Burnout Syndrome ไม่ใช่โรคซึมเศร้า แต่เป็นภาวะหมดไฟในงาน ที่ทำให้คุณหมดใจ คล้ายๆ จะหมดแรง



ช่วงนี้หลายต่อหลายคนให้ความสนใจหันมาตรวจสอบภาวะซึมเศร้าของตัวเอง และอาจจะค้นพบว่าอาการความทุกข์หลายอย่างที่เกิดขึ้นในชีวิต เช่น เครียด หดหู่ ขาดแรงจูงใจในการทำงาน หงุดหงิด ก้าวร้าว ร่างกายอ่อนแรง ไม่มีสมาธิ ฯลฯ ซึ่งเข้าข่ายอาการของโรคซึมเศร้า จนทำให้เกิดความกังวลว่าตนเองป่วยเป็นโรคดังกล่าวหรือเปล่า?
แต่แท้จริงแล้ว อาการต่างๆ เหล่านี้อาจจะไม่ได้เป็นตัวชี้วัดถึงภาวะซึมเศร้าได้อย่างชัดเจนเสียทีเดียว แต่อาจจะเป็นตัวชี้วัดว่าคุณกำลังอยู่ในภาวะหมดไฟ (Burnout) ในการทำงานเท่านั้น
ปัจจุบัน ภาวะหมดไฟในการทำงาน (Burnout Syndrome) หรือในบางบทความใช้คำว่า ‘ภาวะเหนื่อยล้าจากการทำงาน’ ยังไม่ได้ถูกให้คำจำกัดความหรือระบุเกณฑ์การวินิจฉัยโรคอย่างชัดเจน และเนื่องด้วยบุคคลที่อยู่ในภาวะ Burnout มักมีอาการคล้ายคนเป็นโรคซึมเศร้า และมักมีความวิตกกังวลสูง จึงอาจทำให้เกิดความสับสนเข้าใจผิด ภาวะ Burnout เป็นผลสืบเนื่องมาจากการทำงานเป็นหลัก บุคคลที่มีอาการ Burnout ไม่ได้หมายความว่าจะต้องป่วยเป็นโรคซึมเศร้าเสมอไป เพียงแต่มีความเสี่ยงมากขึ้นที่จะเป็นโรคซึมเศร้า
คนที่มีภาวะซึมเศร้าและภาวะ Burnout มักจะมีลักษณะที่คล้ายกันคือ รู้สึกหดหู่ เหนื่อย หมดแรง และประสิทธิภาพในการทำงานลดลง แต่คนที่มีภาวะซึมเศร้าจะมีอาการรุนแรงมากกว่า มีความผิดปกติทางด้านความคิดและอารมณ์ความรู้สึกที่จะเป็นไปในทิศทางลบ รู้สึกไม่ชอบตนเองและมีแนวโน้มที่จะฆ่าตัวตาย ฉะนั้นคุณจึงไม่ควรตั้งข้อสรุปด้วยตัวเอง ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อช่วยทำการวินิจฉัยและวางแผนการรักษาอย่างถูกต้อง





"ถ้าหากคุณพบว่าตนเองเข้าข่ายว่าอยู่ในภาวะ Burnout
นั่นหมายความว่า
คุณต้องเพิ่มการพักผ่อนและเริ่มปรับสมดุลการใช้ชีวิตส่วนตัวและการทำงานในทันที"





ภาวะ Burnout ในบุคคลทำงาน มักเกิดขึ้นจากหลายปัจจัยร่วมกัน ได้แก่

ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการทำงาน

• ตกอยู่ในสภาวะการทำงานที่เคร่งเครียดและกดดันเป็นเวลานานจนเกินไป
• ต้องรับผิดชอบทำงานในส่วนที่ตนเองไม่ได้มีความรักและปรารถนาที่จะทำ (Passion) ขาดความถนัด หรืองานมีลักษณะน่าเบื่อ ขาดความท้าทาย
• ไม่ได้รับความใส่ใจ การยอมรับ หรือได้รับค่าตอบแทนน้อย ไม่เหมาะสมกับงานที่ทำ
• งานมีปริมาณมากแต่อัตราคนน้อย หรืออุปกรณ์ที่จำเป็นต้องใช้ในการทำงานขาดแคลน
• องค์กรขาดความมั่นคง ความชัดเจนในนโยบายการบริหาร หรือมีค่านิยมองค์กรที่ขัดแย้งกับค่านิยมในใจของบุคคล
• ระบบการทำงานขาดประสิทธิภาพ ไม่สามารถตัดสินใจหรือไม่มีอำนาจในการสั่งการ แต่มีความรับผิดชอบมาก
• ความไม่ยุติธรรมในองค์กร ความขัดแย้งระหว่างเพื่อนร่วมงานหรือระหว่างลูกน้องกับเจ้านาย



ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการใช้ชีวิตของบุคคล

• ทำงานหนักจนไม่มีเวลาพักผ่อนอย่างเพียงพอ
• นอกเหนือจากการทำงานแล้ว ยังมีภาระหน้าที่ต้องรับผิดชอบครอบครัวหรือสิ่งอื่นๆ โดยที่ไม่ได้รับความช่วยเหลืออย่างเพียงพอ เช่น ต้องดูแลพ่อแม่สูงอายุและลูกเพียงลำพัง
• อยู่ในสัมพันธภาพกับคู่สมรสหรือครอบครัวที่มีปัญหาความขัดแย้ง ไม่รู้สึกปลอดภัย



ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับบุคลิกภาพส่วนบุคคล

• เป็นคนที่ยึดติดความสมบูรณ์แบบ (Perfectionism) มีมาตรฐานในการทำงานสูงจนเกินไป
• ไม่ยืดหยุ่น ต้องการที่จะควบคุมทุกอย่างให้เป็นไปในทิศทางของตน
• มีความคาดหวังที่มากเกินกว่าความเป็นจริง







คุณสามารถสังเกตและประเมินภาวะ Burnout ในเบื้องต้นได้หากเกิดความผิดปกติใน 3 ลักษณะ

ทางกาย: เช่น นอนไม่หลับ รู้สึกเหนื่อย หมดแรง ร่างกายอ่อนเพลีย มีอาการปวดหัว ปวดท้อง คลื่นไส้ ปวดหลัง ปวดกล้ามเนื้อ ภูมิคุ้มกันโรคทางร่างกายลดลง ความสามารถในการจำและสมาธิในการทำงานลดลง

ทางอารมณ์: เช่น รู้สึกล้มเหลว เบื่อ สิ้นหวัง ขาดแรงจูงใจ และไม่มีความสุขในการทำงาน มีทัศนคติที่ไม่ดีต่องานที่ทำอยู่ มองสิ่งที่ทำอยู่ในแง่ร้ายตลอดเวลา โกรธและหงุดหงิดง่าย พูดดูถูกเหยียดหยามผู้อื่น มีความขัดแย้งกับคนในที่ทำงานมากขึ้น ไม่สนใจในสิ่งที่ต้องรับผิดชอบร่วมกัน

ทางพฤติกรรม: เช่น เริ่มพูดคุยกับเพื่อนร่วมงานและคนในครอบครัวน้อยลง แยกตัวไม่สุงสิงกับผู้อื่น หมกมุ่นอยู่กับการทำงานแม้ว่าจะไม่ได้อยู่ที่ทำงาน มาทำงานสาย กลับบ้านก่อนเวลา ผัดวันประกันพรุ่ง ไม่กระตือรือร้น ทำงานเหมือนคนไม่มีชีวิตจิตใจ ขาดความคิดริเริ่มที่จะพัฒนาสิ่งใหม่ๆ ประสิทธิภาพในการทำงานลดลง หรือในบางคนส่งผลให้เกิดพฤติกรรมการใช้สิ่งเสพติด เช่น บุหรี่ เหล้า กัญชา ฯลฯ

และถ้าหากคุณพบว่าตนเองเข้าข่ายว่าอยู่ในภาวะ Burnout นั่นหมายความว่า คุณต้องเพิ่มการพักผ่อนและเริ่มปรับสมดุลการใช้ชีวิตส่วนตัวและการทำงานในทันที







อาการ Burnout ที่ไม่รุนแรงสามารถรักษาให้หายได้ด้วยตัวเอง ดังนี้

• นอนพักผ่อนให้เพียงพอ กินอาหารที่มีประโยชน์ หลีกเลี่ยงการใช้สิ่งเสพติด หรือดื่มกาแฟมากจนเกินไป และถ้าหากเป็นไปได้ คุณควรลาพักผ่อนในช่วงเวลาสั้นๆ เพื่อปรับสมดุลของร่างกาย อารมณ์ และจิตใจ

