เป็นเรื่องราวที่อยากแชร์มาให้ทุกท่านได้อ่านและลองคิดวิเคราะห์กันดู เนื่องจาก ชินเก็น-Ou-CU ได้เข้ามาตั้งกระทู้เรื่อง อาณาจักรที่ชาติมหาอำนาจล่าอาณานิคมได้ยากสุด? และจากนั้นก็มีชาวเน็ตได้เข้ามาตอบ โดยระบุว่า เป็นประเทศไทย เนื่องจากสาเหตุนี้…



ยังยืนยันที่ “สยาม” ครับ
ประเทศที่ไม่ได้เป็นเกาะแบบญี่ปุ่น ไม่ได้มีพื้นที่ใหญ่และทหารนับล้านแบบจีน แต่มหาอำนาจกลับใช้กลเม็ดทุกอย่างที่เคยทำสำเร็จกับอาณานิคมอื่นๆมาแล้ว มาประเคนใส่สยาม แต่ผลคือ เอาสยามไม่ลง เริ่มจาก…



ฝรั่งเศส

– ใช้ข้ออ้างเรื่องการกดขี่ศาสนาคริสต์และสังหารหมู่คณะบาทหลวง เข้ายึดตังเกี๋ย แต่ไม่สามารถใช้กับสยามได้ เพราะสยามให้เสรีภาพด้านศาสนามาตั้งแต่สมัยอยุธยา

– ใช้ข้ออ้างเรื่องรัฐบรรณาการ แบบที่ใช้ยึดสิบสองจุไทยหวังได้ลาวกับเขมรทั้งหมด แต่รัชกาลที่ 4 วางกลอุบายซ่อนลาว แล้วรีบขีดเขมรส่วนนอกให้ฝรั่งเศส ส่วนเขมรส่วนถือเป็นดินแดนสยาม กงสุลฝรั่งเศสรีบกระโดดรับทันที คิดว่าได้เปรียบแน่ๆ แต่ไปๆมาๆ กลับเป็นการรองรับสถานะรัฐบรรณาการของสยาม (ที่เดิม สยามไม่ได้ผนวกเป็นส่วนหนึ่งของตน) ให้กลายเป็นดินแดนของสยามแบบไม่ตั้งใจ สื่อหนังสือพิมพ์ฝรั่งเศสด่ารัฐบาลโคชินไชน่าและกระทรวงอาณานิคมย่อยยับ

– เจอกดดันหนักๆเข้า รัฐบาลฝรั่งเศสจึงยอมหักดิบ สละมาดผู้ดี เอาเรือรบเข้าปากน้ำสยามและกำลังทางบกเข้ายึดที่มั่นข้าหลวงสยามในคำม่วน หวังให้สยามต่อสู้แบบที่เคยทำกับเวียดนาม แต่สยามกับนั่งเป็นเตมีย์ใบ้ ทางน้ำยิงพอหอมปากหอมคอ ทางบกกองทัพข้าหลวงที่อุบลและหนองคายไม่ยอมขยับ



– เรียกค่าปฏิกรรมสงครามแบบที่อังกฤษเคยเล่นงานพม่า เรียกเงิน 3 ล้านฟรังก์ (อังกฤษเรียกจากพม่าที่หนึ่งล้านปอนด์ รัฐบาลอังวะมีปัญญาจ่ายแค่สามสิบเปอร์เซ็น) ฝรั่งเศสคำนวนอยู่แล้วว่าสยามคงมีจ่ายอยู่หรอก เลยใช้กลอุบายบอกว่า เงินสามล้านที่ว่าขอเป็น “เงินกริ้งๆ” เอามาแต่เหรียญล้วนๆ ไม่รับธนบัตร หามาให้ได้ภายในยี่สิบสี่ชั่วโมงถ้าไม่ได้โดนเรือปืนยิงพระบรมมหาราชวัง ใครๆก็ฟันธงว่าสยามไม่รอด ในเอเชียตะวันออกใครจะมีเงินเหรียญถึง 3 ล้านฟรังก์ ถึงมีก็ไม่มีทางหามาได้ภายในเวลาแบบนั้น แต่…สยามมีจ่าย เงินเม็กซิกันเสียด้วย กริ้งๆเลย ทุกชาติงงเป็นไก่ตาแตก

– ได้ดินแดนลาวกับเขมรไป ซึ่งก็ได้แต่ดินจริงๆ ประชากรหายเกลี้ยง กะให้เป็นแหล่งปลูกข้าวแบบปากแม่น้ำโขงของเวียดนาม แต่…ดินแดนที่ได้จากสยาม มีแต่ภูเขา แม่น้ำโขงก็มีแต่เกาะแก่ง เอาเรือกลไฟล่องได้แค่เวียงจันทน์กับสะหวันนะเขต เรือเมล์ขาดทุนทุกปี ภาษีจากอันนัมเอามาเสียกับลาวและเขมรเยอะมาก

