บรรยากาศของ “สถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าห้วยขาแข้ง” ในช่วงปลายฤดูฝนที่อวลไปด้วยความชุ่มฉ่ำเขียวขจีต้นไม้ใบหญ้าดูเขียวสดสบายตา พื้นดินฉ่ำแฉะไปด้วยน้ำฝนที่ยังคงตกลงมาอยู่เรื่อยๆ

หลังวสันต์ฤดูผ่านพ้นไป เข้าสู่ฤดูแล้ง ป่าเต็งรังในพื้นที่แห่งนี้ก็จะเริ่มผลัดใบ อากาศจะร้อนรุ่มขึ้น และมีกลิ่นควันไฟป่าเจือมาในอากาศ จากนั้นก็กลับเข้าฤดูฝนอีกครั้ง ธรรมชาติของที่นี่วนเวียนไปแบบนี้ตลอด

ภายในกรงสัตว์ใหญ่ของสถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าห้วยขาแข้ง ที่ปกติไม่เปิดให้คนภายนอกเข้าหากไม่ได้รับอนุญาต ที่นี่มีสิ่งชวนสะดุดตาจากรูปต่างตัวตน และสิ่งชวนสะดุดใจจากเรื่องราวการถือกำเนิด และเส้นทางชีวิตของมัน ซึ่งเป็นเรื่องจริงไม่อิงนิยายกับ “คลองค้อ” เสือกำพร้าผู้น่ารักแห่งห้วยขาแข้ง


กำเนิดคลองค้อ

คลองค้อ เป็นเสือโคร่งเพศผู้ที่เริ่มเข้าสู่วัยหนุ่ม มีอายุ 4 ปี ซึ่งเสือก็จะเหมือนแมว คือเสือธรรมชาติมีอายุราว 10-15 ปี ส่วนเสือเลี้ยง อาจมีอายุมากถึง 20 ปี เลยทีเดียว

คลองค้อเกิดในผืนป่าห้วยขาแข้งเมื่อเดือนมิถุนายน 2558 แม่ของมันชื่อ “รุ้งนภา” หลังคลองค้อเกิดได้ไม่กี่วัน แม่รุ้งนภาก็ละทิ้งมันไป ทิ้งให้มันต้องเผชิญโลกกลางผืนป่ากว้างอยู่ตัวเดียว


เหตุที่แม่รุ้งนภาต้องทิ้งคลองค้อไปมีข้อมูลจากนักวิจัยที่ติดตามเรื่องนี้ระบุว่า ช่วงที่ทำการติดตามพฤติกรรมของเสือสาวรุ้งนภา (โดยการติดจีพีเอสเเซทเทิลไลท์คอลล่าร์) พบว่าช่วงที่แม่รุ้งนภาท้อง ได้ไปใช้พื้นที่เดิมนานหลายวัน จึงมีติดตามเฝ้าดูอยู่ห่าง ๆ

กระทั่งเมื่อรุ้งนภาคลอดลูก หลังจากนั้นราวสิบวันมันก็ไม่ได้เข้าพิกัดโพรงรังของมันอีกเลย สิ่งนี้ทำให้นักวิจัยแปลกใจไม่น้อย แถมประกอบกับคอลล่าร์ของแม่รุ้งนภาที่ติดไว้นั้นแบตเตอรี่หมดพอดี นักวิจัยจึงตัดสินใจเข้าไปตรวจสอบ พบว่าในโพรงรังมีลูกเสือของรุ้งนภาอยู่ 3 ตัว ด้วยกัน


เสือตัวหนึ่งนั้นตายคาโพรง ส่วนอีก 2 ตัวอาการร่อแร่จากการขาดน้ำ ขาดอาหาร พวกเขาจึงรีบช่วยเหลือด้วยการนำลงมาส่งให้ที่สถานีเพาะเลี้ยงห้วยขาแข้งดูแลต่อ

แต่อนิจจา...ด้วยความที่ลูกเสืออีกตัวมีอาการหนักมาก ทำให้ไม่สามารถช่วยไว้ได้ทัน เหลือแต่เพียงคลองคอตัวเดียวโดด ๆ ที่รอดชีวิตมาได้อย่างหวุดหวิด

คลองค้อกับชีวิตใหม่

กรณีของแม่เสือรุ้งนภาถือว่าเลี้ยงลูกไม่ประสบความสำเร็จ ซึ่งอาจจะมีปัจจัยหลายอย่างที่ทำให้มันจำเป็นต้องทิ้งลูก เช่น มีเสือตัวเมียตัวอื่นมาแย่งอาณาเขตเเม่ หรือ มีเสือตัวผู้มาแย่งอาณาเขตพ่อ ที่จะต้องฆ่าลูกของพ่อตัวเก่า เพื่อให้เเม่เป็นสัด แล้วผสมพันธุ์กับพ่อใหม่


แต่ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใด คลองค้อก็เป็นเสือกำพร้าที่ถูกแม่ทิ้งตั้งแต่เยาว์วัย