• จัดระเบียบการใช้ชีวิต จัดลำดับความสำคัญของงานและเวลาในการทำงาน เช่น โฟกัสกับงานแต่ละชิ้นตามลำดับความสำคัญ กำหนดเวลาที่คุณจะใช้ตอบอีเมลในแต่ละวัน (ในกรณีที่คุณไม่ได้ทำงานบริการหรืองานที่ต้องการความรวดเร็วในการติดต่อสื่อสาร) สร้างกฎเหล็กให้ตนเอง ไม่นำงานกลับมาทำต่อที่บ้านหรือนอกเวลางาน

• ผ่อนคลายความเครียดด้วยการทำกิจกรรมที่คุณชอบ และสร้างความผ่อนคลายนอกเวลาทำงาน เช่น ดูภาพยนตร์ ฟังเพลง ออกกำลังกาย เล่นโยคะ ท่องเที่ยว ฯลฯ คุณควรเติมพลังในชีวิตด้วยการทำสิ่งที่คุณชอบ ทำแล้วมีความสุข ปราศจากความกังวล นอกจากนี้การทำสมาธิและฝึกฝนเทคนิคการผ่อนคลาย ก็เป็นสิ่งที่คุณควรทำเป็นประจำ

• ลดการใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ อุปกรณ์สื่อสาร และจำกัดเวลาการใช้โซเชียลมีเดีย เพราะการที่คุณออนไลน์ตลอด เป็นเสมือนการเปิดช่องทางให้ทุกการสื่อสารรวมทั้งเรื่องงานเข้ามาหาคุณ และโดยที่คุณไม่รู้ตัวคุณก็อาจจะติดกับดัก นั่งตอบอีเมลในวันหยุด หรือเสียเวลาพักผ่อนทั้งวันกับการเล่นเฟซบุ๊กหรืออินสตาแกรม

• ปรับทัศนคติในการทำงานของคุณ จัดการความเครียดซึ่งเป็นต้นเหตุสำคัญของภาวะ Burnout อย่างหนึ่งที่ต้องเข้าใจคือ ความเครียดในการทำงานเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ และไม่ใช่สิ่งที่เลวร้ายเสมอไป ความเครียดในระดับที่เหมาะสมบ่งบอกถึงความใส่ใจในการทำงานของคุณ อันจะนำมาซึ่งความรักในตัวเองและการเติบโตในชีวิต

• พัฒนาทักษะการปรับตัว การสื่อสาร การแก้ปัญหา และเพิ่มความยืดหยุ่นในทำงานร่วมกับผู้อื่น เรียนรู้ที่จะปฏิเสธและสร้างขอบเขตในการทำงาน หากคุณไม่เรียนรู้ที่จะปฏิเสธ ยึดถือความสมบูรณ์แบบมากจนเกินไป ไม่เชื่อใจให้ผู้อื่นร่วมทำงานด้วย คุณจะกลายเป็นบุคคลที่มีความทุกข์ เคร่งเครียดแบกภาระงานที่มากเกินไป

• ขอความช่วยเหลือจากเพื่อนร่วมงานหรือคนรอบข้าง พยายามหลีกเลี่ยงการสนทนากับบุคคลที่มองโลกในแง่ร้าย ใช้เวลามากขึ้นกับคนที่เข้าใจและมองเห็นคุณค่าในตัวของคุณ



ถ้าหากอาการของคุณมีความรุนแรง ไม่สามารถรักษาด้วยตนเองได้ คุณควรปรึกษาและรับคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ








ผู้เขียน : ชนาภัณฑ์ ธรรมรัฐ

นักจิตบำบัดด้วยศาสตร์ Drama and Movement Therapy ผู้มีใบอนุญาตจากสหราชอาณาจักรที่ใช้กระบวนการเคลื่อนไหวร่างกายและการละครเป็นเครื่องมือบำบัด ผ่านกระบวนการการคิด และการแสดงออกอย่างสร้างสรรค์เป็นพื้นฐาน

credit : The Standard

ปล. ภาพประกอบไม่เกี่ยวอะไรกับเนื้อหาเลย

คนเป็นแล้ว หนักด้วย

แต่ตอนนี้ดีขึ้นเยอะแล้ว

(เปลี่ยนงาน)

เคยครับ

เบิร์นเอาท์ที่ใจ แจ้งขอลาออกแม่มเลย


แต่ตอนนี้หายละ บริษัทให้ยามาตัวนึง

ผมลองนั่งมองแล้วคิดแป็บนึง ปรากฏว่าอาการนั้นหายไปเฉยเลย งง จริง

ทุกวันนี้เหมือนเรีบนไปวันๆ หมดความกระตือรือร้น ถ้าไม่จำเป็นไม่คิดจะไปเลย มหาลัย เบื่อหน่ายยย