– มีแผนการณ์ที่จะเพิ่มพื้นที่ภาคอีสานเข้ากับโคชินไชน่า แต่เจอแรงกดดันจากจักรวรรดิรัสเซีย และแรงสนับสนุนสยามของจักรวรรดิออสเตรีย-เยอรมัน หนำซ้ำสยามยัง “เล่นการเมืองเป็น” โดยการยิงทะลุใจกลางฝรั่งเศส คือ ล๊อบบี้เจ้าราชนิกูลของราชวงศ์บูร์บงที่กลับมามีอิทธิพลอย่างลับๆในรัฐบาลฝรั่งเศสภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 3 ทำให้กระทรวงอาณานิคมฝรั่งเศสถึงกับอึ้งเลยทีเดียว แผนการณ์กลืนดินแดนสยามจึงหยุดชะงักแบบนั้น

อังกฤษ

– เจออิทธิฤทธิ์จากรัฐบาลสยามครั้งแรกตอนสนธิสัญญาเบอร์นี่ ในสมัย ร.3 รัฐบาลอังกฤษด่าราชทูตเฮนรี่ เบอร์นี่ ที่ส่งไปจากสิงคโปร์แบบหัวเสีย ไปทำสัญญาบ้าอะไรกับสยาม ถึงทำให้บริษัทอังกฤษต้องจ่ายภาษีให้สยามมากกว่าจ่ายให้จีนอีก แถมเรืออังกฤษเข้าเมืองท่าสยามจะมีสินค้าหรือไม่ก็ต้องจ่ายค่าธรรมเนียมปากเรือ แล้วยังต้องมาซื้อไม้สักจากพ่อค้าคนกลางคือรัฐบาลสยามอีก

– อังกฤษเตรียมแก้มือคืน โดยการแก้ไขสัญญาใหม่ และเตรียมนำเรือรบปิดปากอ่าวบีบให้ทำสัญญาแบบเดียวกับที่ทำกับจีน เป็นเชิงยั่วยุ มีหวังผลนิดๆว่าสยามจะฟิวขาดแบบพม่า แต่…เจอการทูตจากรัฐบาลสยามชุดใหม่ที่มาแบบงงๆ เกิดเป็นสนธิสัญญาเบาริ่งแบบงงๆ เช่นกัน

– ราชทูตอังกฤษที่เข้ามาสยามครั้งนั้น เซอร์จอห์น เบาริ่ง เจ้าเมืองฮ่องกง ผู้ที่เคยเล่นงานราชวงศ์ชิงจากการเป็นตัวตั้งตัวตีในสงครามฝิ่นครั้งที่ 2 ที่อังกฤษหวังให้เล่นงานสยามบ้างจากสนธิสัญญาเบอร์นี่ หลังย้ายออกจากฮ่องกง อยู่ๆก็ได้เป็นรับการแต่งตั้งเป็น “พระยาสยามานุกูลกิจ” ตำแหน่งอัครทูตสยามประจำลอนดอนคนแรก….เอากับสยามสิ แต่งทูตอังกฤษสายเหยี่ยว มาเป็นทูตตัวเองประจำอังกฤษ หนามยอกเอาหนามบ่ง ใครจะคิดบ้างล่ะ – อังกฤษวางแผนใหม่ ใช้แผนที่เคยทำกับราชสำนักชิง โดยการปล่อยกู้ให้สร้างทางรถไฟแก่สยามในสมัย ร.4 ผลก็คือ…อ๋อ ไม่เป็นไร เรากำลังมีโปรเจคของเราในเร็วๆนี้ ขอบคุณมากสำหรับข้อเสนอ



– พม่าเคยเป็นตัวตลกในราชสำนักอังกฤษ ด้วยพระราชสาส์นพระเจ้ามินดงถึงพระราชินีวิกตอเรีย เรียกพระนางว่า “พระน้องนางเรา” ทำให้จะเจรจาอะไรก็ติดขัดไปหมด พอมาถึงคราวสยาม นอกจากพระราชสาส์นจะเป็นแบบประเทศทั่วไปในภาคพื้นยุโรปแล้ว ยังมีจดหมายน้อยจากพระเจ้าแผ่นดินสยามมาถึง พระนางเจ้าผู้เป็นใหญ่แห่งทวีปบริเตนและไอร์แลนด์ ผู้เป็นสหายของเรา นี่คือแสดงถึงความเป็นประเทศศิวิไลซ์ของสยามถึงขีดสุดเลยทีเดียว