อย่างไรก็ดีการนำคลองค้อมาเลี้ยงไว้ภายใต้การดูแลของสถานีเพาะเลี้ยงห้วยขาแข้งนั้น ถือเป็นการเริ่มชีวิตใหม่ของลูกเสือกำพร้าตัวนี้

เมื่อคลองค้อเจริญเติบโตขึ้นตามวัย มีสุขภาพแข็งแรง แม้มันจะแสดงพฤติกรรมตามสัญชาตญาณเสือโคร่งออกมาหลายอย่างด้วยกัน แต่กระนั้นคลองค้อ หรือที่เจ้าหน้าที่ที่สถานีเพาะเลี้ยงห้วยขาแข้งนิยมเรียกมันว่า “พี่ค้อ” ก็มีพฤติกรรมบางอย่างที่แตกต่างจากเสือป่าใน


สำหรับที่โดดเด่นที่สุดก็เห็นจะเป็นพฤติกรรมความคุ้นเคยและผูกพันกับคน โดยเฉพาะกับนาย “ตรศักดิ์ นิภานันท์” หัวหน้าสถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าห้วยขาแข้ง ที่เป็นคนคอยดูแล ป้อนนม ป้อนน้ำ ป้อนอาหารคลองค้อมาตั้งแต่ยังเล็ก จนคลองค้อสนิทสนม เชื่อใจ และไว้ใจกับชายผู้นี้ที่เป็นดังพ่อบุญธรรมของมัน

นั่นจึงทำให้ภาพความผูกพันต่างสายพันธุ์ระหว่างคลองค้อกับนายตรศักดิ์ ไม่ว่าจะเป็น ความเป็นเสือขี้เล่น ภาพการหยอกล้อ การแหย่ การกระโจนเข้ามาเล่นกับนายตรศักดิ์ หรือที่เรียกว่า คลองค้อบินได้ ถือเป็นภาพี่สร้างความประทับใจให้กับผู้พบเห็นหรือผู้ที่รับรู้ในเรื่องราวได้เป็นอย่างดี

นอกจากนี้ภาพของคลองค้อเล่นสงกรานต์ด้วยการลงแช่น้ำในบ่อซีเมนต์คลายร้อนเมื่อช่วงสงกรานต์ปีที่แล้ว (2561) ถือเป็นอีกหนึ่งภาพจำอันน่ารักน่าเอ็นดูของพี่ค้อเสือหนุ่มแห่งห้วยขาแข้งตัวนี้


ด้วยความที่คลองค้อคุ้นเคยกับมนุษย์มาตั้งแต่เล็ก ทำให้เจ้าหน้าที่ที่ดูและและผู้ที่เกี่ยวข้องทั้งหลาย มีความเห็นว่า คลองค้อแม้จะมีสัญชาตญาณของเสือโคร่ง แต่ไม่มีสัญชาตญาณของสัตว์ป่าเพียงพอต่อการดำรงชีวิตในผืนป่าใหญ่

เนื่องเพราะเสือที่ถูกมนุษย์เลี้ยง โดยเฉพาะเสือที่ถูกแม่ทิ้งตั้งแต่คลอดออกมาไม่กี่วัน ชนิดที่แม่ของมันยังไม่ทันจะได้สอนทักษะอะไรอย่างคลองค้อ หากถูกนำหลับคืนสู่ผืนป่า นอกจากมันจะจับสัตว์หาอาหารเองไม่ได้แล้ว ยังอาจจะถูกเสือหนุ่มตัวอื่น ๆ ทำร้ายเอาได้ ดังนั้นความคิดที่จะปล่อยคลองค้อกลับคืนสู่ป่าจึงไม่มี


เรื่องนี้สอดรับกับเสือหลายตัวของที่สถานีเพาะเลี้ยงต่าง ๆ อย่างเช่น จากวัดหลวงตามหาบัว ที่ถูกนำไปเลี้ยงที่สถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าเขาประทับช้าง ก็จะถูกเลี้ยงไปจนสิ้นอายุขัย ไม่มีการปล่อยคืนเข้าป่าเพื่อให้ไปตายในป่าแต่อย่างใด

สำหรับคลองค้อ เสือกำพร้าผู้น่ารักแห่งห้วยขาแข้ง หรือเสือตัวอื่น ๆ ที่อยู่ในความดูแลของกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช การเลี้ยงดูพวกมันตามหลักวิชาการนั้นถือว่ามีค่าใช้จ่ายที่สูงมาก เพราะพวกมันเป็นสัตว์กินเนื้อ ทางกรมอุทยานแห่งชาติฯ ที่มีงบประมาณจำกัด จึงเปิดให้ผู้สนใจร่วมบริจาคเป็น “พ่อ-แม่อุปถัมถ์”ของคลองค้อหรือเสือตัวอื่น ๆ (รวมถึงสัตว์อื่น ๆ) ซึ่งนี่ถือเป็นอีกหนึ่งช่องทางในการช่วยเหลือเพื่อนร่วมโลก ที่แม้เราจะต่างสายพันธุ์กัน

...แต่เราล้วนต่างอยู่บนโลกใบเดียวกัน


ผู้สนใจอยากเป็นพ่อ-แม่อุปถัมภ์ หรืออยากช่วยเหลือสัตว์ที่สถานีเพาะเลี้ยงต่าง ๆ สามารถร่วมบริจาคได้ที่ โครงการพ่อแม่อุปถัมภ์สัตว์ป่า กรุงไทย 980-2-16537-9

สำหรับใครที่ต้องการสนับสนุนที่ไหน ก็ให้ส่งหลักฐานแจ้งไปยังสถานีที่เราต้องการ ทางเจ้าหน้าที่ก็จะนำหลักฐานนี้ไปเบิก อย่างเช่น ถ้าจะเป็นพ่อแม่อุปถัมภ์เสือคลองค้อ ก็ส่งหลักฐานการโอนมาทางข้อความ เพจสถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าห้วยขาแข้ง หรือส่งหลักฐานโอนไปยังกลุ่มงานเพาะเลี้ยงสัตว์ป่า แฟกซ์ 02-5799630 ระบุว่าบริจาคให้สถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าห้วยขาแข้ง เป็นต้น

https://mgronline.com/travel/detail/9620000080843

ลายอย่างสวย

ต้องปล่อยป่ามั้ยอ่ะครับ กลัวโดนไอ้อ้วนยิงจัง อยู่รอดให้ได้นะลูก

น้องงงงงงงงง

น่ารักนะแต่ให้เข้าไปกอดคงไม่
กลัวมาก

แต่ตัวเล็กๆ นี่ขออุ้มได้ไหม

ลายสวยมากกกกกกกกกกก อยากลองอุ้มลูกเสือลูกสิงโตตอนเล็กๆมั่งอ่ะ

ดูหน้าตา เชื่องๆนะ
ไม่รุ้เชื่องเฉพาะคนเปล่า 55
แต่น่ารักจัดเลย

แมวตัวโต

ด้วยความที่คลองค้อคุ้นเคยกับมนุษย์มาตั้งแต่เล็ก ทำให้เจ้าหน้าที่ที่ดูและและผู้ที่เกี่ยวข้องทั้งหลาย มีความเห็นว่า คลองค้อแม้จะมีสัญชาตญาณของเสือโคร่ง แต่ไม่มีสัญชาตญาณของสัตว์ป่าเพียงพอต่อการดำรงชีวิตในผืนป่าใหญ่

เนื่องเพราะเสือที่ถูกมนุษย์เลี้ยง โดยเฉพาะเสือที่ถูกแม่ทิ้งตั้งแต่คลอดออกมาไม่กี่วัน ชนิดที่แม่ของมันยังไม่ทันจะได้สอนทักษะอะไรอย่างคลองค้อ หากถูกนำหลับคืนสู่ผืนป่า นอกจากมันจะจับสัตว์หาอาหารเองไม่ได้แล้ว ยังอาจจะถูกเสือหนุ่มตัวอื่น ๆ ทำร้ายเอาได้ ดังนั้นความคิดที่จะปล่อยคลองค้อกลับคืนสู่ป่าจึงไม่มี

เรื่องนี้สอดรับกับเสือหลายตัวของที่สถานีเพาะเลี้ยงต่าง ๆ อย่างเช่น จากวัดหลวงตามหาบัว ที่ถูกนำไปเลี้ยงที่สถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าเขาประทับช้าง ก็จะถูกเลี้ยงไปจนสิ้นอายุขัย ไม่มีการปล่อยคืนเข้าป่าเพื่อให้ไปตายในป่าแต่อย่างใด

เคยได้อุ้มลูกเสือกำพร้าตอนสามเดือน เข้าใจเลยว่ากลิ่นสาบเสือมันเป็นยังไง

กลิ่นติดตัวจนหมาที่บ้านเห่าเสียงหลงอ่ะคิดดู

แมวยักษ์แค่นั้นเอง

ลายสวยมากเลย

ทำไมผมหลอนๆรูปนี้



ไปเจอกลางป่าคนเดียวนี่ทำไง

บางทีการดูแลสัตว์พวกในในศูนย์อนุรักษ์ ในสายตาของมนุษย์

มันอาจจะสูญเสียสัญชาติญาณการเอาตัวรอดของสัตว์ป่า

อาจจะกลับคืนสู่ธรรมชาติไม่ได้ แต่มันก็ไม่ใช่เรื่องเลวร้ายซะทีเดียวนะ

มันอาจไม่มีอิสรภาพ แต่อย่างน้อย มันก็มีสวัสดิภาพ

เล่นซ่อนหากันมั้ย

ลุงวิ่งได้เร็วแค่ไหนละครับ