ถามคนที่เคยเป็นหน่อย ทำงานหนักมากแค่ไหนครับ หมายถึงด้านจิตใจกับสมองนะครับ

แล้วทำมากี่ปีถึงได้เป็น

แล้วหายได้ไงครับ นานมั้ยกว่าจะหาย

แนะนำว่าให้ลองคิดดูว่าจบแล้วจะทำอะไร ใช้ชีวิตยังไง

ลองหาข้อมูลดูว่าลักษณะงานเป็นยังไง ต้องใช้ความรู้อะไรบ้าง

แล้วจะเริ่มเข้าใจสิ่งที่กำลังเรียนอยู่ครับ ว่าเค้าให้เรียนไปเพื่ออะไร

ผมเคยเป็นครับ หลังจากผ่านมาได้แล้วลองวิเคราะห์ตัวเองดู พบว่าน่าจะเกิดจากงานที่ทำไม่มีความท้าทาย และเรารู้สึกว่าทำไปแล้วก็ไม่เกิดคุณค่าอะไรกับทั้งตัวเองและสังคม ทำเพื่อให้ได้เงินเดือนแค่นั้น พูดง่ายๆคือเช้าชามเย็นชาม

ช่วงที่พีคมากๆ ผมต้องรับผิดชอบอะไรหลายอย่างพร้อมกันในเวลาเดียว ทุกอย่างเร่งหมด พอทำทุกอย่างพร้อมกันในเวลาเดียว สิ่งที่ตามมาคืออาการหลงลืม สมาธิสั้น ยิ่งเป็นสิ่งที่เราก็ไม่ได้รู้สึกว่าทำแล้วเกิดคุณค่าอะไร ก็ยิ่งไปกันใหญ่ พอไม่ให้ค่ากับงานตัวเอง ก็เท่ากับไม่ให้ค่ากับตัวเอง ความเคารพในตัวเองก็ลดลง สภาพจิตใจก็แย่ตามไปด้วย

จนถึงจุดนึง ต้องมาหยุดคิดว่าจะทำต่อไปเพื่ออะไร? จริงๆแล้วเราอยากได้อะไร? เราให้คุณค่ากับอะไรกันแน่? พอคิดได้ก็ลาออก แล้วก็ลองทำสิ่งที่ตัวเองคิดว่าอยากทำดู ซึ่งมันก็ไม่ได้ทำแบบที่อยากทำ 100% แต่ความรู้สึกก็ดีขึ้น รู้สึกสนุกกับงานมากขึ้น เพราะเรารู้ว่าทำไปเพื่ออะไร

ผมไม่เคยเป็นฮะ อาจจะเพราะทำรับจ้างทั่วไป

เลยไม่มีงานอะไรตายตัว ไม่มีอะไรผูกมัดมั้ง

มันเลยพาลไม่ทำให้คิดอะไรอย่างอื่น

คือถ้าเหนื่อย ก็ออกงานไปพักซักเดือน พอได้พักจริงๆ ก็เบื่อนะ ก็กลับมาทำอีก

คืออาจจะเป็นความขี้เกียจส่วนบุคคลด้วยส่วนหนึ่ง

ขอบคุณ จขม. มากๆ ที่ทำให้ผมรู้ซะทีว่า ผมกำลังเป็นอะไรอยู่

ผมก็เข้าข่ายหลายข้อ รู้สึกตัวเองไม่ค่อยคึกคักมุ่งมั่นเหมือนเดิม
ทั้งที่เคยตั้งเป้าไว้ว่าจะสู้จนแม่ตายจาก,ลูกโตเรียนจบมีครอบครัวมีงานมีการทำ
แต่3-4เดือนมานี้ไฟมันมอดไปดื้อๆ จุดประกายมาหลายวิธีก็ยังไม่ติดไม่ลุกเหมือนเดิม
บางทีอาจเพราะแบกภาระเยอะเกินแล้วเป็นคนคิดมากคิดไกล
พอรู้สึกเป้าหมายที่ตั้งไว้นั้นคือการต้องแบกหลายชีวิตไปอีก20กว่าปี
มันห่อเหี่ยวเหลือเกิน

แผล่บหมด ดีใจที่มีประโยชน์นะครับ