– อังกฤษเจอสยามใช้วิธีขีดมลายูออกเป็น 2 ส่วน แบบที่ทำกับเขมร ผลคือ อังกฤษรับรองสถานะดินแดนสยามเหนือปัตตานีและมลายูตอนเหนือ

– อังกฤษเปลี่ยนยุทธวิธีใหม่ โดยใช้ไทใหญ่โมเดลในการพิชิตราชสำนักอังวะ พยายามจะสนับสนุนกลุ่มหัวเมืองล้านนาให้มาเป็นรัฐอารักขาแบบไทใหญ่ แต่เจอยุทธวิธีตั้งข้าหลวงต่างพระองค์ไปประจำการแบบรัฐบาลส่วนภูมิภาค เจ้าล้านนาขยับอะไรไม่ได้เลย



ปกติ ประเทศแถบนี้ จะใช้อังกฤษมาคานอำนาจฝรั่งเศส หรือใช้ฝรั่งเศสมาคานอำนาจอังกฤษ ซึ่งทั้งสองรู้กลยุทธ์นี้ดี และไม่ยอมเป็นเบี้ยล่างให้ประเทศเอเชียเด็ดขาด ผลก็คือ ทั้งสองประเทศแอบจับมือกันลับๆ ไม่ยอมตีกัน ซึ่งพม่าพิสูจน์มาแล้ว ที่ดันไปไว้ใจฝรั่งเศสในการคานอำนาจอังกฤษ ตอนอังกฤษจะยึดมัณฑเลย์ พม่าร้องหาฝรั่งเศสจนเฮือกสุดท้าย แต่พี่แกก็นั่งฉีกขนมปังมองดูเฉยๆ สำหรับสยาม……ล้ำกว่านั้นมาก รู้เช่นเห็นชาติสองมหาอำนาจนี้มานานแล้ว และสยามก็ยังรู้จักการเมืองในภาคพื้นยุโรปดีกว่าประเทศเอเชียอื่นๆ ด้วย คานอำนาจนั้นยังเป็นวิธีที่ดีแต่ต้องทำให้เป็น สยามจึงไปใช้มหาอำนาจที่เขาคานกันจริงๆกับฝรั่งเศสและอังกฤษ นั่นคือจักรวรรดิออสเตรีย-เยอรมันและจักรวรรดิรัสเซีย และไม่ได้ทำโดยการทูตธรรมดาๆ แต่พระเจ้าแผ่นดินสยามเข้ามาเล่นเกมส์นี้ด้วยพระองค์เองทีเดียว ให้ความสนิทสนมระหว่างพระราชวงศ์ต่อพระราชวงศ์ เรียกว่าแน่นแฟ้นมาก



ตอนนั้น สยามเป็นประเทศเดียวในเอเชียจริงๆ ที่เล่นเกมส์การเมืองแบบนี้ ฝรั่งเศสและอังกฤษ ก็ไปไม่เป็นอีกเช่นกัน

เรื่องที่บอกว่า สยามรอดมาได้เพราะดวงล้วนๆ ฝรั่งเศสและอังกฤษจะใช้สยามเป็นรัฐกันชน อันนี้คือคำแก้เกี้ยวครับ

แนวคิดเรื่องรัฐกันชนมีจริงครับ แต่เป็นแค่ดินแดนเล็กๆบริเวณแม่น้ำเจ้าพระยา ที่ทั้งสองประเทศจะเหลือไว้ให้สยาม อังกฤษหมายปองไม้สักจากล้านนา พอๆกับฝรั่งเศสหมายปองภาคอีสานของสยามนั่งแหล่ะ แต่…ได้แค่มองเท่านั้น

credit :

นักการทูตเราโครตเก่งครับ ร.5ก็ให้การสนับสนุนด้วยพระองค์เองเลย




ผลประโยชน์ของชาติมาก่อน รวมใจเป็นหนึ่งอะไรก็สามารถทำได้


ขนาดตอนนี้เรื่องการทูตตอนนั้นยังมีให้เรียนในมหาลัยที่เมืองนอกเลยครับ

เค้าสงสัยว่าประเทศเล็กๆ อยู่รอดมาได้ยังไง

ถ้าเป็นภาษาสมัยนี้คงเรียกว่า "อยู่เป็น"

อ่านเพลินเลย ขอบคุณครับ

ตามภาษาทั่วไปเค้าเรียกอยู่เป็นครับ

ศัตรูของศัตรูคือมิตร ผมไม่แน่ใจว่าเรื่องที่เราได้ฟรีวีซ่าไปรัสเซียแบบงง งง นี่มันผลมาจากตอนไหนด้วยนะ คือเรื่องนกสองหัว การทูตแบบ siamese talk นี่ดังไม่เบาเลยล่ะครับได้ยินมาว่าถึงกับมีการเรียนกันจริงจังเลยทีเดียว

ขนาดร่วมสงครามกับจักรวรรดิ์ญี่ปุ่นและแพ้สงคราม ยังมาอยู่ฝั่งชนะได้เฉยเลย

รู้สึกจะมาจากพันทิพย์ เคยอ่านอยู่ ถกกันยาวเลย

ปัจจุบันวิธีการอยู่เป็นหรือ นิสัย เนียน แบบไทยๆก็ยังสืบทอดมายังลูกหลานปัจจุบัน ต่อให้ผิดซึ่งๆหน้ายังพูดแถไปนุ่นไปนี่ได้ กฏหมายเขียนไว้ชัดก็ลูกเล่นไปได้เรื่อยๆ เห็นได้ตามหน้าสื่อบ่อยๆ

ที่รอดมาได้เป็นความสามารถในการเจรจาการทูตจริง แต่ส่วนใหญ่ผลที่เสียก็คือ การแบ่งอาณาเขตรอบนอกไปเรื่อยๆ จนเหลือแค่ขวานทองปัจจุบัน
ปล.ตามที่ผมเข้าใจนะ

เพราะเราฉลาดสุดๆนะออเจ้า สังเกตุได้ว่าต่อให้มีเรื่องหนักหนาสาหัสเพียงใด กับชีวิตเรา เราสามารถเอาตัวรอดแบบฉลาด ฟุดๆ นี่แหละคนไทย สังเกตุได้จากตัวเอง ออเจ้า

จริงๆก็มีหลายปัจจัยอย่างเกมการเมืองที่เราเล่นในสมัยนั้นมันซื้อเวลาให้เราได้จริงแต่ถ้ายุคล่าอาณานิคมมันยาวนานกว่านี้เราก็เสร็จเหมือนกัน

คือถ้ามีแค่ชาติใดชาติหนึ่ง อังกฤษอย่างเดียว หรือฝรั่งเศสอย่างเดัียว
ไทยไม่รอดแน่ๆ เรื่องความสัมพันธ์กับรัสเซียนี่ไม่ได้ช่วยอะไรมากเลย
ประเด็นหลักๆคือ 2 ชาตินั้นยังแบ่งผลประโยชน์กันไม่ลงตัวมากกว่า
แต่ก็ยังค่อยๆยึดอาณาเขตเราไปได้อยู่ดี

ผมไปเที่ยวรัสเซียมา ไทยกับรัสเซียสนิทแนบแน่นกันมาก ผมจำไม่ได้หรอกนะ
มีสองเหตุผลใหญ่ ๆ คือ เจ้าแผ่นดินเคยยกบุตรของตน ไปให้ราชวงศ์รัสเซีย
ก็บลา ๆ ต้นสายครอบครัว คุณฮิวโก้เนียละครับ แต่ที่ทำให้ได้วีซ่าจิง ๆ เลยคือ
เมื่อครั้ง พระราชินีนาค ใน ร.9 เสด็จเยือนรัสเซีย สานสัมพันธ์ทางการทูตครับ

บูรพกษัริย์ไทยหลายพระองค์ทรงพระปรีชาญาณ บรรพบุรุษไทยก็เก่ง เราควรภูมิใจที่เกิดเป็นคนไทย สยามประเทศ

เจอ สยามทอร์ค เข้าไป ถึงกับทึ่ง อึ้ง กันไปเลยทีเดียว ตั้งแต่สมัยอยุธยาแล้ว แต่ขำสุด ก็สัญญา เบอร์นี่ นี่หละ อังกฤษเซ็นแบบ เห้ยนี่เอาแบบนี้จริงๆเหรอเนี่ย

ภูมิใจในชาติไทยที่รักษาเอกราชจากฝรั่งได้ถึงทุกวันนี้

แต่ก็เสียดายดินแดนลาว เขมร มาลายูบางส่วน และพม่าบางส่วน ซึ่งปัจจุบันดินแดนเหล่านั้นเป็นดินแดนทางเศรษฐกิจทั้งนั้น

แต่ถ้าคนไทยที่เกิดสมัยนั้นก็ต้องเลือกรักษาเอกราชไว้ก่อน ต้องชื่นชมร.3-ร.5 ที่วางแผนได้อย่างยอดเยี่ยม ยอมเปิดประเทศ เปิดศาสนา รับฝรั่งเข้ามาทำงานในราชการ ยกเลิกการเลิกทาส ไปเยือนยุโรปที่เดินทางลำบากเพื่อเจริญสัมพันธไมตรี