคุมคนติดไวรัส